Jak wygląda alergia na grzyby i pleśnie? Objawy, leczenie i profilaktyka

Alergia na grzyby może nasilić się w okresie jesienno-zimowym. Grzyby są jedną z częstszych przyczyn alergii u osób ze skłonnością do uczuleń. Alergik po kontakcie z grzybami, przede wszystkim z pleśniami, ma zwykle dokuczliwe objawy w postaci kataru, napadowego kaszlu czy zaostrzenia astmy oskrzelowej. Skąd dokładnie bierze się uczulenie na grzyby? Sprawdź!

Alergia na grzyby − przyczyny

Przyczyną uczulenia są mikroskopijnych rozmiarów zarodniki grzybów. Osiągają od 2 do 5 um. Zarodniki te zawieszone są w powietrzu, dlatego z łatwością dostają się do dróg oddechowych i powodują uczulenie.

Alergia na zarodniki grzybów – które z nich uczulają?

Najważniejszym źródłem uczulających zarodników są grzyby z rodzaju Cladosporium, Alternaria, Penicillium i Aspergillus. Choć wśród pleśni to Alternaria uczula najczęściej, u alergików nierzadko obserwuje się alergię na kilka rodzajów grzybów jednocześnie.

Alternaria

Alternaria to rodzaj grzybów, który obejmuje kilkaset różnych gatunków, z których główne źródło alergenów stanowi Alternaria alternata. Grzyby te są bardzo powszechne. Można je znaleźć w górnych warstwach gleby, na roślinach oraz owocach i warzywach.

Najwyższe stężenie zarodników Alternaria alternata przypada na przełom lipca i sierpnia, natomiast zimą, gdy gleba przykryta jest śniegiem, ich stężenie jest bliskie zeru.

Cladosporium

Cladosporium występują niemalże w każdym zakątku świata. Najwyższe stężenie alergizujących zarodników tego grzyba przypada na okres od maja do sierpnia, ale również jesienią to stężenie jest znaczące.

Penicillium i Aspergillus

Skoro jesienne powietrze obfituje w alergizujące zarodniki, czy to znaczy, że w domu jesteś bezpieczny? Niestety odpowiedz brzmi: nie. Istnieje pewna grupa tak zwanych grzybów wewnątrzdomowych, które przez cały rok bytują w Twoim domu.

Do tej grupy należą grzyby z rodzaju Aspergillus i Penicillium, które wyjątkowo upodobały sobie zamknięte pomieszczenia o wysokiej wilgotności, najlepiej zacienione.

Grzyby tego rodzaju najbardziej lubią:

• piwnice,
• kuchnie i łazienki,
• drewniane domki letniskowe,
• sauny,
• baseny.

Alergia na grzyby może trwać przez cały rok, ale może również pojawiać się tylko sezonowo, najczęściej w okresie lata i jesieni. Okres od czerwca do końca października to czas, gdy stężenie zarodników grzybów z rodzaju Cladosporium i Altenaria jest największe. Temperatura oscyluje wówczas w granicach 15 − 25 stopni C, a wilgotność powietrza przekracza 70%. W takich warunkach atmosferycznych grzyby rozwijają się najlepiej na glebie, gnijącym drewnie czy zwiędłych liściach. Pleśnie z rodzaju Aspergillus i Penicillium uczulają z podobną siłą przez cały rok.

Sprawdź też, czym jest alergia krzyżowa.

Alergia na pleśń − objawy

Alergia na grzyby i pleśnie daje podobne objawy jak inne rodzaje alergii powietrznopochodnych.

Do najczęstszych symptomów uczulenia na grzyby należą:

• katar,
• napadowy kaszel,
• swędzenie spojówek,
• napadowe kichanie,
• podrażnienie błony śluzowej nosa i gardła,
• zaostrzenie objawów astmy oskrzelowej,
• zapalenie zatok przynosowych.

Przebywanie w zagrzybionych wnętrzach sprzyja przewlekłym stanom zapalnym nosa oraz zatok, a także może stymulować rozwój chorób alergicznych takich jak astma oskrzelowa, alergiczny nieżyt nosa i zatok, alergiczne zapalenie spojówek czy alergiczne zapalenie skóry.

Alergia na pleśnie – czego nie jeść?

„Osoby cierpiące na alergię na grzyby i pleśnie powinny zwrócić uwagę nie tylko na dokładną higienę pomieszczeń, ale również na odpowiednią dietę. Do głównych zaleceń zalicza się rezygnacja z niektórych typów serów, np. Brie, Munster, Camembert. Do produktów, w których mogą znajdować się grzyby pleśniowe, należą również ciasta drożdżowe, piwa, wina. Ogranicz także spożywanie wędzonych mięs i wędlin, ponieważ do wytwarzania tych produktów często stosuje się enzymy pleśniowe.

Ogromne znaczenie ma również właściwe przechowywanie i przygotowywanie żywności, dlatego zawsze:

• Sprawdzaj datę przydatności do spożycia,
• Dbaj, by naczynia z żywnością były suche i czyste,
• Unikaj spożywania warzyw i owoców, na których zaczyna osadzać się pleśń,
• Uważaj, by nie trzymać zbyt długo otwartych produktów spożywczych.
• Troszcz się o higienę w trakcie przygotowywania posiłków.

Alergia na grzyby i pleśnie u dziecka – jak przebiega?

Objawy alergii pojawiają się również u dzieci. Najmłodsi cierpią m.in. na przewlekły nieżyt nosa, suchość i podrażnienie oczu, zapalenie gardła. Występują u nich również problemy skórne, w tym AZS, pokrzywka. Reakcje uczuleniowe nierzadko przebiegają też wraz z kichaniem, świszczącym oddechem. Alergia na grzyby i pleśnie u dziecka często dotyka również osób chorujących na astmę. Wówczas duszności nasilają się podczas intensywnego wysiłku fizycznego."

- dodaje Magdalena Ślaska

Uczulenie na grzyby i pleśnie  − jak uniknąć objawów?

Osoby z alergią na grzyby i pleśnie nie maja niestety wpływu na obecność uczulających je zarodników powietrzu. Są jednak pewne sposoby, żeby zmniejszyć narażenie na zarodniki, a tym samym nasilenie objawów uczulenia.

Jeśli masz uczulenie na grzyby, to:

• unikaj spacerów po polach, łąkach czy parkach w suche dni i w godzinach pylenia roślin, czyli między 10:00 a 15:00,
• na spacer wybierz się najlepiej tuż po opadach deszczu, kiedy powietrze jest oczyszczone z większości alergenów,
• zrezygnuj z przyjemności tarzania się wśród stert jesiennych liści, bo są one pełne zarodników grzybów,
• unikaj wilgotnych pomieszczeń, takich jak altany, domki letniskowe czy piwnice,
• zrezygnuj z nadmiaru roślin doniczkowych w domu, których gleba jest źródłem pleśni,
• usuń z domu zasłony, dywany i tapicerowane meble,
• przynajmniej raz w tygodniu myj dokładnie podłogę w całym domu,
• odsłaniaj okna – pleśnie rozwijają się najlepiej w wilgotnych, zacienionych pomieszczeniach,
• regularnie czyść lodówkę, pralkę, zmywarkę i inne sprzęty AGD, gdzie zbiera się wilgoć,
• czyść dokładnie kabinę prysznicową, kafelki i fugi łazienkowe − tam najczęściej gromadzi się pleśń,
• dbaj o to, żeby wilgotność w domu nie była za wysoka − wietrz pomieszczenia, a podczas gotowania zawsze włączaj okap kuchenny, włączaj wyciąg powietrza w łazience podczas kąpieli,
• zwróć uwagę, żeby w Twojej lodówce nie było spleśniałej, psującej się żywności – to prawdziwe źródło alergenów.

Sprawdź też, jak działają leki przeciwhistaminowe.

Alergia na grzyby i pleśnie - leczenie

Jeśli podejrzewasz, że możesz mieć uczulenie na grzyby, udaj się koniecznie do specjalisty alergologa. Lekarz ten wykona odpowiednie testy, które pozwolą zidentyfikować uczulający Cię czynnik. Poza postepowaniem profilaktycznym, bardzo ważne jest też leczenie alergii na grzyby, dzięki czemu objawy, jeśli nie ustępują, na pewno nie są tak dokuczliwe.

Zobacz, na czym polegają testy alergiczne: Testy alergiczne skórne − na czym właściwie polegają?

Alergia na grzyby - podsumowanie

Magdalena Ślaska dodaje: 

„Alergia na grzyby i pleśnie bywa bardzo dokuczliwa i utrudnia wykonywania codziennych czynności. Aby zminimalizować uciążliwe objawy, zadbaj o utrzymanie porządku w domu, a także usuń z pomieszczeń dywany, zasłony. W miarę możliwości ogranicz również przebywanie w wilgotnych pomieszczeniach. Zwracaj ponadto uwagę na częste wietrzenie pokojów oraz odpowiednie przechowywanie produktów żywnościowych. Regularnie odwiedzaj alergologa, który po przeprowadzaniu badań, zleci Ci odpowiednie leczenie."