Pieczenie w żołądku – jakie są przyczyny i jak leczyć palenie w żołądku?

Prawidłowa praca żołądka warunkuje właściwe działanie układu pokarmowego. Pieczenie narządu może świadczyć o różnych schorzeniach, takich jak choroba wrzodowa, zatrucie czy refluks. Dolegliwościom często towarzyszy ból w nadbrzuszu i klatce piersiowej, gorzki posmak w ustach i nudności. W diagnostyce ważną rolę odgrywają badania obrazowe. Jak leczyć palenie w żołądku? Wyjaśniamy!

Pieczenie żołądka przyczyny

Żołądek to kluczowy narząd przewodu pokarmowego łączący przełyk z dwunastnicą i uczestniczący w procesach trawienia. Zlokalizowany jest w lewej górnej części jamy brzusznej pod przeponą. Skąd się bierze pieczenie w żołądku?

• Pieczenie żołądka to uczucie palącego bólu w okolicach nadbrzusza. Objaw zwykle pochodzi z przewodu pokarmowego, jednak może mieć charakter promieniujący i dotyczyć niezwiązanych z nim narządów,
• Symptomy są chwilowe lub utrzymują się przez dłuższy czas, przechodząc w stan przewlekły,
• Uczucie palenia i pieczenia w przełyku może wskazywać na refluks żołądkowo-przełykowy(GERD),

• Schorzenie polega na zarzucaniu treści żołądkowej do przełyku na skutek nieprawidłowej pracy dolnego zwieracza przełyku. W efekcie dochodzi do podrażnienia błony śluzowej i rozwoju stanu zapalnego,
• Pacjenci skarżą się na zgagę – uczucie palenia i pieczenia promieniującego aż do gardła, kwaśny posmak w ustach, chrypkę oraz odbijanie,
• Dolegliwości nasilają się szczególnie w pozycji leżącej i tuż po jedzeniu,
• Refluksowi sprzyjają również: palenie papierosów, otyłość, brak aktywności fizycznej, jedzenie ostrych potraw, picie napojów kofeinowych oraz alkoholu. 

• Pieczenie w przełyku to również jeden z głównych objawów choroby wrzodowej żołądka. Wrzody to głębokie ubytki błony śluzowej żołądka, które mogą pojawić się na skutek działania wielu czynników m.in.: przewlekłego stanu zapalnego, długotrwałego przyjmowania leków – szczególnie z grupy NLPZ, palenia papierosów czy silnego stresu,
• Do innych przyczyn pieczenia żołądka należą:

• Zapalenie błony śluzowej żołądka,
• Choroby pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych,
• Przepuklina rozworu przełykowego,
• Nietolerancje pokarmowe,
• Zapalenie żołądka,
• Dyspepsja czynnościowa (zwana potocznie nerwicą żołądka),
• Nadkwasota.

• Uczucie palenia za mostkiem może mieć także przyczyny kardiologiczne. U niektórych osób nagły ból i pieczenie w nadbrzuszu są objawami zawału mięśnia sercowego. Mówimy wówczas o tzw. brzusznej masce zawału.

Pieczenie w żołądku – leczenie

W przypadku stałego utrzymywania się objawów pieczenia w żołądku niezwłocznie zgłoś się do lekarza. Specjalista przeprowadzi wywiad lekarski, a następnie na podstawie uzyskanych informacji zleci wykonanie badań, które pozwolą wskazać przyczynę dolegliwości żołądkowych i ukierunkować dalsze leczenie. Należą do nich:

• Diagnostyka laboratoryjna: badania krwi, badanie na krew utajoną, badanie moczu i kału,
• Diagnostyka obrazowa: RTG żołądka, badanie USG brzucha, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny,
• Badania endoskopowe: gastroskopia (badanie śluzówki żołądka, odźwiernika i dwunastnicy) kolonoskopia (badanie endoskopowe dolnego odcinka przewodu pokarmowego). Badania endoskopowe pozwalają na dokładne obejrzenie układu pokarmowego, pobranie wycinków do badania histopatologicznego, a także na zabiegi lecznicze (usuwanie polipów czy nieprawidłowych tkanek).

Niezwłocznej konsultacji lekarskiej wymagają sytuację, gdy pieczeniu w żołądku towarzyszą:

• Powtarzające się wymioty wyglądem przypominające kawowe fusy – może to świadczyć o krwawieniu,
• Problemy z przełykaniem,
• Nadmierna utrata masy ciała,
• Biegunki, skurcze i zaparcia,
• Dotkliwy ból żołądka pojawiający się w nocy,
• Niestrawność,
• Krew w stolcu.

Podstawą farmakologicznej terapii problemów żołądkowych są leki zmniejszające wydzielanie kwasu solnego w żołądku. Są to leki z grupy inhibitorów pompy protonowej (IPP). Środki te są stosowane raz na dobę, przynajmniej pół godziny przed posiłkiem. Efekty działania leków powinny być zauważalne po 2-4 tygodniach. Jeśli po tym czasie objawy się nie zmniejszą, lekarz może zdecydować o zwiększeniu dawki.

Jeżeli pieczenie w żołądku występuje sporadycznie, specjalista może przepisać leki na zgagę i refluks oraz leki na wzdęcia, które hamują wydzielanie kwasu solnego przez komórki żołądka (tzw. antagoniści receptorów histaminowych H2). Dostępne są one w formie pastylek, a także saszetek z zawiesiną. Dużą zaletą tych środków jest szybkość działania – efekt pojawia się już kilka chwil po ich zażyciu.

Pieczenie w żołądku domowe sposoby

Pieczenie w żołądku można leczyć też za pomocą domowych sposobów. Dzięki wdrożeniu kilku zasad profilaktyki można skutecznie kontrolować objawy żołądkowe o lekkim przebiegu.

• Jednym z nich są ziołowe napary z mięty lub rumianku,
• Nieprzyjemne dolegliwości złagodzisz, dodając do potraw odpowiednie przyprawy: majeranek, kolendrę lub kminek,
• Jeszcze do niedawna przy epizodzie refluksu zalecano wypicie szklanki mleka, kefiru lub maślanki. Jednak w ostatnich latach wykazano, że praktyka ta odnosi odwrotny skutek do zamierzonego. W dłuższej perspektywie mleko zwiększa wydzielanie kwasu żołądkowego, co przyczynia się do nasilonego ataku. Znacznie skuteczną alternatywą jest picie niegazowanej wody mineralnej, która oczyszcza przełyk i nie wywołuje zwiększonej aktywności żołądka,
• Ważnym sposobem na uniknięcie nieprzyjemnego palenia za mostkiem jest modyfikacja stylu życia,

• Przede wszystkim dotyczy to ograniczenia lub rezygnacji z tłustych, wysoko przetworzonych produktów, pikantnych potraw, kawy, mocnej herbaty i słodyczy,
• W refluksie żołądka niewskazane jest również picie alkoholu oraz palenie papierosów,
• Na wczesnym etapie, przy zmianie nawyków żywieniowych może okazać się, że leki na refluks nie będą potrzebna.
• Jeśli zmagasz się z nadwagą lub otyłością, powinieneś dążyć do redukcji wagi ciała,

• Do codziennej rutyny wdróż regularną aktywność fizyczną, pamiętając, aby unikać ćwiczeń tuż przed snem,
• Pomóc mogą również pozycje ułożeniowe podczas snu – najlepiej spać z lekko uniesioną głową na lewym boku. W takim ułożeniu żołądek znajduje się niżej niż przełyk, co zmniejsza ryzyko wystąpienia zgagi.

Na rynku istnieje wiele produktów, które w szybki sposób pomagają uporać się z przykrymi dolegliwościami żołądkowymi. To przede wszystkim preparaty wspomagające układ pokarmowy oraz leki na niestrawność. Środki przynoszą szybką ulgę. Działają objawowo – zapobiegają zgadze, wzdęciom oraz chronią przed zbieraniem się tłuszczu i wydzielaniem zbyt dużej ilości soków żołądkowych.

Podsumowanie

Dolegliwości występujące po stronie układu pokarmowego, w tym ból żołądka, mogą mieć rozmaite przyczyny. Niekiedy są to jednostki chorobowe nakładające się na siebie, a także niespecyficzne objawy, których podłożem są schorzenia lokalizowane w innych układach i narządach. Konieczna jest zatem konsultacja lekarska, tym bardziej gdy dolegliwości występują przewlekle i nasilają się. Objawy kojarzone ze stresem lub niewłaściwą dietą mogą być łagodzone poprzez naukę niwelowania napięcia, jak i zmianę stylu życia.

Źródła:

1. Skrzydło-Radomańska, Diagnostyka choroby refluksowej przełyku, Borgis, Medycyna Rodzinna 1/2004
2. Małecka-Panas, M. Wiercińska, Choroba refluksowa przełyku, Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/przelyk/50731,choroba-refluksowa-przelyku-refluks, [dostęp 14.06.2023 r.]
3. Gajewski, Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna 2015.