Jak obniżyć trójglicerydy?

Podwyższony poziom trójglicerydów to częsty problem wśród osób dorosłych. Coraz powszechniejsze występowanie nadwagi oraz otyłości wśród dzieci, sprawia, że zaburzenie to dotyczy również najmłodszych. Hipertrójglicerydemia niesie za sobą szereg negatywnych skutków − sama zwiększa ryzyko ostrego zapalenia trzustki, a jako składowa zespołu metabolicznego predysponuje do rozwoju miażdżycy.

Trójglicerydy, hipertriglicerydemia − co to takiego?

Trójglicerydy to związki chemiczne będące estrami glicerolu i kwasów tłuszczowych. W naszym organizmie są podstawowym składnikiem tkanki tłuszczowej, która stanowi rezerwuar energii. Poza funkcją energetyczną oraz zapasową pełnią rolę budulca, wchodząc w skład błon komórkowych. Trójglicerydy są syntezowane w wątrobie oraz dostarczane wraz z pożywieniem. We krwi krążą w postaci chylomikronów oraz we frakcji związanej z VLDL. Nadmiar niezdrowego, przetworzonego pokarmu w naszej diecie przyczynia się do podwyższenia ich poziomu we krwi i powstania stanu określanego mianem hipertrójglicerydemii. Stężenie trójglicerydów we krwi zależy również od endogennej biosyntezy oraz katabolizmu tych związków.

O stanie hipertrójglicerydemii mówimy, gdy poziom trójglicerydów krążących we krwi wynosi ponad 150 mg/dl (1,7 mmol/l). Wówczas najczęściej stężenie innych lipidów oraz lipoprotein (głównie cholesterolu frakcji LDL oraz HDL) nie odpowiada wartościom uznawanym za prawidłowe, co stanowi istotne ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Ciężka hipertrójglicerydemia (>1000 mg/dl) jest rozpoznawana, gdy we krwi pobranej na czczo obecne są chylomikrony. Wiąże się z istotnym ryzykiem wystąpienia ostrego zapalenia trzustki.

Do czynników ryzyka hipertrójglicerydemii należą:

• BMI > 25 kg/m²,
• Dieta bogata w posiłki o dużej zawartości tłuszczów nasyconych oraz cukrów prostych,
• Brak aktywności fizycznej,
• Starszy wiek,
• Predyspozycje rodzinne,
• Przyjmowanie niektórych leków − glikokortykosteroidy, diuretyki tiazydowe, doustne estrogeny, nieselektywne beta-blokery,
• Choroby współistniejące − niedoczynność tarczycy, jadłowstręt psychiczny, zespół Cushinga,
• Picie alkoholu.

Hipertrójglicerydemia bardzo często współistnieje z innymi zaburzeniami metabolicznymi − nadwagą lub otyłością, podwyższonym poziomem glukozy na czczo, nadciśnieniem tętniczym oraz obniżonym poziomem dobrego cholesterolu (HDL), tworząc stan określany mianem zespołu metabolicznego. U tych pacjentów istnieje wysokie ryzyko rozwoju miażdżycy, cukrzycy typu II, a także innych powikłań sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca oraz udar mózgu. Aby sprawdzić prawdopodobieństwo rozwoju tych schorzeń, warto wykonać cały profil lipidowy. Poza poziomem trójglicerydów badanie to obejmuje oznaczenie poziomu cholesterolu całkowitego, a także frakcji LDL oraz HDL.

„Niebezpieczne” trójglicerydy − jak obniżyć ich stężenie we krwi? Podstawy!

Nie ma wątpliwości, że wysoki poziom trójglicerydów we krwi nie wpływa pozytywnie na nasze zdrowie. Jednak w ogromnej większości przypadków możemy kontrolować ten parametr. Stężenie trójglicerydów zależy od stylu życia. Zdrowa i zbilansowana diet, aktywność fizyczna, a także abstynencja alkoholowa to czynniki, które sami możemy modyfikować. Jednak ciężka hipertrójglicerydemia, kiedy stężenie trójglicerydów przekracza 500 mg/dl, to wypadkowa nie tylko naszego stylu życia, ale również podatności genetycznej.

Oto kilka wskazówek, dzięki którym obniżysz poziom trójglicerydów we krwi:

1. Zadbaj o prawidłową masę ciała − zbilansowana dieta, aktywność fizyczna, a także skuteczne leczenie zaburzeń endokrynologicznych i metabolicznych mają podstawowe znaczenie,
2. Odstaw używki − alkohol i papierosy mają negatywny wpływ na poziom trójglicerydów we krwi, a także w znacznym stopniu potęgują ryzyko rozwoju groźnych zaburzeń,
3. Pamiętaj o lekach − leczenie farmakologiczne jest niezbędne, jeśli hipertrójglicerydemia nie ustępuje dzięki zmianie stylu życia. Tabletki na cholesterol i hipertrójglicerydemię są dostępne tylko na receptę. Statyny i fibraty to dwie główne grupy leków, które zaleca się w tym przypadku. Jednoczesne przyjmowanie kwasów omega zwiększa skuteczność ich działania.

Jak obniżyć trójglicerydy? Dieta dobra dla zdrowia

Jeśli masz podwyższony poziom trójglicerydów we krwi i zastanawiasz się jak go obniżyć, koniecznie zadbaj o swoją dietę. Zmiana nawyków żywieniowych w połączeniu z aktywnością fizyczną oraz rezygnacją z używek odgrywają podstawową rolę w walce o Twoje zdrowie i dobre samopoczucie. 

Oto kilka wskazówek:

• Ogranicz spożycie cukrów prostych (zawartych w słodyczach i przetworzonych przekąskach) oraz tłuszczów nasyconych (czerwone mięso, produkty mleczne),
• Wybieraj pokarmy bogate w tłuszcze nienasycone (szczególnie w kwasy omega-3),
• Zrezygnuj ze smażonych potraw,
• Jedz dużo warzyw i owoców,
• Pij przynajmniej 2 l wody dziennie,
• Jedz regularnie, w równych odstępach czasu.

Dieta śródziemnomorska obfitująca w warzywa, owoce oraz tłuste ryby ma udowodnioną skuteczność w redukcji ryzyka naczyniowego oraz metabolicznego wynikającego ze współistniejących zaburzeń lipidowych. Podobnie jest z dietą DASH, opartą na wysokim spożyciu surowych warzyw, nieco mniejszej ilości owoców, produktów pełnoziarnistych, orzechów oraz chudego nabiału. Głównym założeniem obu diet jest zmniejszenie jedzenia słodyczy oraz żywności wysoko przetworzonej, a także dostarczenie organizmowi niezbędnych witamin i minerałów. Zaleca się je wszystkim, nie tylko osobom mierzącym się hipertrójglicerydemią.

Jak obniżyć poziom trójglicerydów domowymi sposobami?

Zioła obniżające cholesterol i trójglicerydy działają wspomagająco. Nie zastąpią zamiany stylu życia. Jednak w połączeniu ze modyfikacją nawyków żywieniowych i zwiększoną aktywnością fizyczną mogą poprawić profil lipidowy. Do szczególnie zalecanych ziół należą:

• Ostropest plamisty − zawarta w nim sylimaryna reguluje pracę wątroby, a więc narządu odgrywającego niezwykle ważną rolę w syntezie trójglicerydów,
• Zmielone na świeżo ziarna lnu oraz olej lniany − stanowią świetne źródło kwasów omega-3 w diecie, dzięki czemu działają regulująco na poziom trójglicerydów oraz cholesterolu we krwi,
• Wyciąg z imbiru − obniża poziom trójglicerydów i złego cholesterolu, poza tym ma działania przeciwzapalne.

Naturalne krople nasercowe oraz leki na nadciśnienie bez recepty, w których skład wchodzą różnorakie mieszanki ziołowe (np.: miłorząb japoński, wąkrota azjatycka, liście konwalii) również w pozytywny sposób wpływają na gospodarkę lipidową.

Ćwiczenia na obniżenie trójglicerydów

Regularna aktywność fizyczna stanowi podstawę zdrowego stylu życia. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca co najmniej 3 godz. ćwiczeń tygodniowo. Jeśli do tej pory tego nie robiłeś, możesz zacząć od np. 30-minutowego spaceru każdego dnia. Ważne, żeby aktywność fizyczna była dostosowana do Twoich możliwości przez lekarza lub fizjoterapeutę. W miarę poprawy wydolności możesz zwiększać jej intensywność. Regularne ćwiczenia obok zmiany nawyków żywieniowych pozwolą Ci na redukcję masy ciała i co za tym idzie, obniżą poziom trójglicerydów we krwi.

Jak w naturalny sposób obniżyć poziom trójglicerydów we krwi? Podsumowanie

Zdrowe, zbilansowane oraz regularnie spożywane posiłki, systematyczna aktywność fizyczna, dbałość o rytm dobowy i prawidłową ilość snu, a także uzupełnienie niedoboru witamin i minerałów to metody stanowiące najlepszą profilaktykę rozwoju zaburzeń metabolicznych. Te zachowania prozdrowotne chronią nie tylko przed nadwagą i otyłością, ale pozwalają również na jak najdłuższe utrzymanie zdrowia. Zasady zdrowego stylu życia powinny być wpajane już w dzieciństwie. Dzięki nim możliwe jest uniknięcie rozwoju hipertrójglicerydemii, hipercholesterolemii, cukrzycy czy miażdżycy, a także redukcja ryzyka powikłań, w sytuacji, gdy doszło już do rozwoju wymienionych zaburzeń.

Źródła:

1. Interna Szczeklika, pod red. P. Gajewskiego, Medycyna Praktyczna, Kraków 2021.
2. Wnęk, Jak zmniejszyć stężenie triglicerydów we krwi?, https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/hipercholesterolemia/160368,jak-zmniejszyc-stezenie-triglicerydow-we-krwi, [dostęp 11.06.22 r.]
3. Kłosiewicz-Latoszek, A. Cichocka, Zaburzenia lipidowe. Porady lekarzy i dietetyków, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2015