Wiosenny detoks - hit czy kit? Dietetyk wyjaśnia!

Czy detoks na wiosnę jest Ci potrzebny?

Każdego dnia masz styczność z toksynami, które dostają się do organizmu z powietrza, wody oraz żywności. Twój organizm wykształcił mechanizmy, które odpowiadają za detoksykację organizmu – to znaczy jego odtruwanie i wydalanie z niego nadmiaru szkodliwych substancji. Prawidłowo funkcjonujące ciało do detoksykacji używa wątroby, nerek, układu oddechowego, pokarmowego, moczowego, a nawet skóry. Dzięki temu na co dzień nie zagraża Ci zatrucie organizmu. Przeczytaj także artykuł: Regeneracja wątroby: jak szybko usprawnić pracę wątroby?.

Stosowanie restrykcyjnych detoksów nie jest więc wskazane ani polecane. Zdrowy organizm bez problemu będzie w stanie poradzić sobie z toksynami. Jeśli dojdzie do akumulacji szkodliwych metali w organizmie z powodu upośledzenia jego funkcji, warto niezwłocznie udać się do lekarza i wykonać niezbędne badania oraz podjąć leczenie.

Ryzyko związane z detoksem po zimie

Restrykcyjne diety oczyszczające polegają na eliminacji dużych ilości produktów z różnych grup spożywczych. Im więcej produktów wykluczysz, tym większe prawdopodobieństwo, że nie dostarczysz swojemu organizmowi wszystkich, niezbędnych składników odżywczych.

Eliminując z diety na przykład: pełnoziarniste produkty zbożowe, pozbawiasz swój organizm źródła energii, błonnika pokarmowego, witamin z grupy B, magnezu, cynku i wiele innych mikroelementów. Diety eliminacyjne stosowane w określonych schorzeniach prowadzone przez dietetyka oraz lekarza uwzględniają produkty uzupełniające dietę w składniki odżywcze pochodzące z innych źródeł niż produkt przeciwwskazany. W takich przypadkach eliminacja jest kontrolowana przez specjalistów i bezpieczna.

Detoksy sokowe to diety głodówkowe! Nie dostarczają Ci odpowiedniego zapotrzebowania kalorycznego. A przecież potrzebujesz energii do prawidłowego funkcjonowania. Głodzenie się ma poważne konsekwencje, szczególnie w okresie wiosennym, kiedy zmagamy się z przesileniem wiosennym oraz wzrostem zachorowań na sezonowe infekcje. W skutek głodzenia się dochodzi do spadku poziomu glukozy we krwi – zaczyna towarzyszyć uczucie przemęczenia oraz senności, bo organizm nie ma dostarczanej energii na odpowiednim poziomie. Osłabienie organizmu objawia się także obniżoną temperaturą ciała oraz upośledzoną odpowiedzią immunologiczną, co zwiększa ryzyko zachorowania na różne choroby.

Długotrwałe głodówki mogą doprowadzić do ketozy – nagromadzenia w organizmie związków ketonowych oraz kwasicy ketonowej. To bardzo poważna konsekwencja głodówek zaburza funkcjonowanie całego organizmu i może wymagać nawet hospitalizacji. Oprócz tego długotrwałe stosowanie diet zbyt niskoenergetycznych prowadzi do zmniejszenia masy mięśniowej, upośledzenia funkcjonowanie układu nerwowego.

Osoby, które zmagają się z chorobami przewlekłymi, otyłością, dolegliwościami ze strony układu pokarmowego powinny w szczególności zwracać uwagę na swoją dietę i wystrzegać się restrykcyjnych diet oczyszczających. Odtruwanie organizmu tego typu dietami nie poprawi stanu zdrowia, a wręcz może go pogorszyć. Niedobory pokarmowe i niedożywienie to efekt nieprawidłowo zbilansowanej diety – warto pamiętać, że może to dotyczyć zarówno osób szczupłych, stosujących takie diety, jak również osób otyłych.

Jak prawidłowo wzmacniać swój organizm na wiosnę?

Motywacja do zmiany stylu życia wiosną to doskonały czas, aby zacząć wdrażać zdrowe nawyki żywieniowe. Zamiast osłabiać swój organizm oraz samopoczucie kolejnym wyrzeczeniem w postaci restrykcyjnej diety oczyszczającej, warto rozpocząć od stopniowych zmian na lepsze. Jedyną zaletą detoksów jest zwiększenie spożycia warzyw i owoców – co można wprowadzić także do swojej codziennej, zwyczajowej diety.

Na pierwszym miejscu stawiaj więc zawsze warzywa oraz owoce. To one dostarczają Ci witamin, składników mineralnych, bioaktywnych składników i antyoksydantów, które wspomagają funkcjonowanie organizmu, usuwając wolne rodniki. Według najnowszych zaleceń zdrowego żywienia warzywa oraz owoce powinny wypełniać połowę objętości talerza. Postaraj się, aby były one jak najbardziej różnorodne, podawane w różnej formie – sałatek, surówek, koktajli, zup, ciast warzywnych, past kanapkowych. 

Wiosną mamy dostęp do nowalijek – młodych, świeżych warzyw, które stanowią doskonałą bazę do sałatek. Warto też skorzystać z mocy kiełków – rzeżuchy, brokułu, rzodkiewki, jarmużu i wielu innych. Kiełki to skoncentrowane źródło składników odżywczych – wystarczy, że posypiesz nimi kanapkę lub potrawę. Sprawdź przepis na bajgla z nowalijkami: Nowalijki: przepis na sałatkę z młodych warzyw z domowym bajglem.

Nie pomijaj w diecie wartościowego źródła białka – chudego mięsa, jaj, ryb, nasion roślin strączkowych, produktów mlecznych. Powinny one zajmować około 1/4 objętości talerza. Wybieraj pełnoziarniste produkty zbożowe – pieczywo pełnoziarniste, kasze, płatki zbożowe, makarony pełnoziarniste, które podobnie powinny zajmować około 1/4 objętości talerza. Sięgaj po dobrej jakości tłuszcze roślinne. Jako dodatek do posiłków używaj olejów roślinnych, awokado, margaryn, pestek, nasion i orzechów.

Unikaj produktów przetworzonych – fast foodów, słodyczy, słonych przekąsek, przetworów z mięsa czerwonego, produktów gotowych.

Zadbaj o odpowiednie nawodnienie organizmu – średnio powinieneś wypijać średnio około 8 − 10 szklanek wody lub innych napojów niesłodzonych dziennie.

Detoks wiosenny czy wiosenna zmiana nawyków?

Wiosna to czas na spacery – wykorzystuj pogodę i wybierz się z bliskimi na wspólne chodzenie i podziwianie przyrody. Znajdź swoją ulubioną aktywność fizyczną i staraj się wykonywać ją każdego dnia. Prawidłowo zbilansowana, różnorodna dieta to najlepsze wzmocnienie organizmu. Każdą zmianę wprowadzaj etapami – nie rób rewolucji w swoim sposobie żywienia. Jeśli stopniowo zaczniesz zmieniać nawyki żywieniowe na wiosnę, to zostaną one z Tobą na dłużej. Zwiększy to Twój komfort psychiczny oraz wzmocni zdrowie. Warto dbać o siebie nie tylko wiosną, ale cały rok.

Źródła:

1. Cybulska C. i wsp.: Głodowanie z wyboru – konsekwencje zdrowotne, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 2018.
2. Zalecenia Zdrowego Żywienia 2020, NCEŻ. [online]. Dostępne w Internecie: https://ncez.pl/upload/nowe-zalecenia-zywieniowe.pdf. [Dostęp: 20.03.2021]
3. red. Jarosz M., Rychlik E., Stoś K., Charzewska J.: Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, NIZP-PZH, 2020.