Siemię lniane w kosmetyce – poznaj jego właściwości!

Siemię lniane w kosmetyce ceni się od lat. Nasiona tej rośliny są bogate w kwasy omega-3, witaminy i minerały. Preparaty z dodatkiem oleju lnianego świetnie sprawdzą się przy suchej, atopowej i wrażliwej skórze. Sprawdź, jak go wykorzystać w pielęgnacji cery i włosów.

Siemię lniane – właściwości i pochodzenie

Len wywodzi się prawdopodobnie z Bliskiego Wschodu, skąd dotarł i był stopniowo wprowadzany w innych regionach świata, także i w Europie. To jedna z najstarszych roślin uprawianych głównie w celu pozyskania włókna oraz oleju. Te pierwsze otrzymywane z łodyg słyną ze swojej długości i wytrzymałości – są od dwóch do trzech razy silniejsze od nici bawełny. Co ciekawe, włókno lnu błszczy i bardzo dobrze łączy się m.in. z wełną, jedwabiem i bawełną właśnie. Od wielu lat przekształca się je w przędzę, która służy do produkcji tekstyliów oraz odzieży. 

Nasiona lnu tłoczy się na olej lniany lub sprzedaje w postaci siemienia. Są to drobne, płaskie (2–3 mm szerokości) nasiona lnu pospolitego w kolorze brązowym. Po namoczeniu w wodzie podwajają swoją objętość i pęcznieją otoczone śluzem. Len ma pozytywny wpływ na cały organizm i nie bez powodu od dawna zajmuje ważne miejsce w medycynie naturalnej; jest niezwykle przydatny w profilaktyce wielu chorób.

Przy pozyskiwaniu nasion lnu otrzymuje się produkty uboczne w postaci niewykorzystanych odpadów z rośliny i zdrewniałych części łodyg (tzw. paździerz). Odpady stają się coraz bardziej atrakcyjne dla przemysłu. Tworzy się z nich biomasę, którą wykorzystuje się głównie do kompozytów polimerowych czy do produkcji paliw płynnych lub gazowych. Kompozyty z kolei używa się na przykład do uszczelniania i termoizolacji domów. 

Co ciekawe, odkryto, że uboczne produkty obróbki lnu mają bioaktywne właściwości. Głównymi składnikami, które się do tego przyczyniają, są fenylopropanoidy i terpenoidy. Związkom tym przypisuje się działanie przeciwbakteryjne, -grzybicze, -nowotworowe i -zapalne.

Czego źródłem są nasiona lnu?

Nasiona lnu zwyczajnego są przede wszystkim źródłem cennego oleju, w którym najbardziej ceni się kwasy tłuszczowe omega-3 (dowiedz się więcej tutaj: Kwasy tłuszczowe omega-3. Dlaczego są dla Ciebie ważne?). Oprócz nich siemię lniane zawieramiędzy innymi:

• witaminę A, która świetnie rewitalizuje skórę i przeciwdziała wolnym rodnikom;
• witaminę B3 (PP) i B1 – niacyna (B3) poprawia ukrwienie skóry oraz pozytywnie wpływa na wygląd włosów, zaś tiamina (B1) stymuluje odpornościowy i wpływa na układ nerwowy oraz bierze udział w wytwarzaniu energii w komórkach mięśniowych;
• mniejsze ilości witaminy E, czyli około 0,30 mg / 100 g (dzienne zapotrzebowanie organizmu wynosi ok. 6–10 mg);
• substancje śluzowe i oleiste;
• cynk, który neutralizuje wolne rodniki i skraca czas gojenia się ran;
• spore ilości potasu i fosforu oraz mniejsze magnezu i wapnia (przeczytaj też: Niedobór wapnia może prowadzić do osteoporozy. Skąd się bierze?);
• białko (sprawdź również, Kiedy brać białko? Tego o odżywkach białkowych nie wiedziałeś!);
• fitosterole, które obniżają poziom szkodliwego cholesterolu (zapoznaj się także z tym artykułem: Zioła obniżające cholesterol – przegląd najskuteczniejszych gatunków);
• fitoestrogeny obniżające ryzyko zachorowania na raka piersi (przekonaj się Jak dbać o piersi? Dla zdrowia i urody), prostaty i macicy, zmniejszające szanse pojawienia się osteoporozy i miażdżycy oraz łagodzące objawy menopauzy;
• flawonoidy – wzmacniają ścianki naczyń krwionośnych, działają przeciwzapalnie i rozkurczowo.

Siemię lniane - cenne źródło omega-3?

Nasiona lnu są jednym z najbogatszych źródeł kwasu alfa-linolenowego (ALA). Należy on do grupy wielonienasyconych kwasów tłuszczowych typu omega-3. Organizm nie potrafi wytworzyć go sam, dlatego trzeba go dostarczać w diecie. Badania na grupie ochotniczek doprowadziły specjalistów do wniosku, że spożycie do 50 g nasion lnu dziennie jest bezpieczne i korzystne dla organizmu pod względem odżywczym. Siemię lniane o 9% obniżyło również poziom cholesterolu całkowitego w surowicy badanych. Dowiedz się więcej z artykułu: Badanie cholesterolu − jak interpretować swoje wyniki? Lekarz tłumaczy!.

Udowodniono, że wysoki poziom ALA w diecie może zmniejszać ryzyko chorób nowotworowych i sercowo-naczyniowych (CVD). Jednoczesne spożywanie kwasów omega-3 i omega-6 w odpowiednich proporcjach jest niezbędne w zapobieganiu rakowi i pomaga redukować stany zapalne. Samo obniżanie ryzyka chorób przez te kwasy tłuszczowe wiąże się z utlenianiem cholesterolu. W 1999 r. naukowcy zaobserwowali, że częściowo odtłuszczone nasiona lnu były w stanie znacznie obniżyć poziom cholesterolu LDL i całkowitego. 

Obecnie przeciętna europejska dieta zawiera nadmierną ilość kwasów omega-6. W związku z tym suplementacja siemienia i uzyskanie wysokiego poziomu kwasów omega-3 są wręcz niezbędne. Najnowsze raporty zdecydowanie popierają takie podejście.

Badania sugerują, że tylko ograniczona liczba odmian lnu, i to ta o niskiej zawartości kwasu alfa-linolenowego, nadaje się do komercyjnego przygotowania oleju jadalnego. Co istotne, ma on niestety bardzo krótki okres przydatności do spożycia. Aby uniknąć szybkiego zjełczenia, olej lniany często uzupełnia się antyoksydantami, przykładowo rozpuszczalnymi w tłuszczach witaminami A i E, i przechowuje się w słoikach z ciemnego szkła. W innym wypadku traci swoje najlepsze właściwości.

Prozdrowotne właściwości siemienia lnianego

Włączenie siemienia do diety może pomóc w walce z problemami żołądkowymi i jelitowymi. Usprawnia wypróżnianie, reguluje pracę przewodu pokarmowego, pełni funkcje osłaniające i regenerujące. Będzie szczególnie użyteczny, gdy masz wrzody (przeczytaj nasz artykuł: Wrzody żołądka − leczenie choroby dyrektorów), refluks czy stan zapalny w przewodzie pokarmowym. 

Zachowaj jednak ostrożność, ponieważ śluzowa konsystencja lnu czasami blokuje wchłanianie niektórych substancji odżywczych i leczniczych w jelitach. Najlepiej spożywaj go więc na czczo, np. 30 minut przed pierwszym posiłkiem. Nie zaleca się również jedzenia całych ziaren, bo niełatwo się trawią. Poza tym mogą podrażnić błony śluzowe żołądka lub jelit.

Stwierdzono też, że olej lniany jest skuteczny w leczeniu łagodnego i umiarkowanego zespołu cieśni nadgarstka jako że hamuje nasilanie się objawów i poprawia funkcjonowanie ręki (dowiedz się więcej o tym schorzeniu z naszego tekstu: Choroba Mordoru na Domaniewskiej – zespół cieśni nadgarstka). Okłady z siemienia stosuje się także przy oparzeniach, odleżynach czy ciężko gojących się ranach.

Siemię lniane – zastosowanie w kosmetyce

Właściwości lnu są szczególnie użyteczne dla przemysłu żywieniowego, kosmetycznego i farmaceutycznego. Szeroko zakrojona analiza biochemiczna oleju potwierdziła, że jest źródłem cennych i korzystnych dla Twojego zdrowia składników. Dlatego też dodaje się go m.in. do balsamów, kremów, mydeł, żelów pod prysznic, odżywek do włosów i szamponów.

Często używa się go do naturalnej pielęgnacji skóry głowy i włosów. Najcenniejsze dla Twojego zdrowia będą nasiona w złocistym kolorze, bowiem posiadają więcej substancji odżywczych. W sklepie spożywczym czy zielarskim siemię jest dostępne w formie ziaren lub w postaci sproszkowanej.

Jakie tajemnice skrywa jeszcze siemię lniane? Właściwości kosmetyczne tej rośliny mogą Cię zaskoczyć! Niektórzy używają tworzonej na jej bazie mikstury, aby wygładzić zniszczone (często w wyniku farbowania) kosmyki. Mowa tutaj o domowym laminowaniu włosów, które pomaga domknąć łuski, wygładzić pasma, zapewnić im ochronną osłonkę oraz zwiększyć objętość fryzury. Regularnie wykonywany zabieg zwiększa nawilżenie i poprawia kondycję włosów na całej ich długości. Z naszego artykułu dowiesz się więcej na temat tej metody pielęgnacji: Laminowanie włosów żelatyną czy siemieniem lnianym? Porównuję 2 domowe przepisy.

Przepis na odżywkę do włosów z siemienia lnianego (bez spłukiwania)

Ta odżywka ułatwi Ci rozczesywanie włosów kręconych bez ich obciążania. Po jej użyciu kosmyki nabiorą zdrowego blasku i nie będą się sklejać. 

Składniki:

• woda,
• 5 łyżek siemienia,
• ulubiony olejek odżywczy (opcjonalnie).

Siemię namocz przez noc w sitku umieszczonym w naczyniu z wodą. Dzięki niemu następnego dnia o wiele łatwiej oddzielisz żel od łupin nasion. Gotowy produkt gotuj do momentu, aż jego konsystencja będzie gęstsza. Po wystudzeniu płynu dodaj do niego kilka kropli ulubionego olejku do włosów. Niewielka ilość żelu pomoże w naturalny sposób nadać kształt fryzurze i domknąć łuski wysokoporowatych pasm.

Siemię lniane – właściwości. Skóra je pokocha!

Ekstrakt z nasion lnu ma wysoką zawartość kwasu alfa-linolenowego, który w połączeniu z witaminami i minerałami działa nawilżająco, odżywczo i zmiękczająco. Dlatego właśnie świetnie nadaje się do pielęgnacji suchej, podrażnionej, szorstkiej i łuszczącej się skóry. Stosowanie oleju lnianego pomaga chronić ją przed działaniem wiatru, niskich temperatur, ostrym słońcem i innymi czynnikami środowiskowymi, które mogą być szkodliwe dla wrażliwej powierzchni ciała. Wypróbuj: Domowa maseczka z siemienia lnianego. Sprawdź przepis!.

Olej lniany to również znakomity produkt do pielęgnacji dłoni i paznokci. Zmiękcza skórę, wzmacnia paznokcie, przyspiesza gojenie się skaleczeń i innych drobnych uszkodzeń spowodowanych przycinaniem skórek. Wystarczy nałożyć olejek i masować przez 5 – 10 minut, wcierając go dokładnie w płytkę i otaczające ją skórki. Dla najlepszego efektu stosuj olejek dwa razy dziennie: rano i wieczorem. Przetestuj także inne zaproponowane przez nas sposoby: Olejowanie paznokci. Jakie oleje stosować, żeby wzmocnić kruche paznokcie?.

Kosmetyki z lnem pomogą Ci ochronić przesuszoną skórę dłoni. Naturalne mydło w płynie beBIO zawiera ekstrakt z nasion lnu oraz kompleks minerałów. Warto włączyć je do pielęgnacji atopowej skóry rąk, żeby przywrócić jej równowagę. Efekt możesz wzmocnić nakładając naturalny krem do rąk beBIO SIEMIĘ LNIANE. A jeśli Twoja skóra potrzebuje mocnego zmiękczenia, wybierz balsam do dłoni i paznokci Farmona Herbal Care z siemieniem lnianym. Zawiera również w składzie mocznik, który łagodzi i nawilża powierzchnię ciała.

Oprócz tego olej lniany znany jest ze swoich właściwości wspomagających gojenie ran. Działa na skórę przeciwzapalnie i regenerująco, łagodzi podrażnienia, zapobiega łuszczeniu się i stanom zapalnym oraz przyspiesza zabliźnianie się skaleczeń i innych drobnych uszkodzeń. Najlepiej nadaje się do cery problematycznej, ale bywa także stosowany do pielęgnacji skóry normalnej jako środek profilaktyczny i silnie nawilżający. Przeczytaj nasz artykuł na podobny temat: Olej zamiast kremu? Nie tak szybko!.

Jak wykorzystać olej lniany do pielęgnacji skóry i włosów? 

Olej lniany jest olejem nośnikowym, oznacza to, że może być stosowany bezpośrednio na skórę w stanie nierozcieńczonym. Może być także nośnikiem dla olejków eterycznych. Lniany mieszaj z olejem migdałowym, z pestek winogron lub innymi ulubionymi płynami bazowymi. Poza tym możesz go użyć do rozcieńczenia olejków eterycznych, co wzmocni jego działanie i nada mu ładny zapach. Wystarczy dodać ich 1 lub 2 krople do łyżki oleju lnianego.

Nałóż jego niewielką ilość na skórę, lekko wmasuj i pozostaw do wchłonięcia, a następnie za pomocą wacika lub papierowej chusteczki osusz niewchłonięte pozostałości po produkcie. Jeśli użyjesz oleju lnianego do zwalczania odcisków i modzeli, skuteczniejszy będzie bazujący na nim kompres. Aby go zrobić, nasącz gazę olejem i nałóż na problematyczny obszar skóry na 15–30 minut. Wykonuj okłady raz lub dwa razy dziennie do momentu, aż osiągniesz pożądany efekt.

Istnieją gotowe kosmetyki z lnem często przeznaczone dla skóry suchej, wrażliwej i alergicznej. Jeśli Twoja właśnie taka jest, wypróbuj podczas kąpieli beBio, naturalny żel pod prysznic z siemieniem. Jego dodatkowym składnikiem jest kojąco-łagodzący aloes. Dopełnieniem pielęgnacji będzie naturalny balsam do ciała beBio z tej samej serii.

Olej lniany możesz również dodawać do kupionych w sklepie kosmetyków, takich jak szampony, odżywki i maseczki do włosów, kremy do rąk i twarzy itp. Aby wzbogacić tę pierwszą grupę artykułów olejem lnianym, dolej 7–10 ml oleju do 100 ml produktu. W przypadku kremów dodaj 10 kropli oleju do 10 g preparatu.

Przy zakupie oleju zwróć uwagę na to, jak był przechowywany, bo to zadecyduje o jego wartości. Kwasy omega-3 szybko ulegają utlenieniu, szczególnie gdy pada na nie światło i nie są przechowywane w chłodzie; najlepszym miejscem dla nich będzie więc lodówka. Olej najlepiej zużyć w ciągu 2 miesięcy od zakupu.

Co warto zapamiętać o siemieniu lnianym?

Siemię lniane jest cenione w kosmetyce, ponieważ pomaga w pielęgnacji skóry suchej, atopowej, wrażliwej i podrażnionej. Doskonale sprawdza się w przypadku kręconych włosów, zwłaszcza gdy chcesz wygładzić i domknąć suche, porowate łuski swoich kosmyków. Badania sugerują, że włączenie odpowiedniej ilości nasion lnu do diety przynosi także korzyści zdrowotne. Siemię lniane zalicza się do najbardziej wartościowych naturalnych produktów odżywczych, czyli tzw. superfoods.

Źródła:

1. Bjarnadottir, A.: Flax Seeds 101: Nutrition Facts and Health Benefits. W: Healthline. [online]. 28.03.2019. [dostęp: 29.07.2021.] Dostępny w Internecie: https://www.healthline.com/nutrition/foods/flaxseeds.
2. Cunnane, S.C.; Ganguli, S.; Menard, C. i in. High α–linolenic acid flaxseed (Linum usitatissimum): some nutritional properties in humans. W: British Journal of Nutrition. [online] 2007, [t.] 69, [nr] 2, s. 443–453. [dostęp: 29.07.2021.] Dostępny w Internecie: https://www.cambridge.org/core/journals/british-journal-of-nutrition/article/high-linolenic-acid-flaxseed-linum-usitatissimumsome-nutritional-properties-in-humans/0E32631BA989C67AAC5A4FF6442E5372.
3. Dash, J.; Naik, B.; Mohapatra, U. B. Linseed: A Valuable Crop Plant. W: International Journal of Advanced Research. [online]. 2017, [t.] 5, [nr] 3, s. 1428–1442. [dostęp: 29.07.2021.] Dostępny w Internecie: https://www.researchgate.net/publication/315706358_Linseed_A_Valuable_Crop_Plant.
4. Żuk, M., Richter, D., Matuła, J., Szopa, J. Linseed, the multipurpose plant. Industrial Crops and Products. [online]. 2015, [nr] 75, s. 165–177. [dostęp: 29.07.2021.] Dostępny w Internecie: https://www.researchgate.net/publication/277977388_Linseed_the_multipurpose_plant.