Ciemieniucha: jak pielęgnować skórę głowy noworodka?

Nieestetyczna, żółta skorupa na główce nowo narodzonego dziecka to ciemieniucha. Pierwsze objawy tej przypadłości to powstawanie białego nalotu w okolicy ciemiączka. Z reguły nie jest ona groźna, ale może być zmartwieniem dla wielu młodych rodziców. Poznaj sposoby pielęgnacji skóry niemowlaka i zobacz, jak pozbyć się nieładnej powłoki.

Ciemieniucha – co to?

Przede wszystkim warto wiedzieć, że ciemieniucha nie jest chorobą. Dotyka nawet 70% nowo narodzonych dzieci. Objawia się żółtymi, tłustymi łuskami na głowie noworodka, które mogą tworzyć płaty, pokrywające znaczną jej owłosionej powierzchni. Wygląda to tak, jakby jego skóra przykryta była skorupką. Warstwa ta pojawia się między 2. a 10. tygodniem życia. Ciemieniucha nie boli ani nie swędzi, to przede wszystkim defekt estetyczny. Najczęściej znika około 3. miesiąca życia, ale w niektórych przypadkach łuski mogą się utrzymywać na głowie dziecka dłużej.

Wyróżnia się 3 przyczyny pojawienia się ciemieniuchy u noworodka:

• niedostateczny rozwój gruczołów łojowych, 
• nadmiar hormonów mamy w organizmie noworodka, 
• rozwój grzybów na skórze dziecka.

Z tych powodów gruczoły łojowe malucha produkują za dużo sebum. Badania wskazują, że ciemieniucha występuje najczęściej u dzieci urodzonych latem. Kiedy ustabilizuje się gospodarka hormonalna i unormuje się praca gruczołów łojowych Twojej pociechy, powłoka sama powinna zniknąć.

Pamiętaj jednak, że skorupa nie pozwala powierzchni ciała na oddychanie. W przyszłości może się to przełożyć na problemy ze skórą głowy i włosami. Dlatego tak ważne jest, żeby odpowiednio je pielęgnować.

Jak pielęgnować ciemieniuchę?

1. Około pół godziny przed każdą kąpielą posmaruj główkę dziecka oliwką dziecięcą lub specjalistycznym preparatem, np. Emolium.

2. Przed kąpielą spróbuj delikatnie usunąć łuski przy użyciu szczoteczki (z delikatnym włosiem) do włosów dla niemowląt.

Aleksandra Chojnowska dodaje:

3. „Przygotuj kąpiel z dodatkiem specjalnej emulsji zmiękczającej, np. Healpsorin Baby Emulsion. Zawiera mnóstwo emolientów – maceraty olejowe z nagietka i korzenia żywokostu lekarskiego, olej ze słodkich migdałów oraz pestek z arbuza, które nawilżają, ułatwiają złuszczanie martwego naskórka i przyspieszają regenerację skóry”.

4. Umyj główkę dziecka specjalnie przeznaczonym do tego preparatem, np. hypoalergicznym olejkiem Ziaja Ziajka. Pamiętaj, żeby podczas mycia nie trzeć zbyt mocno skóry głowy, aby jej dodatkowo nie podrażnić.

Ciemieniucha – pierwsze objawy: postaw na te składniki

Aleksandra Chojnowska wyjaśnia:

„Wiesz już, co to jest ciemieniucha, czas więc poznać składniki, które z pewnością pomogą Ci w walce z łuską u maluszka. Ułatwiają jej usuwanie, regenerują delikatną skórę i zapobiegają pojawieniu się podrażnień. Choć nie wszystkie przyczyny ciemieniuchy da się wyeliminować od razu, to zwalczanie objawów jest niezwykle ważne, nie tylko ze względu na estetykę. Sprawdź, na jakie składniki w kosmetykach na ciemieniuchę warto postawić.

Oleje roślinne

Jak pielęgnować ciemieniuchę? Przede wszystkim należy natłuszczać powierzchnię ciała maluszka, a do tego świetnie nadają się oleje roślinne. Wyjątkiem będzie tu oliwa z oliwek, która może nasilić objawy, zwłaszcza jeśli ciemieniucha u dziecka ma źródło w infekcji grzybiczej. Postaw na olej z nasion słonecznika, lniany lub ze słodkich migdałów, które zmiękczają łuskę i nawilżają głowę. W aptece znajdziesz specjalne kosmetyki z tymi dobroczynnymi olejkami, które możesz zastosować, gdy u Twojego noworodka pojawi się ciemieniucha. 

Pierwsze objawy złagodzi np. olejek żelowy na ciemieniuchę Healpsorin Baby Oil. Składniki w nim zawarte wzmacniają naturalną warstwę lipidową skóry, chronią przed nadmiernym odparowywaniem z niej wody i przyspieszają złuszczanie martwego naskórka. Sprawdź też, jak odbudować płaszcz lipidowy skóry.

Skwalan

Skwalan to naturalny związek występujący w ludzkim sebum. Jest pochodną skwalenu – składnika naszego płaszcza lipidowego, który dopiero w nasyconej postaci nadaje się do stosowania na skórę. Ma właściwości nawilżające i natłuszczające, dzięki czemu chroni delikatny naskórek dziecka przed nadmierną utratą wody. Wnika głęboko w powierzchnię ciała, czyniąc ją elastyczną, miękką i gładką. 

Wypatruj tej dobroczynnej substancji w składach kosmetyków do pielęgnacji skóry dotkniętej łuską. Skwalan znajduje się np. w  sprayu na ciemieniuchę BabyCap. Możesz stosować go już od 1. dnia życia dziecka. Jest bardzo prosty w użyciu: nanieś 1 lub 2 dawki produktu na zmiany skórne i wmasuj go na 5–10 minut przed kąpielą. Potem nie pozostanie Ci nic innego, jak wyczesać ciemieniuchę i delikatnie umyć włosy maluszka.

Wyciąg z liści brzozy

Ekstrakt z liści brzozy to niezwykle ceniony składnik w pielęgnacji głowy. Ma działanie ściągające, tonizujące, a dodatkowo skutecznie oczyszcza naskórek. Jest znany ze swoich właściwości antyoksydacyjnych, przeciwbakteryjnych i przeciwzapalnych, dlatego świetnie sprawdzi się w sytuacjach, kiedy ciemieniucha u niemowlaka ma podłoże grzybicze lub bakteryjne. Znajdziesz go m.in. w składzie olejku Olejuszka Skarb Matki. W połączeniu z cennymi olejami roślinnymi pomaga zwalczyć nieprawidłowe stany skóry.

Jak leczyć objawy z pomocą tego olejku? Nanieś go za pomocą wacika na miejsca dotknięte łuską, a następnie pozostaw na całą dobę. Podczas kolejnej kąpieli umyj głowę dziecka delikatnym szamponem”.

Ciemieniucha u niemowlaka – domowe sposoby

Wykorzystaj również domowe metody. Ugotuj płatki owsiane lub namocz otręby pszenne. Gdy wystygną, nałóż je na miejsca dotknięte ciemieniuchą. Powinny zmiękczyć skórę i pomóc w usuwaniu łusek. 

Jeżeli często powtarzasz zabieg wyczesywania łusek, zadbaj o odpowiednie nawilżenie główki dziecka. Najlepiej smaruj jąlekkim kremem, który zawiera w swoim składzie emolienty, np. Oillan Baby.

Jeżeli pomimo stosowania takich zabiegów skorupka nie chce zniknąć, wykonaj kompres z nasączonego oliwką lub specjalnym żelem gazika. Umieść go następnie na około 2 godziny pod bawełnianą czapeczką. Po tym czasie umyj dziecku włosy i spróbuj je wyczesać.

Pamiętaj, aby unikać przegrzania główki malucha. Nakrycia zakładane bobasowi powinny być wykonane z przewiewnych, naturalnych tkanin. Nie ma potrzeby zakładania noworodkowi czapki w domu (chyba że na chwilę po kąpieli).

Przy ciemieniusze nie wyskubuj ani nie zdrapuj łusek na sucho, np. paznokciami. Nie stosuj też wspomnianej oliwy z oliwek. Ten „babciny” sposób może przynieść więcej szkody niż pożytku –  zwykle produkt ten przyspiesza rozwój już istniejącego grzyba.

Kiedy udać się do lekarza z ciemieniuchą?

Ciemieniucha na głowie noworodka to nie powód do wizyty u lekarza. Jeżeli jednak zauważysz niepokojące objawy, lepiej powiedz o tym pediatrze.

Do lekarza warto się udać, gdy:

• pomimo prawidłowej pielęgnacji, łuski nie schodzą przez dłuższy czas (10–14 dni),
• skorupa jest wyjątkowo twarda i trudna do usunięcia,
• zmiany skórne pojawią się w innym miejscach (np. na szyi, za uszkami, pod pachami czy w okolicach intymnych),
• ciemieniusze towarzyszy świąd lub opuchlizna.

Takie objawy mogą świadczyć o alergii lub atopowym zapaleniu skóry. Konieczne może się okazać odpowiednie leczenie polegające na wprowadzeniu diety eliminacyjnej lub stosowaniu specjalnych maści czy preparatów. Przeczytaj więcej na ten temat tutaj: Pielęgnacja skóry z AZS – zalecane składniki i produkty dla AZS.

„Ciemieniucha u niemowląt, nawet bardzo nasilona, nie wynika z żadnych dolegliwości. Dziecko nie drapie się, ma prawidłowy apetyt, śpi i bawi się bez problemów. U części maluchów może jednak dojść do powikłań, np. zakażenia bakteryjnego skóry. Czujny rodzic od razu zauważy różnicę w zachowaniu pociechy, która stanie się drażliwa, płaczliwa i zacznie drapać się po główce. Każde niepokojące objawy powinny skłonić Cię więc do wizyty u specjalisty”

− pisze lekarz Aleksandra Malewska.

Ciemieniucha, czyli nauka cierpliwości

Co się najlepiej sprawdzi na ciemieniuchę? Cierpliwość! Pamiętaj, że nie jest ona związana z nieprawidłową higieną noworodka. Nie obwiniaj się, że mogłeś jej zapobiec! Niestety, przypadłość ta może nawracać, dlatego walka z nią wymaga konsekwencji. Prawda jest taka, że ta skorupka bardziej przeszkadza dorosłym niż dziecku. To jedynie niewielki defekt estetyczny, który w krótkim czasie powinien zniknąć. 

Nigdy jednak jej nie zaniedbuj. Uważnie obserwuj swojego maluszka, stosuj domowe sposoby oraz preparaty na ciemieniuchę i dbaj odpowiednio o jego delikatną skórę głowy. W razie niepokojących objawów koniecznie udaj się do lekarza.