Gastropareza − objawy to częste odbijanie! Sprawdź przyczynę!

Przewlekłe opóźnienie opróżniania żołądka to gastropareza. Objawy obejmują najczęściej nudności i wymioty, szybkie uczucie najedzenia, a nawet przejedzenia i pełności po posiłku, dyskomfort w górnej części brzucha i wzdęcie. Jakie mogą być przyczyny gastroparezy i w jaki sposób się z nią uporać? 

Gastropareza − co to takiego?

Gastropareza to zaburzenie, w którym dochodzi do opóźnionego opróżniania żołądka i nie jest temu winna żadna przeszkoda mechaniczna. Jedzenie gromadzi się w żołądku i rozciąga jego ściany.

Najczęstsze przyczyny to gastropareza idiopatyczna (o niejasnym podłożu, być może związana z zakażeniem niektórymi wirusami) i gastropareza cukrzycowa (neurologiczne powikłanie przewlekłej cukrzycy). Rzadziej może pojawić się w wyniku zabiegów operacyjnych, choroby Parkinsona, twardziny układowej, stosowania niektórych leków, tocznia rumieniowatego układowego, amyloidozy, zespołów paranowotworowych i innych.

Jak funkcjonuje żołądek?

Żołądek nie należy do szczególnie egzotycznych narządów. Położony w górnej części jamy brzusznej i nieco na lewo od środka, połączony od góry z przełykiem, od dołu zaś z dwunastnicą, czyli pierwszym odcinkiem jelita cienkiego. W żołądku pokarm podlega rozdrabnianiu, mieszaniu, częściowo trawieniu i jest przesuwany dalej. W prawidłowych warunkach, żołądek sprawnie sobie radzi z przemieszczaniem swojej treści do dalszych odcinków przewodu pokarmowego. Wszelkie przeszkody w okolicy odźwiernika (to ten fragment żołądka, który łączy go z dwunastnicą), np. guz czy też zaburzenia unerwienia autonomicznego żołądka, mogą zaburzyć ten proces.

Sprawdź też, jakie mogą być przyczyny wymiotów i nudności.

Gastropareza − objawy

Gastropareza to opóźnione opróżnianie żołądka. Objawy są zatem związane z zaleganiem pokarmu w żołądku. Najczęściej prowadzi to do nudności i wymiotów. Typowe jest także szybkie uczucie sytości i uczucie pełności po zjedzeniu posiłku. Towarzyszyć temu mogą dolegliwości bólowe lub dyskomfort w nadbrzuszu i wzdęcie czy częste odbijanie. W skrajnych przypadkach może dojść do sporej utraty wagi, niedożywienia i odwodnienia.

Sprawdź też, o czym może świadczyć gorzki posmak w ustach.

Gastropareza − rozpoznanie

Uciążliwe objawy skłaniają do wykonania specjalistycznych badań. Żeby wykluczyć mechaniczne przyczyny opóźnionego opróżniania żołądka, przeprowadza się badanie endoskopowe. Istotne są także wyniki badań laboratoryjnych.

Istnieje kilka metod oceny opróżniania żołądkowego. Najczęściej przeprowadza się scyntygrafię − pacjentowi podaje się posiłek znakowany izotopem technetu, żeby następnie ocenić szybkość przemieszczenia się posiłku dalej. W razie potrzeby, wykonuje się także inne badania np. USG, RTG, manometrię czy rezonans magnetyczny.

Jeśli pacjent od lat leczy się na cukrzycę, najprawdopodobniej jest to gastropareza cukrzycowa. Objawy same w sobie są jednak takie same jak w gastroparezie o innym pochodzeniu, dlatego istotna jest kompleksowa ocena stanu pacjenta. Co ciekawe, stopień zaburzenia uwidoczniony w badaniach, często nie współgra z ciężkością i uporczywością odczuwanych przez pacjenta objawów.

Sprawdź też, czym objawia się zapalenie żołądka. 

Gastropareza − jak się ją leczy?

Jeśli przyczyną Twoich dolegliwości jest gastropareza, objawy możesz spróbować złagodzić odpowiednią dietą. Przede wszystkim postaraj się jeść mniejsze objętościowo posiłki. Jedz powoli i dokładnie przeżuwaj. Unikaj wysokiej zawartości tłuszczu w swoich daniach (tłuszcz także w prawidłowych warunkach spowalnia opróżnianie żołądkowe), ogranicz również błonnik, alkohol i tytoń.

Pamiętaj, że nawet u zdrowych osób płyny i pokarmy dobrze rozdrobnione szybciej opuszczają żołądek niż duże cząstki pokarmowe. W związku z tym dobrym pomysłem może okazać się miksowanie niektórych potraw.

Czasami z pomocą przychodzą leki prokinetyczne (które wspierają motorykę przewodu pokarmowego) stosowane przed posiłkami, np. erytromycyna, domperydon czy itopryd. Leczenie farmakologiczne nudności i wymiotów opiera się na stosowaniu leków z różnych grup np. ondansetronu czy tietylperazyny. Łagodzą objawy, ale nie przyspieszają opróżniania żołądkowego.

Jeśli dokucza Ci ciężka gastropareza, objawy obejmują utratę masy ciała i niedożywienie, konieczne może okazać się bardziej inwazyjne leczenie. Wśród możliwych opcji będą np. działania na odźwierniku (wstrzyknięcie toksyny botulinowej, specjalne nacięcia lub jego rozszerzanie balonowe) czy elektryczna stymulacja żołądka za pomocą urządzenia wszczepianego pod skórę.

Jeśli natomiast nie jesteś w stanie zabezpieczyć potrzeb swojego organizmu normalnym, doustnym spożywaniem posiłków − zastosowanie znajdują inne drogi żywienia, np. dojelitowe (dzięki czemu odźwiernik jest omijany) lub pozajelitowe, czyli drogą dożylną.

W przypadku gastroparezy cukrzycowej pamiętaj, że kluczowe jest dobre wyrównanie cukrzycy i dbałość o prawidłowe poziomy cukru we krwi.

Zobacz, do czego może prowadzić nieleczona cukrzyca: Neuropatia cukrzycowa − czym jest uszkodzenie nerwów przy cukrzycy?

Źródła:

1. T. Masaoka, J. Tack, Gastroparesis: current concepts and management

2. S. Krishnasamy, T. L. Abell, Diabetic gastroparesis: principles and current trends in management S. Krishnasamy, T. L. Abell

3. P. Gajewski, A. Szczeklik, Interna Szczeklika

4. M. Krzyżewska, P. Maroszek, B. Mrozikiewicz-Rakowska, P. Nehring, W. Karnafel, Gastropareza cukrzycowa: czy wiesz jak ją rozpoznać oraz skutecznie leczyć?