Zioła na uspokojenie – jakie gatunki roślin warto stosować, by ukoić nerwy?

Zioła uspokajające działają kilkutorowo: zwalczają stres, osłabiają stany lękowe, niwelują kołatanie serca i nadmierne pobudzenie, przywracają równowagę duchową i pozwalają się zrelaksować. Stosuje się je w stanach napięcia nerwowego, najczęściej doraźnie. Jakie zioła pić na uspokojenie?

Najmocniejsze zioła na uspokojenie – przegląd polskich i zagranicznych gatunków

Obecnie ludzie często żyją w ciągłym biegu, są bardziej narażeni na stres, stany lękowe i ustawiczne zdenerwowanie. Z tego powodu wzrosło też zapotrzebowanie na środki i suplementy diety na uspokojenie, które ułatwiają walkę z takimi problemami. Do tej grupy należą polskie i zagraniczne zioła na uspokojenie. Z powodzeniem można korzystać z obu grup, stosując naprzemiennie poszczególne gatunki.

Najskuteczniejsze polskie zioła uspokajające

Za jedno z mocniejszych ziół o działaniu uspokajającym uchodzi dziurawiec lekarski (Hypericum perforatum). Ziele stosuje się w stanach nerwicowych i nawet przy depresji. Zwykle jednak na nadmierne zdenerwowanie wystarczą łagodniejsze, a wciąż skuteczne zioła na uspokojenie takie jak kozłek lekarski (Valeriana officinalis) i arcydzięgiel litwor (Angelica archangelica). Z obu gatunków pozyskuje się i wykorzystuje korzeń. Koją nerwy i ograniczają stany pobudzania. Pomagają przy bezsenności, przy czym kozłek lekarski najczęściej stosuje się w mieszance z chmielem zwyczajnym. W przypadku dziurawca i arcydzięgla należy zachować ostrożność latem, gdyż rośliny mają właściwości fotouczulające. W warunkach ekspozycji na silne słońce mogą powodować uczulenia.

Sprawdź również zioła na bezsenność!

A może zioła chińskie na uspokojenie?

Tradycyjna medycyna chińska jest znana i praktykowana na całym świecie. Wśród recept ziołoleczniczych z tej części świata nie brakuje także środków przywracających spokój ducha. Dobre zioła na uspokojenie nerwów to m.in. wąkrotka azjatycka (Centella asiatica), nazywana także gotu kola i brahmi. Czym charakteryzuje się ten gatunek?

• Działa na ośrodkowy układ nerwowy i ma właściwości uspokajające, antydepresyjne oraz przeciwbólowe.
• Łagodzi stres i poprawia jakość snu.
• Zmniejsza częstotliwość i nasilenie ataków lękowych.
• Wykazuje dodatkowe działanie na umysł: poprawę pamięci i zwiększenie koncentracji. Sprawdź zioła na pamięć!
• Po zażyciu gotu kola zwiększa się również senność.

Jakie zioła na uspokojenie jeszcze warto stosować?

• Melisa lekarska (Melissa officinalis) – to najbardziej znany, ale nie najmocniejszy gatunek. Łagodzi stany lękowe, niepokój, kołatanie i uspokaja. Ma niekwestionowany atut – można uprawiać ją w domu na parapecie. W tradycyjnej irańskiej medycynie jest wykorzystywana w leczeniu łagodnych chorób serca na tle nerwowym. Warto wiedzieć, że zioła na uspokojenie serca najczęściej przyjmuje się w postaci naparów albo herbatek ziołowych (np. Melisa Dr. Max, suplement diety).
• Rumianek szlachetny (Matricaria recutita) to wszechlek, w pełni bezpieczny, który pomaga w stanach nadmiernego napięcia nerwowego. Rumianek na uspokojenie może być podawany dzieciom, kobietom w ciąży i matkom karmiącym. Pomaga się zrelaksować. Herbatka na uspokojenie będąca mieszanką ziół bardzo często zawiera właśnie ten gatunek.
• Lawenda lekarska (Lavandula angustifolia) – jej kwiaty mają w składzie cenny olejek eteryczny, a ponadto liczne kwasy fenolowe, kumaryny oraz flawonoidy. Naukowcy uważają, że działanie uspokajające może być spowodowane wpływem składników olejku na receptory GABAA, powodującym hamowanie aktywności neuronów. Picie naparów, a także robienie inhalacji zmniejsza uczucie lęku. Sprawdź właściwości olejku lawendowego w kosmetyce!

Jakie zioła na uspokojenie w ciąży, dla matek karmiących i niemowląt?

Kobiety w ciąży czy matki karmiące przed wprowadzeniem jakiejkolwiek terapii, nawet leczenia chorób domowymi sposobami, powinny wcześniej skonsultować się z lekarzem. Podobnie wygląda sprawa przy podawaniu herbatek ziołowych niemowlętom i małym dzieciom. Dotyczy to zdecydowanej większości ziół, ale nie wszystkich. Bezpieczne zioła na uspokojenie przy karmieniu piersią (czy w ciąży) to przede wszystkim rumianki. Najczęściej stosowany rumianek szlachetny ma kategorię A (można stosować w okresie ciąży), w klasyfikacji opracowanej przez ESCOP (ang. European Scientific Cooperative on Phytotherapy). Jest na tyle łagodny, że podaje się go również niemowlętom jako środek na kolkę.

Jak stosować zioła na uspokojenie serca i nerwów?

Zioła na uspokojenie mogą być podawane w różnorodnej formie. Przy samodzielnej produkcji ze świeżych lub zasuszonych surowców zielarskich trzeba pamiętać, że sposób wykorzystania zależy od organu rośliny.

• Z liści, ziela i kwiatów przyrządza się napary. Przygotowanie jest łatwe – napar to po prostu herbata na uspokojenie. Wystarczy 2-3 łyżki surowca zalać wrzątkiem, przykryć i poczekać do lekkiego ostygnięcia.
• Z korzeni przyrządza się odwary – trzeba je gotować przez około 15-20 minut.
• Z każdej rośliny można przyrządzić również nalewkę alkoholową.

Jednakże dużo wygodniejszy jest zakup suplementów diety wyprodukowanych z powyższych ziół. Mogą to być tabletki, kapsułki, krople, skondensowane nalewki, syropy, a nawet cukierki do ssania. W czasie dnia lub prowadzenia pojazdów trzeba korzystać z nich ostrożnie, gdyż mogą powodować senność.

Mocne zioła na uspokojenie – wzmocnij efekt aromaterapią!

Aby zmaksymalizować efekt, zioła na uspokojenie powinno się nie tylko spożywać, ale także wdychać. Dlatego warto postawić na aromaterapię. Dzięki temu można zrelaksować się jeszcze skuteczniej. Najlepsze zioła na uspokojenie wykorzystywane w aromaterapii z powyżej opisanych to: melisa, rumianek i lawenda. Oprócz tego warto korzystać z olejku z pomarańczy gorzkiej, mandarynki i werbeny.

Co jeszcze warto wiedzieć na ten temat?

• Zawsze zaleca się używać naturalnych olejków. Są droższe od syntetycznych, ale jakość i działanie są nieporównywalnie lepsze.
• Olejki eteryczne najczęściej wykorzystuje się w kominkach zapachowych.
• Nadają się do kąpieli leczniczych i inhalacji (wystarczy kilka kropel).
• Olejki dodaje się do olejów stosowanych podczas masażu. To wzmacnia kojący i relaksujący efekt.
• Olejki można mieszać, ale nie więcej niż 2-3 rodzaje.

Najlepsze zioła na uspokojenie - podsumowanie

Zioła uspokajające to nieodzowna pomoc w czasie gorszych dni, gdy trzeba ukoić skołatane nerwy i odzyskać spokój ducha. Zioła na uspokojenie dla niemowląt (m.in. wspomniany rumianek) ułatwiają m.in. zasypianie. Suplementy stosuje się raczej doraźnie, gdy problem wystąpi, aniżeli profilaktycznie. Natomiast warto często korzystać z zalet aromaterapii – relaksującej i poprawiającej nastrój.

Źródła:

1.  Dobros N.; Zioła o działaniu uspokajającym i przeciwdepresyjnym; 2017; Postępy Fitoterapii; 18(3): 215-222.
2. Senderski M.E.; Prawie wszystko o ziołach; Podkowa Leśna 2007; Wydawca M. E. Senderski.
3. Romer M.; Aromaterapia. Leksykon roślin leczniczych; Wrocław 2009; MedPharm Polska.