Zęby palacza – jak palenie papierosów wpływa na zęby?

Uzależnienie od nikotyny to globalny problem prowadzący do groźnych powikłań zdrowotnych. Palenie papierosów ma negatywny wpływ na cały organizm, także na jamę ustną, przy czym charakterystyczne zażółcenie i przebarwienia zębów to z punktu medycznego jeden z najmniej szkodliwych skutków nałogu. Wyjaśniamy, jak palenie papierosów wpływa na zęby, a także jak dbać o zęby palacza.

Jak papierosy wpływają na zęby?

Według statystyk co 4 osoba w Polsce pali papierosy, a rak płuc jest jedną z najczęstszych postaci nowotworu złośliwego. Większość nałogowych palaczy zdaje sobie sprawę z konsekwencji uzależnienia, jednak jest ono silniejsze niż obawa przed jego skutkami. A te są naprawdę poważne. 

• Wśród następstw wieloletniego palenia papierosów wymienia się między innymi rozwój nadciśnienia, zatorowość płucną czy zakrzepicę żył głębokich. 
• Nałogowi palacze uskarżają się na tzw. kaszel palacza, czyli dokuczliwy i uporczywy kaszel, nierzadko połączony z odkrztuszaniem gęstej plwociny. Osobom palącym dedykowane są specjalne tabletki, np. pastylki do ssania Detusan, które zmniejszają częstotliwość odruchu kaszlowego i suchość w jamie ustnej, a także działają ochronnie na błonę śluzową gardła. 
• Palenie tytoniu nie pozostaje obojętne również dla skóry, która stopniowo traci witalność, staje się poszarzała, podatna na zmarszczki, w tym charakterystyczne zmarszczki palacza. Więcej na temat zmian skórnych zachodzących u palaczy znajdziesz w artykule palenie a cera.

A co z zębami? Czy papierosy niszczą zęby? Tak! I nie tylko zęby, ponieważ nałóg powoduje szereg zmian w obrębie całej jamy ustnej. Warto podkreślić, że żółty, a w skrajnych przypadkach brązowy nalot na koronach zębów, choć może przeszkadzać, nie jest jedynym i największym problemem. Jak palenie papierosów wpływa na zęby i jamę ustną?

• Przebarwienia zębów nikotyna wnika w szkliwo zębów, powodując nieestetyczną zmianę barwy. Początkowo robią się żółte, jednak w miarę upływu czasu na uzębieniu zaczyna gromadzić się płytka nazębna, tzw. kamień, którego struktura sprzyja wnikaniu substancji smolistych i nikotyny. To z kolei prowadzi do jeszcze większych odbarwień. W zaawansowanych stadiach kończy się ciemnym, czasem wręcz czarnym nalotem, który stanowi duży problem natury estetycznej, a dodatkowo sprzyja rozwojowi próchnicy.
• Upośledza funkcje gruczołów ślinowych zmniejszone wydzielanie śliny prowadzi do szybszego rozwoju próchnicy, stanów zapalnych oraz infekcji grzybiczych.
• Osłabia ukrwienie tkanki kostnej upośledzone krążenie skutkuje spowolnieniem procesów gojenia. Palenie tytoniu może być np. przeciwwskazaniem do zabiegu implantacji.
• Zmienia mikroflorę całej jamy ustnej negatywny wpływ papierosów na błonę śluzową może doprowadzić do powstawania owrzodzeń, chorób przyzębia, języka, a także nowotworów. Choroby jamy ustnej, którym sprzyja palenie, to także leukoplakia, czyli charakterystyczny biały nalot na policzkach i języku, kamica ślinianek, grzybica jamy ustnej oraz zapalenie gruczołów ślinowych.
• Wymieniając skutki palenia i wpływ nałogu na higienę jamy ustnej, należy również wspomnieć o halitozie, czyli nieświeżym oddechu charakterystycznym dla osób palących. Przyczyną halitozy jest osadzanie się na zębach substancji chemicznych obecnych w papierosach.

Jak dbać o zęby palacza?

Jak dbać o higienę jamy ustnej? Biorąc pod uwagę bezpośredni wpływ palenia na jej stan, najlepszym sposobem na zminimalizowanie ryzyka groźnych następstw jest oczywiście zerwanie z wyniszczającym uzależnieniem. Zobacz, jak rzucić palenie i raz na zawsze uwolnić się od nałogu. A co zrobić, gdy na ten moment nie ma takiej możliwości? No cóż, trzeba mieć świadomość, że w takiej sytuacji szczoteczki do zębów i pasty do zębów muszą stać się nieodłącznym towarzyszem palacza, a preparaty do higieny jamy ustnej powinny zająć honorowe miejsce w kosmetyczce. 

Jak skutecznie zadbać o zęby palacza? Wskazówki

1. Należy zaopatrzyć się w pastę do zębów przeznaczoną do higieny jamy ustnej osób palących. Pasta dla palaczy zawiera substancje ścierne, które lepiej poradzą sobie z usuwaniem przebarwień i osadów pozostawianych przez dym tytoniowy. Dodatkowo w składzie często znajdują się substancje zapachowe eliminujące nieprzyjemny zapach, a także substancje wzmacniające zęby, dzięki czemu chroni je przed próchnicą i rozwojem chorób przyzębia. 

   Przykładem pasty do zębów dla palaczy jest np. 

   • Wybielająca pasta do zębów Biała Perła Biel i ochrona,
   • Wybielająca pasta do zębów Pro32 Toothpaste Whitening Dr. Max.
2. Palacze nie mogą zapominać o systematycznym szczotkowaniu zębów. Stomatolodzy zgodnie twierdzą, że optymalne byłoby ich mycie przynajmniej 3 razy dziennie. Oczywiście można częściej, ale z wiadomych względów nie zawsze jest taka możliwość.
3. Konieczne jest płukanie jamy ustnej specjalnymi płynami, najlepiej po każdym wypalonym papierosie. Płyny zapobiegają odkładaniu płytki nazębnej i niwelują nieprzyjemny zapach z ust. Ponieważ palenie zmniejsza wydzielanie śliny i wysusza śluzówkę jamy ustnej, zaleca się, by płyny do płukania nie zawierały alkoholu.
4. Bardzo ważne jest nitkowanie przestrzeni międzyzębowych, co pomoże usunąć nagromadzone nieczystości, zapobiegnie odkładaniu się kamienia, a w konsekwencji opóźni rozwój próchnicy i groźnych chorób przyzębia.
5. Palacze powinni regularnie, przynajmniej 2 razy w roku, odwiedzać gabinet stomatologiczny w celu wykonania profesjonalnego czyszczenia zębów. Nawet najlepsze pasty nie dadzą takich efektów jak piaskowanie i skaling, które skutecznie usuną złogi szkodliwych osadów.
6. Warto również przyjrzeć się swojej diecie i wzbogacić ją o produkty zawierające mikro- i makroelementy, a także witaminy na zęby potrzebne do prawidłowego funkcjonowania jamy ustnej.

Jak wybielić zęby palacza?

Zęby nałogowego palacza nietrudno rozpoznać. Charakterystyczny osad i żółte zabarwienie stanowią duży problem natury estetycznej, co wpływa na jakość uśmiechu, a ponadto jest powodem kompleksów i wycofania społecznego. Palacze często marzą o białych zębach, dlatego szukają sposobów na usunięcie oznak nałogu. Dobra wiadomość jest taka, że istnieją profesjonalne zabiegi stomatologiczne, które mogą przywrócić zębom upragnioną biel. Niestety, jest też zła wiadomość. W przypadku palaczy nie poleca się wybielania, głównie ze względu na krótką trwałość zabiegu. 

Co zatem robić? Kluczowa jest profilaktyka domowa (porządna pasta wybielająca, nitkowanie i płukanie), a także systematyczne wizyty kontrolne u stomatologa, który wykona kompleksową higienizację. Usuwanie złogów kamienia nazębnego i nagromadzonych osadów poprawi wygląd zębów, ale też ochroni je przed następstwami palenia.

Podsumowanie

Palenie jest nałogiem, którego negatywne skutki wpływają na cały organizm, łącznie z jamą ustną i zębami. Co ważne, papierosy powodują nie tylko nieestetyczne przebarwienia zębów, ale mogą stanowić również przyczynę groźnych chorób. Zęby palacza wymagają szczególnej uwagi i systematycznej pielęgnacji, jednak najlepszym i najbardziej zalecanym rozwiązaniem jest ograniczenie lub całkowite rzucenie uzależnienia.

Źródła:

1. R. Rudziński, J. Banach, Wpływ nawyku palenia tytoniu na stan przyzębia oraz toksyczne oddziaływanie nikotyny i jej metabolitów na tkanki przyzębia, http://gabinetyrudzinscy.pl/wp-content/uploads/2015/07/3.pdf [dostęp 06.01.2023]
2. A. Kurhańska-Flisykowska, M. Kulza, J. Stopa, E. Paszyńska, W. Piekoszewki, M. Wyganowska-Świątkowka, E. Florek, Palenie tytoniu a stan kliniczny przyzębia z uwzględnieniem wskaźników klinicznych, https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/24909/piekoszewski_et-al_palenie_tytoniu_a_stan_kliniczny_2012.pdf?sequence=1&isAllowed=y [dostęp 05.01.2023]
3. T. Olszowski, A. Walczak, Częstość zabiegów higieny jamy ustnej i problemy zdrowotne jamy ustnej wśród studentów medycyny i stomatologii Pomorskiej Akademii Medycznej, http://www.phie.pl/pdf/phe-2010/phe-2010-3-501.pdf [dostęp 05.01.2023].
4. E. Kuchta, M. Berger, P. Trafidło, J. Szymańska, Wpływ palenia tytoniu na zdrowie jamy ustnej, https://www.researchgate.net/profile/Marcin-Berger/publication/275493183_Influence_of_tobacco_smoking_on_oral_health/links/5565b6c608ae06101abe3936/Influence-of-tobacco-smoking-on-oral-health.pdf [dostęp 06.01.2023].