Jak używać nici dentystycznej? Stomatolog radzi!

Podstawowym elementem higieny jamy ustnej jest mycie zębów 2 razy dziennie, minimum przez 2 minuty. Traktujemy ten codzienny zabieg, jak coś zupełnie naturalnego. Ale czy zdajesz sobie sprawę, że mycie zębów szczoteczką do zębów oczyszczasz jedynie 3 z 5 powierzchni zęba? Nawet najlepszą szczoteczką elektryczną nie jesteś w stanie dokładnie dotrzeć do przestrzeni międzyzębowych! Zobacz, jak używać nici dentystycznej.

Czyszczenie zębów nicią dentystyczną może uchronić przed próchnicą!

Sama na własnej skórze przekonałam się, że zaniedbanie czyszczenia zębów nicią dentystyczną może skończyć się rozwojem ubytku próchniczego. Kiedy byłam jeszcze na studiach, na rutynowej kontroli stomatologicznej okazało się, że (o zgrozo!) mam 3 ubytki na powierzchniach stycznych. Jeden z nich był już tak głęboki, że groziło mi leczenie kanałowe (na szczęście ostatecznie udało się tego uniknąć).

Oczywiście nie stosowałam wtedy regularnie nici dentystycznej − nie wiem, na co liczyłam. Że studiowanie stomatologii zwalnia mnie z nitkowania zębów? I że cudownym sposobem moje przestrzenie międzyzębowe będą oczyszczać się same? Ach... Od tego czasu nić dentystyczna jest nieodłącznym elementem mojej higieny jamy ustnej.

Dlaczego sama szczoteczka do zębów to za mało?

Każdy ząb zbudowany jest z 5 powierzchni:

• Żującej − w przypadku zębów trzonowych i przedtrzonowych lub siecznej w przypadku siekaczy i kłów,
• językowej lub dopoliczkowej − w zależności od tego, czy mówimy o zębach górnych, czy dolnych,
• wargowej,
• 2 stycznych: mezjalnej i dystalnej.

Szczotkując zęby nawet szczoteczką elektryczną najnowszej technologii, nie jesteśmy w stanie odpowiednio oczyścić aż 2 z tych 5 powierzchni, czyli 2 powierzchni stycznych. Są to płaszczyzny, którymi zęby kontaktują się ze sobą wzajemnie i to tam gromadzi się najwięcej resztek pokarmowych i płytki bakteryjnej. Jedynie używanie nici dentystycznej, ewentualnie do oczyszczania większych powierzchni specjalnych szczoteczek międzyzębowychczy taśm dentystycznych (różnią się tym od nici, że są szersze), gwarantuje prawidłową higienę. Nie można też zastąpić mechanicznego nitkowania zębów stosowaniem płynów do płukania jamy ustnej, ponieważ nie docierają one tak efektywnie w te przestrzenie pomiędzy zębami.

Jak czyścić zęby nicią dentystyczną?

Pytanie brzmi: jak używać nici dentystycznej, żeby nie robić tego bezproduktywnie? Lekarze radzą, żeby nitkować zęby od 3 − 5 minut każdego dnia. Jednak prawda jest taka, że już nawet 1 minuta dziennie znacząco zmniejsza ilość bakterii w przestrzeniach międzyzębowych. Mówi się, że codzienne stosowanie nici dentystycznej redukuje ilość płytki nazębnej na powierzchniach stycznych nawet o 50% − to bardzo wysoki wynik w porównaniu ze zwykłą szczoteczką.  Niestety wiele osób nie wie, jak używać nici dentystycznej i po prostu wciska ją pomiędzy zęby, nie znając prawidłowej techniki nitkowania.

Wbrew pozorom warto zapoznać się z krótka instrukcją „obsługi nici dentystycznej”, którą dla Ciebie przygotowałam. Tak unikniesz uszkodzenia brodawek międzyzębowych i ich krwawienia.

Jak używać nici dentystycznej?

1. Oderwij kawałek nici dentystycznej o długości 30 − 40 cm.
2. Owiń ją wokół palców (środkowych lub wskazujących) obu dłoni. Zostaw pomiędzy palcami około 2-3 cm nici.
3. Kciukiem oraz palcem wskazującym napnij nić. Następnie wprowadź nić delikatnie w przestrzeń międzyzębową, pokonaj opór napotkany przy punkcie stycznym.
4. Zejdź do okolicy szyjki i, zachowując kontakt nici z oczyszczaną powierzchnią, nadaj jej kształt litery „C”.
5. Przesuń nić ku górze i dbaj o to, żeby była cały czas napięta.
6. Wykonaj te same czynności, oczyszczając kolejną przestrzeń.

Pamiętaj o tym, żeby każdą powierzchnię oczyszczać nieużywanym fragmentem nici tak, by nie przenosić płytki bakteryjnej z zęba na ząb i każdą przestrzeń czyścić 2-krotnie. Nitkowanie zacznij od siekaczy, następnie przechodząc w stronę trzonowców − tylko w ten sposób nie ominiesz żadnego zęba.

Jak wybrać nić dentystyczną?

Jak wybrać nić dentystyczną? Rodzaje nici są bardzo różne i zależą od przestrzeni międzyzębowych, ich anatomii i rozmiaru. Jeżeli Twoje zęby układają się ciasno w łuku zębowym, to wybierz bardzo cienką nić. Z kolei gdy przestrzenie są szersze, sięgnij po tę, która rozszerzy się jak gąbka podczas kontaktu ze śliną (to tzw. pęczniejące nici międzyzębowe) lub wspomnianą wyżej taśmę dentystyczną.

Jeśli Twoje przestrzenie są bardzo szerokie, dostęp do nich utrudniony tak, że nitka nie zbiera dostatecznej ilości płytki bakteryjnej, wtedy warto zastosować szczoteczki międzyzębowe. Te kształtem przypominają mikroskopijną szczoteczkę od butelki. Przy podrażnionych, łatwo krwawiących dziąsłach również wybierz cienką i delikatna nić. 

Osoby, które mają problemy manualne z prawidłowym utrzymaniem nici w obu dłoniach, mogą wybierać taką, która fabrycznie osadzona jest na specjalnym uchwycie − to tzw. jednorazowe flossery dentystyczne. Podczas ich użytkowania powinno postępować się dokładnie tak samo, jak podczas pracy zwykłą nicią dentystyczną. Należy ułożyć go tak, by uformować z kawałka nici rozpiętego w specjalnym uchwycie kształt litery „C”, przyłożyć ją do linii dziąsła i przesuwać od dołu do góry.

Nić dentystyczna przed czy po szczotkowaniu?

Kiedy należy stosować nić: przed myciem zębów czy po ich oczyszczeniu? Tak naprawdę nie ma to większego znaczenia. Jednak jeżeli nitkujesz zęby po ich umyciu, to pamiętaj o tym,  żeby po skończonym zabiegu wypłukać jamę ustna przynajmniej wodą, a najlepiej płynem antybakteryjnym.

Nitkowanie zębów po jedzeniu

Używanie nici dentystycznej po posiłkach jest bardzo wygodnym sposobem na pozbycie się zalegających resztek pokarmowych. Nie zawsze w ciągu dnia pełnego obowiązków masz możliwość umycia zębów, a nić dentystyczna jest poręczna, dyskretna i pozwala odzyskać uczycie świeżości (szczególnie gdy użyjesz nici smakowych, np. miętowych). Niektóre produkty żywieniowe, takie jak orzechy lub suszone owoce, łatwo wchodzą w przestrzenie międzyzębowe. Nić pozwoli z łatwością się ich pozbyć.

Istnieje pewna niepotwierdzona teoria, według której nitkowanie zębów po posiłku zmniejsza apetyt na podjadanie i przekąski. Nawet jeżeli nie zależy Ci na zrzuceniu dodatkowych kilogramów, używanie nitki po jedzeniu poprawi Twoją higienę, co na pewno zaowocuje przy kolejnej wizycie kontrolnej u stomatologa.

Nitkowanie zębów a zapalenie dziąseł

Regularne stosowanie nici dentystycznej zapobiega powstawaniu stanu zapalnego dziąsła brzeżnego. Zapalenie dziąseł może prowadzić do rozwoju choroby przyzębia, a w ostateczności nawet do utraty zęba. Udowodniono związek zapalenia przyzębia ze zwiększonym ryzykiem przedwczesnego porodu oraz zachorowalności na choroby układu sercowo-naczyniowego czy cukrzycy. Ostatnie badania sugerują nawet korelację periodontitis z rozwojem choroby Alzheimera. Patrząc tak holistycznie na stan zdrowia, nie tylko Twojego uzębienia, ale całego organizmu, warto dołożyć wszelkich starań, aby dokładnie oczyszczać tkanki twarde z płytki bakteryjnej.

Dodatkowo zalegająca płytka po pewnym czasie ulega mineralizacji, przekształcając się w kamień nazębny, który jest nieestetyczny, może powodować nieświeży zapach z ust oraz rozwój stanów zapalnych.

Czy można używać nici dentystycznej w przypadku uzupełnień protetycznych?

Korony porcelanowe i odbudowy na implantach tak naprawdę traktuje się identycznie jak normalny ząb. Stosuj więc przy czyszczeniu powierzchni stycznych nicią dentystyczna te same reguły. Natomiast jeżeli chodzi o mosty, to ważne jest, aby używać specjalnych nici dentystycznej z twardą końcówką, która umożliwia wejście pod przęsło mostu i oczyszczenie go z zalegających resztek pokarmowych lub płytki bakteryjnej. Ten sam rodzaj nici sprawdzi się u osób użytkujących aparat ortodontyczny − twardą końcówkę łatwo przełożyć przez łuk ortodontyczny i w ten sposób wyczyścić przestrzenie międzyzębowe.

Rodzaje nici dentystycznych

Na półce sklepowej znajdziesz przeróżne rodzaje nici.

Oto niektóre z nich:

• woskowane lub niewoskowane, woskowanie nici zapewnia jej większą odporność na pękanie, jednak dodatkowa powłoka może utrudniać dotarcie do bardzo wąskich przestrzeni miedzyzębowych,
• miętowe i bez smaku, miętowa nić używana w trakcie dnia po posiłkach pozwala odzyskać uczucie świeżości w jamie ustnej, gdy nie mamy możliwości umyć zębów szczoteczką.
• z dodatkiem fluoru lub bez,
• wybielające,
• wykonane z politetrafluoroetylenu, czyli tego samego tworzywa co tkaniny Gore-Tex − są bardziej wytrzymałe i mniej się strzępią, a przy tym łatwo docierają w trudno dostępne miejsca.

Wybór tak naprawdę zależy od Twoich osobistych upodobań. Ważne jest, żeby nić łatwo wchodziła w przestrzenie zębowe, nie rwała się i nie strzępiła podczas użytkowania. Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości czy problem z wyborem, lekarz stomatolog na pewno pomoże Ci i doradzi w tej kwestii.

Jak stosować nici dentystyczne? Podsumujmy!

Tak naprawdę każdy z nas powinien używać nici dentystycznej. Tylko małe dzieci są „zwolnione” z tego obowiązku, bardziej jednak ze względu na to, że nie są na tyle sprawne manualnie i mogą poranić się nitką. Nastolatkowie, którzy sprawnie posługują się nicią, bez problemu mogą jej używać. Dla utrzymania prawidłowej higieny, pięknego i zdrowego uśmiechu każdy z nas musi traktować nitkowanie zębów jako codzienny nawyk, nie jako przykry obowiązek.

Źródła:

1. Piątkowska D.: Kariologia współczesna. Postępowanie kliniczne, Med Tour Press International, Otwock 2009, s. 127-130
2. Jańczuk Z.: Stomatologia Zachowawcza. Zarys kliniczny. Podręcznik dla studentów stomatologii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008, s. 181-182