Dieta przy zapaleniu żołądka – co jeść i pić?

Nawracające dolegliwości w postaci bólów brzucha, zgagi, nudności lub wymiotów mogą niestety świadczyć o zapaleniu żołądka. Schorzenie rozwija się na skutek uszkodzenia błony śluzowej chroniącej ścianę narządu przed kwasami niezbędnymi do procesów trawienia. Zastosowanie diety lekkostrawnej, ograniczającej wydzielanie substancji o niskim pH, stanowi jeden z ważnych elementów leczenia zapalenia żołądka.

Jaką dietę stosować przy zapaleniu żołądka?

Zastosowanie odpowiedniej diety na zapalenie żołądka ma na celu zapobieganie uszkodzeniom ściany narządu i przeciwdziałanie zaostrzeniu się odczuwanych dolegliwości. Podstawowe zasady postępowania dietetycznego u pacjentów z tym schorzeniem to:

• Unikanie spożywania produktów, które działają drażniąco na ściany przewodu pokarmowego i mocno pobudzają wydzielanie kwasów. W tej grupie znajduje się m.in. żywność o wysokiej zawartości tłuszczu, a także pokarmy ostre oraz kwaśne (szczegółową listę produktów polecanych i niewskazanych przy zapaleniu błony śluzowej żołądka znajdziesz w dalszej części artykułu),
• Obserwowanie reakcji organizmu na przyjmowane pokarmy i dostosowanie diety do indywidualnej tolerancji poszczególnych produktów. Jest to zalecane szczególnie u pacjentów z przewlekłym zapaleniem żołądka, u których dietę należy stosować przez długi czas. Warto wtedy sprawdzać indywidualnie, stopniowo, które z produktów wywołują dolegliwości. Może się okazać, że część pokarmów standardowo niezalecanych nie wywołuje problemów trawiennych i da się bezpiecznie, bez negatywnych efektów, włączyć do jadłospisu pacjenta z zapaleniem żołądka. W procesie identyfikacji takich produktów i utworzenia diety dostosowanej do konkretnej osoby przydatna jest pomoc dietetyka,
• Jedzenie 5 posiłków dziennie o niedużej objętości. Dzięki temu możemy zapewnić organizmowi pokrycie zapotrzebowania na energię i potrzebne składniki odżywcze, bez obciążania żołądka dużymi porcjami pokarmu.

Sprawdź popularne kategorie

Jak powinien wyglądać właściwy jadłospis przy zapaleniu żołądka?

Menu zalecane przy zapaleniu żołądka opiera się na produktach, których spożywanie nie powoduje drażnienia tego narządu w sposób chemiczny, mechaniczny ani termiczny.

Co można jeść przy zapaleniu żołądka?

Poniżej zamieściliśmy listę produktów rekomendowanych pacjentom cierpiącym na zapalenie błony śluzowej żołądka. Budowanie codziennego jadłospisu z wymienionych pokarmów wspomaga proces leczenia choroby.

Czego nie jeść przy zapaleniu żołądka?

Osoby z zapaleniem żołądka powinny unikać jedzenia produktów tłustych, smażonych, pikantnych oraz kwaśnych. Na liście pokarmów, których spożywanie jest przeciwwskazane w tej grupie pacjentów, znajdują się m.in.:

• Warzywa kapustne (w tym kapusta kiszona), warzywa cebulowe, papryka, ogórki, warzywa w zalewie octowej, 
• Nasiona roślin strączkowych,
• Grzyby,
• Owoce suszone, 
• Orzechy,
• Produkty z mąki razowej, grube kasze, ryż brązowy,
• Sery żółte, topione, pleśniowe,
• Tłuste mięsa i wędliny,
• Produkty wędzone,
• Kakao i produkty z niego wytwarzane (w tym czekolada),
• Ocet,
• Musztarda,
• Chrzan, chilli, pieprz, inne przyprawy o intensywnym smaku.

Warto wspomnieć także, że pacjenci z zapaleniem żołądka powinni zachować ostrożność w przypadku stosowania ziołowych suplementów diety. Niektóre z nich, np. preparaty na pobudzenie apetytu lub tzw. tabletki na trawienie często zawierają składniki, które naturalnie zwiększają produkcję soku żołądkowego. W przypadku tej choroby dążymy natomiast do ograniczenia jego wytwarzania.

Co pić przy zapaleniu żołądka?

Napoje zalecane osobom z zapaleniem żołądka to przede wszystkim niegazowana woda, słaba herbata i kawa zbożowa. Pacjenci powinni unikać natomiast picia alkoholu, napojów gazowanych, tradycyjnej kawy i kakao.

Dieta na zapalenie żołądka – przepisy

W przypadku zapalenia żołądka znaczenie ma nie tylko to, jakie produkty pacjent wybiera, ale również to, jak je przyrządza. Zaleca się, by wykorzystywać przepisy na potrawy gotowane w wodzie lub na parze, a także duszone bez obsmażania – są najbezpieczniejsze dla unikania zaostrzenia choroby. Pieczenie to technika obróbki termicznej, która sprawdzi się lepiej niż smażenie. Spożywanie dań przygotowanych przy wykorzystaniu tej metody w przypadku nasilonego stanu zapalnego żołądka może jednak także skutkować wystąpieniem dolegliwości.

Spożywanie warzyw i owoców w surowej postaci powinno zależeć od indywidualnej tolerancji. Po ugotowaniu stają się znacznie mniej obciążające dla żołądka, jednak część pacjentów bez przeszkód może jeść produkty z tych grup również na surowo. Jeśli nieugotowane warzywa i owoce są tolerowane, lepiej wybierać te w wersji przecieranej lub startej na tarce o drobnych oczkach, po pozbawieniu ich skórki i pestek.

Przykładowa dieta przy zapaleniu żołądka

Przykładowy jadłospis, który można zastosować u osoby z zapaleniem żołądka

• Śniadanie: jajko gotowane na miękko, chleb pszenny jasny, liście sałaty masłowej
• Drugie śniadanie: twarożek półtłusty z musem jabłkowym
• Obiad: mintaj gotowany na parze (przed podaniem skropiony oliwą z oliwek), duszony szpinak, gotowane ziemniaki
• Podwieczorek: budyń waniliowy
• Kolacja: risotto na lekkim wywarze warzywnym z tartą cukinią i dynią, z dodatkiem gotowanego mięsa z indyka

Zapalenie błony śluzowej żołądka – sposoby leczenia inne niż dieta

Leczenie zapalenia żołądka zwykle opiera się o postępowanie farmakologiczne, ukierunkowane zarówno na wyeliminowanie przyczyny choroby (np. poprzez eradykację bakterii H. pylori przy wykorzystaniu antybiotykoterapii), jak i złagodzenie objawów (np. poprzez zastosowanie leków na zgagę). Jeśli zapaleniu żołądka towarzyszą również objawy ze strony jelit, ulgę mogą przynieść leki na wzdęcia lub leki na biegunkę. Przyjmowanie środków mających na celu redukcję odczuwanych dolegliwości należy skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.

Dieta przy zapaleniu żołądka – podstawa dobrego samopoczucia

Dieta stanowi ważny element leczenia zapalenia żołądka. Wybierając produkty lekkostrawne i zmniejszające wydzielanie soku żołądkowego, w wielu przypadkach możemy zapobiegać występowaniu nieprzyjemnych objawów odczuwanych w przebiegu choroby. Warto więc zwracać uwagę na to, co ląduje na naszym talerzu i w razie potrzeby wprowadzić odpowiednie modyfikacje stylu żywienia.

Źródła:

1. National Health Service (2019) Gastritis, https://www.nhs.uk/conditions/gastritis/ [dostęp: 21.03.2022].
2. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (2019) Gastritis and Gastropathy, https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/gastritis-gastropathy/definition-facts [dostęp: 21.03.2022].
3. Jarosz M. (red.) (2011) Zasady prawidłowego żywienia chorych w szpitalach, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa.