Czarnuszka siewna – zastosowanie, działanie, właściwości

Właściwości tymochinonu znajdującego się w czarnuszce

Bardzo ważna jest aktywność przeciwutleniająca czarnuszki. W badaniach stwierdzono, że podawanie związku uzyskanego z tej rośliny, czyli tymochinonu, powodowało zmniejszenie poziomu czynników prozapalnych takich jak interleukiny, czynnik martwicy nowotworu przy jednoczesnym zwiększeniu ilości interleukiny-10 (związku przeciwzapalnego). Właściwość przeciwutleniającą wykazują wszystkie części rośliny – nasiona, kwiat i łodyga.  

Dodatkowo tymochinon z czarnuszki zmniejsza stres oksydacyjny w przypadku zatrucia metalami ciężkimi, może działać przeciwmiażdżycowo, ochronnie na komórki mózgu i wątroby.

Czarnuszka na włosy? Właściwości kosmetyczne czarnuszki siewnej

Działanie ochronne czarnuszki – zwłaszcza oleju z jej nasion – jest często wykorzystywane w produkcji kosmetyków, przede wszystkim naturalnych, bazujących na surowcach roślinnych. Można ją jednak spotkać w składzie kosmetyków komercyjnych  i dermokosmetyków. Jako składnik aktywny na skórę działa regeneracyjne, regulująco, ochronnie, łagodząco i antybakteryjnie. Wypróbuj np. Vianek, nawilżająco-wygładzający peeling do ciała.

Czarnuszka jest też dość powszechnie stosowana w pielęgnacji włosów. Znajdziesz ją m.in. w odżywce do włosów Vis Plantis Herbal Vital Care do włosów cienkich i pozbawionych objętości. Najczęściej wykorzystuje się ją jako jeden z produktów podczas „olejowania”, czyli domowego zabiegu regenerującego. Olejek z czarnuszki może też wpływać hamująco na wypadanie włosów i pomagać w zwalczaniu łupieżu.

Warto pamiętać, że czarnuszka (nasiona czy też olej) w kontekście kosmetycznym może być stosowana zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie. Obie formy podania będą miały korzystne odzwierciedlenie na naszej skórze dzięki zawartości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w tym produkcie. Kremy, zawierające ją w składzie, pomagają m.in. na atopowe zapalenie skóry, jak np. Nigellum, krem z czarnuszką.

Czarnuszka (przyprawa) – zastosowanie w kuchni

Czarnuszka w formie nasion to aromatyczny dodatek do mięs, sałatek, a także wszelakich past kanapkowych. Z kolei olej – warto podkreślić, że trzeba go stosować jedynie na zimno – sprawdzi się w sałatkach, pastach i lekkich daniach, które nie wymagają podgrzewania. Nasiona czarnuszki można także wykorzystać w domowych wypiekach pieczywa i bułeczek (jako posypkę), zaś w połączeniu z miodem mogą stworzyć smakowitą marynatę. Można stosować w całości lub po zmieleniu.

Czarnuszka a alergia

Czarnuszka na alergie może być jednym z naturalnych remediów. Badania wskazały, że jej dodawanie do diety bądź stosowanie w formie ekstraktów może niwelować odczyny alergiczne w organizmie. Jednak nie należy jej traktować jako typowego „leku” na alergię. W aptekach są dostępne suplementy diety z czarnuszką na alergię.

Czarnuszka a ciąża

Czarnuszka w ciąży niestety nie jest zalecana – niezależnie od jej formy. To dlatego, że zawarte w niej związki mogą prowadzić do skurczów macicy i poronienia. Nie powinno się w tym okresie stosować czarnuszki, a każdorazową chęć lub potrzebę jej wykorzystania należy omówić z lekarzem prowadzącym.

Czarnuszka siewna - przeciwwskazania

Poza ciążą i okresem karmienia nie istnieją oficjalne przeciwwskazania do stosowania nasion lub oleju z czarnuszki.

Czarnuszka – skutki uboczne

Działanie niepożądane związane ze  stosowaniem nasion lub oleju z czarnuszki (dostępny także w kapsułkach: MyVita, Olej z czarnuszki nierafinowany) są nieliczne i rzadko spotykane, oczywiście zakładając, że spożywamy ją w rozsądnych ilościach. U osób wrażliwych może wywołać wysypkę alergiczną, swędzenie i podrażnienie. Jednak z reguły to produkt bezpieczny i niewywołujący u większości osób niechcianych dolegliwości.

Czarnuszka (ziarna) – ile dziennie?

Nie określono dotychczas oficjalnego limitu dotyczącego spożywania nasion z czarnuszki w ciągu dnia. Jednak warto poprzestać na maksymalnie 1-2 łyżeczkach.

Co przyprawiać czarnuszką?

Czarnuszka doskonale sprawdzi się jako przyprawa do mięs, sałatek i domowych wypieków (pieczywo i bułki). Jest nieoceniona jako dodatek do wszelakich past warzywnych, mięsnych, kanapkowych.

Źródła:

1. Borusiewicz M. i wsp.: Nigella sativa L. – roślinny surowiec o właściwościach plejotropowych. Post Fitoter., 2015; (16)4: 223-236.
2. Mańkowska D. i wsp.: Nigella sativa L. – związki czynne, aktywność biologiczna. Herba Polonica, 2009; (55)1: 109-125.
3. Kaźmierczak A. i wsp.: Zdrowie z natury – czarnuszka siewna w produktach kosmetycznych i leczniczych”. Post N Med., 2018; 31(1A): 61-64.
4. Shabana A. i wsp.: Cardiovascular benefits of black cumin (Nigella sativa). Cardiovasc Toxicol., 2013, 13(1): 9-21.
5. Randhawa MA. i wsp.: Anticancer activity of Nigella sativa (black seed) - a review. Am J Chin Med., 2011, 39(6): 1075-1091.
6. Yimer EM. i wsp.: Nigella sativa L. (Black Cumin): a promising natural remedy for wide range of illnesses. Evid Based Complement Alternat Med., 2019.
7. Salman MT. i wsp.: Antimicrobial activity of Nigella sativa Linn. seed oil against multi-drug resistant bacteria from clinical isolates. Nat Prod Radiance, 2008, 7, 1, 10-14.