Jak leczyć kaszel krtaniowy u dziecka? Domowe sposoby!

Zarówno przyczyny kaszlu krtaniowego, jego nasilenie, jak i towarzyszące mu objawy mogą być różne. Dlatego warto wiedzieć, na co zwrócić uwagę w ocenie osymptomów, kiedy konsultować się z pediatrą i jak załagodzić napady kaszlu u malucha. Zobacz, jak rozpoznać kaszel krtaniowy u dziecka.

Czym jest kaszel krtaniowy u dziecka?

Kaszel krtaniowy jest popularną dolegliwością układu oddechowego, szczególnie u małych dzieci. Często nazywany jest również kaszlem świszczącym lub szczekającym, a to ze względu na swoje charakterystyczne brzmienie. W wyniku podrażnienia oraz obrzęku strun głosowych i tchawicy dochodzi do utrudnień w oddychaniu u dziecka, czego efektem jest kaszel.

Najczęściej wynika on z podgłośniowego zapalenia krtani, nazywanego również krupem. Choroba ta występuje zwykle jesienią i u jej podłoża leży infekcja wirusowa. U dzieci do 5. roku życia znacznie częściej dochodzi do zapalenia krtani i szczekającego kaszlu niż u dorosłych. Niewielki przekrój światła dróg oddechowych u Twojego dziecka powoduje, że są one bardziej podatne na zawężenie i duszności.

Do innych przyczyn wystąpienia kaszlu krtaniowego należą również m.in. obecność ciała obcego w krtani, jej urazy czy problemy z cofaniem treści pokarmowej z żołądka. Objaw ten może pojawić się również przy infekcjach sezonowych, takich jak przeziębienia.

Charakterystyczny kaszel szczekający może być pierwszym objawem zakażenia krtani, do którego w kolejnych dniach dołączają się inne objawy przeziębienia: gorączka, katar czy chrypka. Infekcja może też dawać objawy w odwrotnej kolejności. Najpierw u dziecka pojawiają się objawy zakażenia górnych dróg oddechowych i przeziębienia, a później kaszel krtaniowy.

Więcej na temat rodzajów kaszlu możesz przeczytać w artykule: Suchy kaszel, jak suchy żart – bywa męczący.

Objawy, które towarzyszą kaszlowi krtaniowemu to m.in.:

• chrypka,
• utrata głosu (częściowa lub całkowita),
• stridor (świst wdechowy).

Szczekający kaszel często występuje łącznie z tzw. stridorem, czyli świstem występującym przy wdechu. Objawy utrzymują się przeważnie do tygodnia i mogą nasilać się w nocy. Największym zagrożeniem przy kaszlu krtaniowym u dzieci jest pojawiająca się równocześnie duszność. W zależności od trudności w nabieraniu powietrza możesz słyszeć świsty wdechowe o różnym stopniu nasilenia.

W przypadku problemów z oddychaniem skonsultuj się z lekarzem. Drogi oddechowe u dzieci są dużo węższe niż u dorosłych i ich nadmierny obrzęk może doprowadzić do utrudnionego oddychania. Nie bagatelizuj tego. Przy pojawiających się zaburzeniach oddychania może potrzebna być hospitalizacja. Potencjalnymi powikłaniami kaszlu krtaniowego mogą być m.in. zapalenie płuc czy ucha.

Co na kaszel krtaniowy u dziecka?

W zależności od przyczyny kaszlu krtaniowego, który zaobserwujesz u swojego dziecka, leczenie przepisane przez lekarza może być różne. W niektórych przypadkach potrzebne mogą okazać się sterydy wziewne.

Z zabiegów ułatwiających dziecku oddychanie, które możesz wykonać w domu, sprawdzą się inhalacje solą fizjologiczną (jeśli posiadasz inhalator) lub używanie nawilżacza powietrza w pomieszczeniu, w którym przebywa dziecko. Dobrze jest również zadbać o dopływ świeżego, chłodnego powietrza.

Ważne jest też, żebyś zapewniła dziecku atmosferę spokoju i bezpieczeństwa, co pomoże mu uniknąć nasilenia kaszlu i duszności z przyczyn emocjonalnych. Pomoże również odpowiednie nawadnianie malucha ciepłymi płynami, zapewnienie odpoczynku i unikanie kontaktu z zanieczyszczeniami powietrza.

Jeśli dziecko jest narażone na kontakt z dymem tytoniowym, ogranicz go do minimum, bo może nasilać podrażnienie dróg oddechowych i kaszel. Gdy zauważysz u dziecka problemy z oddychaniem, niezwłocznie skonsultuj się z lekarzem.

Co jeszcze pomoże na kaszel krtaniowy u dziecka? Co podać maluchowi? W aptekach powszechnie dostępne są preparaty hamujące kaszel, natomiast przed podjęciem decyzji o ich podaniu, lepiej ustal przyczynę kaszlu. Dopiero to umożliwi Ci włączenie odpowiedniego leczenia. W niektórych sytuacjach tłumienie męczącego kaszlu, zwłaszcza suchego w godzinach nocnych, może okazać się jednak niezbędne. W takich przypadkach, po konsultacji z lekarzem, możesz włączyć odpowiednio dobrany do wieku dziecka preparat.

Kaszel krtaniowy u dziecka: domowe sposoby

Jeśli kaszel krtaniowy jest bardzo intensywny i pojawiają się duszności, to konieczne może okazać się leczenie dziecka w szpitalu. Dzieje się tak, szczególnie kiedy kaszel dotyczy małych dzieci i istnieje zagrożenie zdrowia ze względu na duszności i odwodnienie dziecka − zdarza się, że przy męczącym kaszlu dziecko odmawia przyjmowania płynów. W większości przypadków jednak kaszel krtaniowy może być leczony w domu.

Głównym zadaniem domowych sposobów na kaszel krtaniowy u dzieci jest jego wyciszenie. Domowe metody można wdrożyć samodzielnie lub łączyć je z zaleconą przez lekarza terapią. Ważne jednak, żeby nie przekładać ich ponad zalecenia pediatry. Jeśli oceni on, że duszności towarzyszące kaszlowi są na tyle intensywne, że dziecko wymaga inhalacji sterydami, to naprawdę warto się tego trzymać.

Domowe sposoby na kaszel krtaniowy u dziecka to np. dbanie o odpowiednią temperaturę i wilgotność powietrza. Maluchowi, któremu doskwiera suchy kaszel, będzie lepiej oddychać chłodnym i bardziej wilgotnym powietrzem. Gdy więc kaszel krtaniowy pojawi się jesienią lub zimą, warto zwrócić uwagę na częste wietrzenie pomieszczenia, w którym przebywa dziecko. A gdy kaszel występuje się latem, pomocny może okazać się nawilżacz powietrza lub odpowiedni klimatyzator. Zobacz, jak nawilżyć powietrze w domu: Jak nawilżyć powietrze w domu? Czyli alergik kontra suche powietrze.

Przy suchym kaszlu krtaniowym najlepiej ograniczyć czynniki drażniące, które mogą go prowokować. Wstrzymaj planowany remont czy malowanie ścian w domu. Drażniące zapachy i składniki chemiczne farb mogą go nasilać. Podobnie będzie działał dym tytoniowy, dlatego w pomieszczeniu, w którym przebywa chore dziecko, nie powinno się palić. Z resztą ta zasada jest dobra niezależnie od infekcji u dziecka. Nie powinno się narażać dzieci na dłuższe przebywanie w pomieszczeniach, w których unosi się dym tytoniowy. Może on dodatkowo podrażniać krtań i utrudniać oddychanie oraz doprowadzić do trwałych zmian w płucach.

Sposoby na kaszel krtaniowy u dziecka są różne. Lekarz może zalecić preparaty dostępne w aptece zarówno na receptę, jak i do wykupienia bez niej, jednak nieodłącznym elementem szybkiego dochodzenia do zdrowia jest dobre nawodnienie organizmu. Dziecko powinno przyjmować dużo płynów, bo dzięki nim jego błony śluzowe, również te wyścielające drogi oddechowe, pozostaną odpowiednio nawilżone. Zmniejszy to nasilenie męczącego kaszlu krtaniowego.

Innym zabiegiem, który pomoże w nawilżeniu dróg oddechowych i załagodzi kaszel krtaniowy u dziecka, są inhalacje roztworem soli fizjologicznej. Na rynku można znaleźć nebulizatory zawierające w zestawie różne wielkości masek do przeprowadzenia inhalacji (zarówno dziecięce, jak i dla dorosłych). Dodatkowo wiele z nich jest naprawdę cichych i przyjemnych do użytkowania. W aptekach dostępne są też roztwory soli fizjologicznej z dodatkiem kwasu hialuronowego. To połączenie jeszcze mocniej nawilża i osłania błonę śluzową. Jednak przed zastosowaniem roztworów kwasu hialuronowego w inhalatorze, sprawdź w instrukcji, czy można je użyć przy modelu, który posiadasz. Regularne inhalacje solą lub solą z kwasem skutecznie zmniejszą intensywność kaszlu i czasem mogą uchronić przed koniecznością przyjmowania leków na kaszel.

Krtaniowy kaszel u dziecka − babcine metody

Podstawą skutecznych domowych sposobów leczenia krtaniowego kaszlu u dzieci są, jak wspomniałam wyżej, nawilżanie, nawadnianie i ograniczanie drażnienia dróg oddechowych. Istnieją jednak stare, tzw. babcine metody na kaszel. Należy je jednak stosować z rozwagą, bo nie będą odpowiednie dla dzieci w każdym wielu i nie u każdego malucha przyniosą pożądane efekty.

Na kaszel możesz stosować pomocniczo tradycyjny syrop z cebuli. Jest on stosowany zarówno w celu łagodzenia kaszlu, jak i wzmocnienia układu odpornościowego. Jego słodko-ostry, dość charakterystyczny smak niejednemu kojarzy się z leczeniem infekcji w dzieciństwie. Jednak prawda jest taka, że syrop ten lepiej się sprawdza w mokrym, produktywnym kaszlu niż kaszlu krtaniowym.

Często też na kaszel poleca się inhalacje parą wodną z olejkami. Mają one wiele zalet, mimo to stosuj je z rozwagą u dzieci − nie zawsze sprawdzą się w kaszlu krtaniowym. Nie powinno się wykonywać inhalacji z olejkami u niemowląt oraz dzieci poniżej 6. roku życia. Aby przeprowadzić taki zabieg, do miski z bardzo gorącą wodą dodaj parę kropli olejku eterycznego, po czym dziecko powinno nachylić nad nią twarz i spokojnie oddychać. Ja jednak polecałabym inhalacje samą wodą. Olejki eteryczne świetnie sprawdzą się w zatkanych zatokach i mokrym kaszlu − wiele z nich ma właściwości oczyszczające i ułatwiające odkrztuszanie. Ale przy suchym kaszlu krtaniowym lepiej zachować ostrożność, bo działanie olejków dodatkowo może podrażnić układ oddechowy, co sprawi, że ich stosowanie da efekt odwrotny do zamierzonego. Uważaj też na ilość olejku − postaw na działanie nawilżające pary wodnej, a nie na intensywność zapachu.

Kaszel krtaniowy u dziecka − kiedy leczenie w domu nie wystarcza?

Stosując wszelkie domowe metody leczenia kaszlu krtaniowego, należy pamiętać przede wszystkim o wnikliwej obserwacji dziecka i zapobieganiu napadom duszności. Jeśli u malucha pojawia się problem z oddychaniem, kaszel zaczyna robić się niebezpieczny. Stan zapalny krtani i wynikająca z niego duszność mogą, w ostrzejszych przypadkach, zagrażać zdrowiu dziecka. Dlatego w razie zaostrzania się choroby niezwłocznie skonsultuj się z pediatrą.

Źródła:

1. Hotaling A., Stankiewicz J.: Otolaryngologia Dziecięca. VIA MEDICA 1999
2. Zając B., Jakubowska A.: Krtań, tchawica, oskrzela. [W:] Chmielik M. (red.): Otolaryngologia dziecięca. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001
3. Mazurek H., Bręborowicz A., Doniec Z., Emeryk A., Krenke K., Kulus M., Zielnik-Jurkiewicz B.: Ostre podgłośniowe zapalenie krtani. Etiologia, epidemiologia, patogeneza i obraz kliniczny, Pneumologia Polska, 2020