Fobia społeczna a nieśmiałość. Jak rozpoznać lęk przed ludźmi?
Fobia społeczna sprawia, że każdy kontakt z drugim człowiekiem jest źródłem ogromnego stresu, napięcia i lęku. Zobacz, jakie są przyczyny fobii społecznej i jak ją pokonać!
Spis treści
U osób, które borykają się z fobią społeczną większość społecznych interakcji wywołuje lęk i niepokój. Trudności natury psychicznej sprawiają nie tylko wystąpienia publiczne. Pozornie mało stresogenne sytuacje, jak choćby rozmowa przez telefon czy jedzenie w zaludnionym miejscu, to nie lada wyzwanie. Zobacz, co to jest fobia społeczna, jak sobie radzić w publicznych sytuacjach i jak z tego wyjść na dobre?
Spis treści:
- Fobia społeczna − co to jest?
- Fobia społeczna − przyczyny
- Fobia społeczna − objawy
- Fobia społeczna − jak ją pokonać?
Fobia społeczna − co to jest?
Fobię społeczną, jak każdą inną fobię, zalicza się do zaburzeń lękowych na tle nerwicowym.
„Zaburzenia lękowe należą do najczęściej występujących zaburzeń psychicznych”
− podaje prof. Ł.Święcicki w swojej książce: Lęk i zaburzenia lękowe.
Psychiatra zauważa, że fobia społeczna jest jednym z kilku rodzajów zaburzeń lękowych obok m.in. zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych czy fobii prostych (np. klaustrofobia). Statystyki i badania pokazują, że fobia społeczna występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn.
Fobia społeczna wiąże się z poczuciem uporczywego lęku przed określonymi sytuacjami, które wymuszają społeczne interakcje. Przykładem takich sytuacji może być: wygłaszanie przygotowanego wykładu, spotykanie nieznajomych osób, patrzenie im w oczy, korzystanie z publicznej toalety, składanie reklamacji, wchodzenie do pomieszczenia, w którym inni już siedzą czy rozmawianie przez telefon przy innych.
Sprawdź, jak opanować stres? Przyczyny, objawy i skutki stresu.
Fakt, że większość wymienionych sytuacji wywołuje u Ciebie stres czy niepokój nie oznacza, że masz fobię społeczną. Ważne, jak mocno doświadczasz lęku lub strachu w podobnych sytuacjach i jak bardzo chcesz unikać takich sytuacji.
Sprawdź ziołowe tabletki na stres!
Fobia społeczna − przyczyny
Podobnie jak wiele innych chorób psychicznych, zaburzenia lękowe wynikają najprawdopodobniej ze złożonej korelacji czynników biologicznych i środowiskowych. Tak twierdzą eksperci z amerykańskiej specjalistycznej kliniki leczniczej Mayo Clinic.
Możliwe przyczyny fobii społecznej to:
1. Cechy odziedziczone
Zaburzenia lękowe mają tendencję do pojawiania się i nawracania w obrębie rodziny. Jednak nie jest do końca jasne, na ile wynika to z genetyki, a na ile z wyuczonych schematów zachowań.
2. Struktura mózgu.
Badania ciała migdałowatego (ośrodek mózgowy) pokazują, że może ono odgrywać znaczącą rolę w kontrolowaniu reakcji strachu. Osoby z nadczynnością ciała migdałowatego mogą mieć podwyższoną reakcję lękową, co powoduje zwiększony niepokój w sytuacjach społecznych.
3. Środowisko
Lęk społeczny może być zachowaniem wyuczonym – u niektórych stany lękowe rozwijają się po nieprzyjemnej lub żenującej sytuacji społecznej, np. prześladowanie, gnębienie przez rówieśników, publiczne ośmieszanie przez nauczyciela, rodzica czy inne osoby. Co więcej, może istnieć związek między zaburzeniami lękowymi a zachowaniami rodziców, którzy byli albo zbyt kontrolujący, albo nadopiekuńczy dla swoich dzieci. Nadmierna kontrola, ochrona, izolowanie dziecka, narzucanie wzorców postępowania utrudnia funkcjonowanie w społeczeństwie i bez wątpienia może być przyczyną społecznych lęków.
Zobacz też, które zioła na depresję i nerwicę są pomocne.
Fobia społeczna − objawy
Popularna wśród psychologów skala lęku społecznego Leibowitza pomaga ocenić stopień nasilenia objawów fobii społecznej. Jest raczej pomocą diagnostyczną, niż samą diagnozą i można ją znaleźć w Internecie.
Jak rozpoznać u siebie lub u kogoś objawy fobii? Gdy osoby dotknięte fobią społeczną czują się zmuszone do uczestniczenia w sytuacji, która wywołuje u nich lęk, najczęściej prowadzi to do wewnętrznego ataku paniki.
Somatyczne objawy, które towarzyszą sytuacji paniki to:
- zaczerwienienie na twarzy,
- nagła potliwość,
- zawroty głowy,
- przyspieszona akcja serca,
- problemy z oddychaniem,
- uczucie suchości w ustach.
Zobacz też, skąd się biorą duszności.
Pojawia się również silna obawa przed nagłymi wymiotami. Osoby te są świadome, że ich lęk jest wyolbrzymiony i na ogół nieadekwatny do sytuacji, ale nie potrafią kontrolować swoich reakcji. Za wszelką cenę będą unikać podobnych okoliczności w przyszłości.
Fobia społeczna − jak ją pokonać?
Co można poradzić na zjawisko jakim jest fobia społeczna? Leczenie psychoterapeutyczne, jak i farmakologiczne ma dobre wyniki. Wyraźne objawy fobii społecznej najlepiej skonsultować z psychologiem lub psychiatrą, żeby potwierdzić rozpoznanie. Dzięki temu można zaplanować odpowiednie leczenie.
Jednym ze sposobów, w który chorzy próbują sobie radzić z lękiem jest spożywanie alkoholu lub sięganie po inne używki. Pomimo że dzięki temu objawy fobii zmniejszają się lub całkiem ustępują, jest to najgorsze z możliwych rozwiązań, bo może prowadzić do kolejnej choroby (zob: Ł. Święcicki, Lęk i zaburzenia lękowe).
Przeczytaj też, jak radzić sobie z lękiem.