Szczoteczka elektryczna czy zwykła? Lekarz tłumaczy różnicę!

Elektryczna czy zwykła? Wybór odpowiedniej szczoteczki do zębów pozwoli na efektywne oczyszczanie jamy ustnej. Rynek jest obecnie przepełniony: od klasycznych manualnych, przez elektryczne z niezliczonymi trybami pracy i końcówkami, na specjalistycznych szczoteczkach kończąc. Poznaj różnice między poszczególnymi rodzajami szczoteczek elektrycznych i zwykłych. To czym najlepiej czyścić zęby?

Jaka szczoteczka do zębów? Szczoteczka zwykła, manualna

Jest to najpopularniejszy i najpowszechniejszy rodzaj szczoteczki do zębów dostępny na rynku. Każda składa się z główki z syntetycznym włosiem nylonowym i rączki. Oczywiście w zależności od producenta masz do wyboru przeróżne rodzaje i kształty główki, ułożenie włókien, elementów dodatkowych takich jak nakładki polerujące, masujące dziąsła, czyszczące język lub docierające do przestrzeni międzyzębowych. Rączka może być wykonana z materiału syntetycznego lub coraz bardziej popularnego, ekologicznego bambusa.

Sprawdź też produkty do higieny jamy ustnej.

W zależności od twardości, włókna szczoteczki dzielimy na:

• twarde (0,25-0,30 mm),
• średnio twarde (0,20-0,25 mm),
• miękkie (0,18-0,20 mm),
• do implantów (0,08-0,12 mm)

Zaleca się stosowanie szczoteczek miękkich i średnio twardych, bo efekt prawidłowego oczyszczenia powierzchni zębów oraz innych tkanek jamy ustnej powinien wynikać z zastosowanej metody szczotkowania, a nie twardości szczoteczki.

Sprawdź też, jak dbać o higienę jamy ustnej.

Masowa produkcja szczoteczek rozpoczęła się w roku 1780. Były produkowane z włosia naturalnego: dzika, końskiego lub świńskiego. Niestety surowiec ten powodował, że bardzo łatwo rozwijały się na nim bakterię i nie było wystarczająco trwale. Dopiero wynalezienie syntetycznego włókna nylonowego w 1900 r. pozwoliło na rozwiązanie tych problemów i około 30 lat później do produkcji i sprzedaży trafia szczoteczka kształtem i wyglądem przypominającą tą stosowaną do dnia dzisiejszego. Włókna syntetyczne są nie tylko trwalsze od naturalnego ale również nie chłoną wody i można je łatwo opracowywać przez jego polerowanie i gładzenie.

Istnieją też szczoteczki do „zadań specjalnych” i są to:

• szczotki do czyszczenia protez ruchomych − z krótką, grubą rączką i włosiem po obu stronach główki,
• wyciorki − w kształcie szczotki do butelek, którymi oczyszcza się przestrzenie międzyzębowe zębów bocznych,
• jednopęczkowe, którymi można oczyszczać powierzchnię zgryzową trzonowców lub czyścić przestrzeń pod łukiem u osób użytkujących aparat ortodontyczny.

Największymi zaletami klasycznych szczoteczek jest ich łatwa dostępność i niska cena. Są też bezpieczne dla dziąseł i przyzębia − oczywiście jeżeli nie używasz zbyt dużej siły nacisku i szczotkujesz zęby odpowiednią metodą. O jaką metodę chodzi? Pisałam o tym w tym artykule: Nie wszyscy wiedzą jak prawidłowo myć zęby – profilaktyka próchnicy. Jednak żeby skutecznie oczyścić powierzchnię zębów, musisz się trochę napracować. Szczoteczka manualna wymaga skutecznej techniki szczotkowania i włączenia dodatkowych elementów takich jak nić dentystyczna czy płyn do płukania jamy ustnej. Zobacz, jak prawidłowo używać nici dentystycznej: Jak używać nici dentystycznej? Stomatolog radzi!.

Jak wybrać szczoteczkę do zębów? Szczoteczka elektryczna

Szczoteczki elektryczne pozwalają skuteczniej oczyszczać płytkę nazębną, bo są dużo łatwiejsze w użyciu. Niektóre rodzaje nie wymajają nawet wykonywania dodatkowych ruchów ręką w trakcie ich użytkowania − w takich modelach wystarczy, że będziesz przesuwać główkę wzdłuż łuku zębowego ząb po zębie. Niektórzy mówią, że to rozwiązanie dla leniwych, jednak ja uważam, że nie jesteśmy w stanie szczoteczką manualną wykonać tylu ruchów na minutę, co szczoteczka elektryczna.

Pierwszą szczoteczkę elektryczna stworzyła w 1939 r. w Szwajcarii firma Broxo, z myślą o osobach problemami manualnymi, jednak dość szybko stała się popularna w szerokich kręgach. W 1960 r. w Stanach Zjednoczonych rozpoczęto produkcje szczoteczki Broxodent, która była objęta aktywną promocja marketingową, a rok później firma General Electric wyprodukowała szczoteczkę bezprzewodową, której główka wykonywała ruch posuwisto-zwrotne z prędkością 2000 ruchów/minutę. Do roku 1980 uznawano, że szczoteczki manualne są równie skuteczne jak szczoteczki elektryczne, a nawet niektóre badania wskazywały, że klasyczne szczoteczki są skuteczniejsze w usuwaniu płytki nazębnej i bezpieczniejsze dla zębów i dziąseł.

Główną przewagą w bitwie: szczoteczka elektryczna a zwykła, są różne technologie pracy główek szczoteczek elektrycznych. Co warto o nich wiedzieć?

Sprawdź też, jak wzmocnić zęby.

Technologie pracy główek szczoteczek elektrycznych:

• oscylacyjno-rotacyjna (2D) − wykorzystuje częstotliwość w zakresie 73-88 Hz, główka szczoteczki wykonuje ruch w dwóch kierunkach,
• soniczna − ma podłużną główkę (bardziej przypomina klasyczną szczoteczkę), pracuje ruchem z boku na bok posuwisto-zwrotnym. Podczas pracy drga, wytwarzając falę dźwiękową o częstotliwości ok. 260 Hz. Wykonuje około 31 000 ruchów na minutę, wprawiając włókna szczoteczki w ruch wymiatający, który zdaniem większości lekarzy stomatologów najskuteczniej oczyszcza powierzchnię zębową. Szczoteczki pracujące w technologii sonicznej nie tylko bardzo efektywnie usuwają zalegającą płytkę nazębną, ale także pozwalają w codziennej pielęgnacji pozbyć się uporczywych osadów, przywracając zębom ich naturalną biel. Dzięki obecności śliny podczas szczotkowania powstaje wiele mikrobąbelków, które penetrują trudnodostępne miejsca, niedostępne dla włókien szczoteczki. Technologia DFA (Dynamic Fluid Action) wspomaga odrywanie nawet zmineralizowanej już płytki nazębnej. Szczoteczki soniczne są w pełni bezpieczne dla dziąseł, co więcej poprawiają ich kondycję dzięki masażowi wykonywanemu przez drgającą końcówkę

• ultradźwiękowa − wykorzystuje falę dźwiękową o częstotliwości wyższej niż 20 000 Hz. To zapewnia delikatne czyszczenie mechaniczne, ale pomaga skutecznie pozbyć się płytki bakteryjnej. Przy jej stosowaniu zauważalny jest spadek częstości występowania stanów zapalnych czy chorób dziąseł. Polecane są po zabiegach chirurgicznych w jamie ustnej, dla osób z problemami nadmiernie odkładającej się płytki nazębnej, paradontozą czy powtarzającymi się stanami zapalnymi i chorobami dziąseł,

• oscylacyjno-rotacyjno-pulsacyjna (3D) − przy ruchach oscylacyjno-rotacyjnych wykorzystuje taki sam zakres fali jak w ruchu 2D. Jednak przy ruchu pulsacyjnym końcówka szczoteczki wytwarza falę dźwiękową o częstotliwości ok. 340-400 Hz. Dodanie ruchu pulsacyjnego pozwala na dogłębną penetrację przestrzeni międzyzębowych przez włókna szczoteczki, co rozbija i wymiata płytkę nazębną z trudno dostępnych miejsc.

Na przełomie lat 80. i 90. na rynku pojawiła się nowa generacja szczoteczek elektrycznych, pierwsza szczoteczka wykonująca ruchy oscylacyjno-rotacyjne (tzw. ruch 2D). W tym samym czasie do produkcji trafiają szczoteczki wykorzystujące technologię soniczną i ultradźwięki. W 1998 r. nastąpił kolejny przełom technologiczny. Wynaleziona została główka szczoteczki elektrycznej, która pracowała w trzech płaszczyznach. Do ruchu oscylacyjno-rotacyjnego dołączony został ruch pulsacyjny, który pozwolił na jeszcze skuteczniejsze rozbijanie i usuwanie płytki z przestrzeni międzyzębowych.

Sprawdź też, skąd biorą się ubytki w zębach.

Oprócz ruchów główki szczoteczki elektrycznej przy jej wyborze warto także zwrócić uwagę na kilka dodatkowych funkcji.

Najważniejszymi technologiami dostępnymi w różnego rodzaju szczoteczkach elektrycznych są:

Timer − aby skutecznie usunąć maksymalną ilość płytki nazębnej, koniecznie myj zęby przez minimum 2 minuty 2 razy dziennie. Badania pokazują, że większość ludzi myśli, że myje zęby dłużej, niż robi to w rzeczywistości. Wiele szczoteczek co 30 sekund emituje dźwiękowy lub wizualny sygnał informujący o konieczności przejścia i oczyszczenia kolejnej ćwiartki zębowej,

Tryby czyszczenia − w najbardziej zaawansowanych technologicznie szczoteczkach znajdziemy kilka trybów pracy m.in.: codziennego czyszczenia, delikatnego czyszczenia, wybielania, głębokiego czyszczenia, pielęgnacji dziąseł, oczyszczania języka,

Czujnik siły nacisku − wbudowany w rączkę szczoteczki czujnik wykrywa siłę nacisku, która przekracza wartość bezpieczną i informuje o tym użytkownika, np. zapalając czerwoną diodę. Pozwala na zredukowanie szkodliwej siły nawet o 88% w porównaniu z wartością wyjściową oraz na wypracowanie prawidłowych nawyków czyszczenia zębów,

Bluetooth − w dzisiejszych czasach każde urządzenie posiada dedykowaną mu aplikację, z którą łączy się bezprzewodowo za pomocą Bluetooth i może przesyłać do niej dane o czasie, a nawet sposobie mycia zębów. Technologia ta nie tylko zbiera informacje, ale także pozwala użytkownikowi zdalnie zaprogramować szczoteczkę, zmieniając jej ustawienia i tryb pracy względem własnych potrzeb. Aplikacja pomaga kontrolować czas mycia zębów, informuje o zbyt dużej sile nacisku i konieczności przejścia do kolejnej ćwiartki jamy ustnej. Najnowsze systemy korzystają z kamery video wbudowanej w smartfon i przy myciu zębów rozpoznają twarz użytkownika oraz położenie szczoteczki, a akcelerometr wbudowany w rękojeść wykrywa nawet najmniejszy jej ruch.

Sprawdź też, skąd bierze się próchnica u dorosłych.

Obecnie wszystkie szczoteczki elektryczne cieszą się ogromną popularnością i naukowcy są jednomyślni co do opinii, że są one nawet skuteczniejsze niż szczoteczki manualne, jeżeli chodzi o utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej. Producenci we współpracy z gronem specjalistów takich jak: lekarze stomatolodzy, higienistki stomatologiczne, inżynierowe i przede wszystkim konsumenci, ciągle pracują nad rozwojem technologicznym zarówno szczoteczek manualnych, jak i elektrycznych. Oferta rynkowa jest tak bogata, że wybór odpowiedniej szczoteczki może stać się nie lada wyzwaniem.

Szczoteczka elektryczna czy zwykła? Mamy odpowiedź!

Przed zakupem szczoteczki zwykłej czy elektrycznej warto przeanalizować własne potrzeby i sprecyzować swoje oczekiwania wobec codziennego szczotkowania. Nie wolno zapomnieć o ewentualnych problemach zdrowotnych jak np. słaba kondycja dziąseł, choroby przyzębia czy obecność uzupełnień protetycznych (mostów, koron, implantów). Można poprosić lekarza dentystę o radę i sprawdzenie, czy funkcjonalności i sposób szczotkowania wybranej szczoteczki będą odpowiednie dla Twojego stanu zdrowia jamy ustnej. Polecam też udać się do sklepu specjalizującego się w sprzedaży produktów do higieny jamy ustnej i mającego doświadczenie w tej branży. Rozpiętość cenowa szczoteczek czy manualnych, czy elektrycznych jest tak duża, że każdy powinien znaleźć coś na własną kieszeń.

Źródła:

1. Piątkowska D.: Kariologia współczesna. Postępowanie kliniczne. Med Tour Press International. 2009, s. 112-118.
2. https://olimpiadahigienistek.pl/upload/files/Kompendium_wiedzy_o_szczoteczkach_Osylacyjo_-_Rotacyjno_Pulsacyjnych.pdf