Dzika róża – zastosowanie, działanie, właściwości. Odkryj niezwykłe źródło witaminy C!

Warto także wspomnieć, że naturalna witamina C zawarta w dzikiej róży okazała się dużo bardziej skuteczna w wielu badaniach w porównaniu do syntetycznego kwasu askorbinowego. Stwierdzono, że naturalny kwas askorbinowy cechuje się lepszą (nawet pięciokrotnie wyższą) biodostępnością, szybciej przedostaje się z układu pokarmowego do krwi, a przez to także ma większą skuteczność w działaniu. Syntetyczna witamina C jest wykorzystywana przez organizm jedynie w 30-40%.

Sprawdź też preparaty i suplementy z dziką różą.

Polifenole w owocach dzikiej róży

Z kolei w przypadku polifenoli obecnych w dzikiej róży warto podkreślić, że jest ich kilkakrotnie więcej niż w owocach leśnych – również znanych z wysokiej zawartości związków przeciwutleniających z grupy polifenoli. Potwierdza to chociażby jedno z badań przeprowadzone przez polskich naukowców (Wpływ wybranych warunków przechowywania na zawartość witaminy C w owocach róży pomarszczonej Rosa rugosa). We wnioskach stwierdzono, że oznaczona zawartość polifenoli w takich owocach jak borówka czernica, borówka brusznica, żurawina czy truskawka jest 4 do nawet 10 razy niższa niż w dzikiej róży!

Obecność galaktolipidu GOPO w dzikiej róży

Wspomniany wcześniej galaktolipid GOPO, czyli (2S)-1,2-di-O-(9Z,12Z,15Z)-oktadeka-trienylo-3-O-β-D-galaktozyloglicerol, ma silne działanie przeciwzapalne. Wykazano, że dzięki jego zawartości w sproszkowanych owocach dzikiej róży pacjenci cierpiący na przykład na chorobę zwyrodnieniową kości i stawów odczuwali zmniejszenie dolegliwości bólowych. Ostre symptomy choroby zniwelowano u ponad połowy uczestników badania (Właściwości i zastosowanie owoców róży w przetwórstwie spożywczym)! Tak pozytywny przeciwzapalny i przez to przeciwbólowy wpływ galaktolipidu GOPO może dodatkowo wzmacniać zawarta w dzikiej róży witamina C.

Dzika róża – właściwości kosmetyczne

Dziką różę w różnych formach (sproszkowaną, ekstrahowaną, wyciąg, hydrolat, olejek i inne) można spotkać w wielu kosmetykach do pielęgnacji. Na przykład dzięki zawartości witaminy C może niwelować przebarwienia skóry, rozjaśniać piegi, a także wyrównywać koloryt cery. Ponadto kosmetyki z dziką różą działają przeciwzapalnie, przeciwstarzeniowo oraz wzmacniająco na naczynia krwionośne. Można stwierdzić, że to surowiec nadający się do każdego typu cery. Bardzo znane jest też wykorzystanie olejku różanego zwłaszcza jako silnego i charakterystycznego związku aromatyzującego kosmetyki, a także perfumy. Więcej o właściwościach kosmetycznych róży przeczytasz w artykule Oli.

Przetwory z dzikiej róży i jej zastosowanie w kuchni

Dzika róża, a konkretniej płatki jej kwiatów oraz pseudoowoce, są chętnie wykorzystywane w produktach spożywczych i w różnego rodzaju przetworach – zarówno jako składnik podstawowy, jak i w formie dodatku smakowego czy wizualnego.

Na rynku można spotkać takie przetwory z dzikiej róży jak:

• Soki i syropy z owoców dzikiej róży,
• Herbata z suszu dzikiej róży,
• Dżem z owoców dzikiej róży,
• Marmolada, konfitura,
• Wino,
• Ocet.

Warto przy tym wspomnieć, że na przykład herbata z dzikiej róży zawiera około 50 mg związków polifenolowych (działających silnie przeciwutleniająco) w 100 ml naparu. Z kolei wyciągi alkoholowe z owoców dzikiej róży cechuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze czy antywirusowe. Zatem nie tylko suszona czy świeża dzika róża, ale i przetwory z niej mogą być z powodzeniem wykorzystywane prozdrowotnie!

Jeśli zaś chodzi o typowe wykorzystanie dzikiej róży w kuchni, to można ją spotkać zwłaszcza w:

• Sosach do mięs (owoce z dodatkiem cukru i soku z cytryny),
• Sałatkach,
• Ciastach (np. płatki róży jako dodatek do szarlotki),
• Przetwory z płatków kwiatów dzikiej róży mogą stanowić także środek aromatyzujący dla napojów (np. herbat, lemoniad), octu, syropów oraz mogą być wykorzystane do dekoracji dań czy deserów.

Dzika róża a alergia

Dzika róża, jej przetwory oraz surowce stosowane w kosmetyce nie są produktami powszechnie uczulającymi. Oczywiście u niektórych osób można spotkać się z podrażnieniem wywołanym różnego rodzaju związkami obecnymi w dzikiej róży, są to jednak odosobnione przypadki. Stwierdzono nawet, że dzika róża może działać przeciwko uczuleniom i alergii z uwagi na jej działanie przeciwzapalne. 

Sprawdź też, czym objawia się alergia pokarmowa.

Dzika róża a ciąża

Nie ma przeciwwskazań do stosowania dzikiej róży i jej przetworów w okresie ciąży. W wielu publikacjach można nawet spotkać informację, że jest to surowiec zalecany w tym szczególnym dla kobiety okresie – najczęściej z uwagi na działanie wzmacniające, przeciwdrobnoustrojowe. 

Dzika róża - przeciwwskazania do stosowania

Stosowanie przetworów z dzikiej róży warto skonsultować z lekarzem w przypadku:

• Cukrzycy,
• Chorób nerek i układu moczowego,
• Zakrzepicy żył głębokich,
• Zatoru płucnego,
• Ciąży i karmienia piersią (choć w tym okresie dzika róża jest uznawana za bezpieczną, to każdorazową chęć zastosowania surowców zielarskich w ciąży i podczas karmienia warto przedyskutować ze specjalistą).

Sprawdź też kosmetyki dla kobiet w ciąży.

Dzika róża – właściwości i działania niepożądane

Nie są znane żadne działania niepożądane i skutki uboczne związane ze stosowaniem dzikiej róży i jej przetworów zgodnie z zaleceniami.

Czy pestki dzikiej róży są trujące?

Pestki dzikiej róży nie są produktem trującym, jednak przed sporządzaniem przetworów z owoców dzikiej róży zaleca się ich usunięcie ze względu na późniejszy smak i konsystencję produktu.

Jak suszyć owoce dzikiej róży?

Zebrane pseudoowoce dzikiej róży należy oczyścić z włosków i najlepiej bez uprzedniego ich mycia równomiernie wyłożyć na blasze od piekarnika. Sprzęt nagrzewamy na 45-60 stopni i wkładamy do niego blachę z owocami. Zostawiamy lekko uchylone drzwiczki piekarnika i w takich warunkach suszymy owoce około 8 godzin. Co pewien czas można w trakcie suszenia wyjąć blachę i nią potrząsnąć, by owoce się lekko przemieszały.

Źródła:

1. Cendrowski A., Kalisz S., Mitek M. Właściwości i zastosowanie owoców róży w przetwórstwie spożywczym. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość. 2012, 4(83), s. 24 – 31.
2. Grys A. Dzika Róża (Rosa canina L.) – chemizm i zastosowanie w lecznictwie. Postępy Fitoterapii. 2009, 4, s. 245-247.
3. Król D., Adamczak A., Buchwald W. Badanie składu chemicznego olejków eterycznych otrzymywanych z pseudoowoców rodzimych gatunków róż. Postępy Fitoterapii. 2012, 4, s. 216-219.
4. Skręty J., Gramza-Michałowska A., Sidor A., Korczak J. Wpływ wybranych warunków przechowywania na zawartość witaminy C w owocach róży pomarszczonej Rosa rugosa. Problemy Higieny i Epidemiologii. 2013, 94(4), s. 869-872.