Kaszel alergiczny − jak go rozpoznać? Kiedy się pojawia?

Kaszel alergiczny to wyjątkowo męczący objaw. Może doskwierać zarówno w dzień, jak i w nocy, przez co skutecznie utrudnia codzienne funkcjonowanie. Zobacz, jak go trafnie rozpoznać i skutecznie leczyć.

Kaszel alergiczny to reakcja alergiczna, która zachodzi w układzie oddechowym. Kiedy alergik ma kontakt z uczulającą go cząsteczką, to reakcje toczące się w błonie śluzowej dróg oddechowych, mogą powodować duszący kaszel alergiczny. Jest to swoista obrona organizmu po kontakcie z alergenem. Niestety alergia i różnego rodzaju choroby o podłożu alergicznym zdarzają się coraz częściej w obecnych czasach, dlatego też alergiczny kaszel dotyczy coraz większej liczby osób.

Kaszel alergiczny − objawy

Suchy kaszel przy alergii to objaw sam w sobie. Jak go rozpoznać? Istnieje parę cech tego symptomu, których obecność może potwierdzić, że doskwierający kaszel ma właśnie podłoże alergiczne. Niestety napad pojawia się zaraz po kontakcie z alergenem, jak i z opóźnieniem. Dlatego czasem trudno połączyć objaw z przyczyną.

Czy kaszel alergiczny może być mokry? Raczej nie. Jest raczej duszący i suchy, bo to obronna reakcja organizmu na alergen i podrażnienie błoń śluzowych układu oddechowego. W kaszlu alergicznym w drogach oddechowych nie ma zalegającej wydzieliny do odkrztuszania.

Ten rodzaj kaszlu ma charakter napadowy. Oznacza to, że pojawia się niespodziewanie, w formie swego rodzaju ataków i bywa wtedy dość intensywny. Podczas takiego epizodu alergik nie może powstrzymać odruchu kaszlenia. Przy takim napadzie może dochodzić nawet do łzawienia, zaczerwienienia skóry twarzy czy uczucia duszności w klatce piersiowej.

Napadowy, suchy kaszel − czy to alergia?

Zastanawiasz się, czy akurat Twój kaszel jest alergiczny? Istnieje parę warunków, które musi spełnić, aby uznać go za kaszel alergiczny. Przede wszystkim kaszel wynikający z alergii jest suchy,uporczywy i utrzymuje się długo (dłużej niż ten wynikający z infekcji). Napady mogą występować w podobnych sytuacjach, czyli w momentach kontaktu z alergenem, takich jak np. przebywanie w pomieszczeniu ze zwierzętami domowymi, sprzątanie czy spacery na świeżym powietrzu w konkretnym miesiącu w roku. To może sugerować reakcje alergiczną na kurz, sierść zwierząt czy pyłki poszczególnych traw i drzew.

Kaszel alergiczny u osób uczulonych na konkretne pyłki roślin będzie nasilał się w pewnych miesiącach w roku zgodnie z ich czasem pylenia. Dowiesz się tego z artykułu: Wiosenne alergie: sposoby na alergię na pyłki. Sprawdź kalendarz pylenia roślin! Najwięcej takich reakcji alergicznych będzie wiosną i latem, w okresie wzmożonego pylenia czy też koszenia traw, podczas którego w powietrzu mogą unosić się zarodniki uczulających grzybów.

W przypadku alergii na roztocza kurzu domowego objawy będą bardziej intensywne zimą, kiedy to roztocza mają lepsze warunki do namnażania się w ogrzewanych i rzadziej wietrzonych pomieszczeniach. Zobacz artykuł: Alergie atakujące zimą, czyli alergia na kurz – jak ją leczyć?.

Przede wszystkim jeśli kaszel ma podłoże alergiczne, to bardzo często będą mu towarzyszyć inne objawy alergii. Kiedy równolegle z napadem kaszlu pojawiają się symptomy takie jak wodnisty katar, zaczerwienienie oczu (czasem łzawienie), łaskotanie w gardle czy skórne wysypki alergiczne, to z dużym prawdopodobieństwem kaszel jest alergiczny. Przeczytaj więcej: Jak rozpoznać katar alergiczny?.

Charakterystyczne jest także to, że objaw ten nasila się zwykle nocą i przy zmianie temperatury otoczenia na wyższą (wejście z chłodnego pomieszczenia do ciepłego). Kaszel alergiczny w nocy zwykle ma charakter napadowy, jest męczący i skutecznie utrudnia sen.

Co na kaszel alergiczny? Profilaktyka!

Najbardziej oczywistą, choć czasem trudną do wdrożenia metodą walki z kaszlem alergicznym jest unikanie alergenu. Warto więc przeprowadzić szczegółowe testy skórne i dowiedzieć się, jakie czynniki wywołują u Ciebie alergię. Dalsze postępowanie zależy od wyniku. W przypadku alergii na pyłki roślin sprawdzaj kalendarz pylenia i w czasie, kiedy pyli Twój „nieprzyjaciel”, nie przebywaj w miejscach, gdzie mogą unosić się pyłki. W okresie największego pylenia ogranicz także spacerowanie po parkach czy wietrzenie mieszkania, żeby zmniejszyć szanse na kontakt z uczulającym czynnikiem.

Jeśli okaże się, że masz alergię na kurz, rozejrzyj się po swoim mieszkaniu i usuń przedmioty, na których nadmiernie się gromadzi. Możesz też w inny sposób zaaranżować wnętrze tak, aby ograniczyć liczbę bibelotów czy tkanin, w których łatwo zgromadzi się alergen. Na rynku dostępne są też odpowiednie preparaty do sprzątania, które pomogą maksymalnie zneutralizować alergeny z kurzu. Sprawdź także artykuł: Roztocza. Jak się pozbyć z domu niewidocznych szkodników?.

Jeżeli chcesz mieć psa lub kota, ale masz alergię na sierść zwierząt, wybierz rasy, które nie mają w ślinie alergizujących białek.

Przed wizytą u znajomych czy rodziny, którzy mają zwierzęta w domu, zaopatrz się w odpowiednie leki łagodzące objawy.

Inną metodą złagodzenia kaszlu alergicznego jest ograniczenie ilości cząsteczek alergenu, która dostanie się na śluzówkę. Tu dobrze sprawdzi się przepłukiwanie oczu roztworem soli fizjologicznej, kiedy czujesz, że zaczynają łzawić i swędzieć, czy też używanie izotonicznych aerozoli z solą morską do przepłukania nosa. W ten prosty sposób można wypłukać alergeny osiadłe na błonie śluzowej i tym samym zmniejszyć reakcje alergiczną. Zwróć uwagę, aby nie pocierać rękoma oczu, które mogą często swędzieć i łaskotać w efekcie kontaktu z alergenem. Poprzez pocieranie możesz przenieś jeszcze więcej alergenu osiadłego z powietrza na dłoniach. Dodatkowo pomóc może też używanie w mieszkaniach odpowiednich filtrów powietrza niwelujących część alergenów oraz nawilżaczy powietrza, które wytwarzając wodną mgiełkę, również wyłapią część latających w powietrzu alergenów i zlepiają je w cięższe cząstki.

Wymienione wyżej metody to prewencja reakcji alergicznej, a co z leczeniem kaszlu alergicznego?

Kaszel alergiczny − leczenie

Podstawę leczenia kaszlu alergicznego często stanowią preparaty antyhistaminowe oraz glikokortykosteroidy. Pomóc może także odczulanie.

Leki antyhistaminowe to duża, stale udoskonalana grupa leków. Ich działanie polega na hamowaniu działania histaminy, która odpowiada zarówno za obrzęki, swędzenie, jak i skurcze dróg oddechowych w przebiegu alergii. Leki te blokują receptory histaminowe i hamują objawy. Preparaty starszej generacji, czyli te, które zawierają w składzie m.in. klemastynę, hydroksyzynę, czy ketotifen, obecnie stosuje się już bardzo rzadko, bo działają też usypiająco i znaczniej ograniczają zdolności psychomotoryczne. Sprawia to, że w prawdzie alergik ma mniej objawów związanych z uczuleniem, ale jest ospały i niezdolny do normalnego funkcjonowania.

Obecnie stosuje się najczęściej leki z cetyryzyną, loratadyną czy desloratadyną oraz rupatadyną i bilastyną. Preparaty z pierwszymi 3 są dostępne w aptekach również bez recepty. Skutecznie hamują objawy alergii, w tym skurcz oskrzeli czy kaszel, a ich działanie usypiające jest zdecydowanie mniejsze (choć i tak dla bezpieczeństwa zaleca się zażywanie ich na noc). Najnowszym lekiem przeciwhistaminowym jest feksofenadyna hamująca objawy alergii i nie powodująca senności. Można ją przyjmować o dowolnej porze dnia i działa do 24 h po podaniu. Ze względu na brak wpływu na koncentrację i zdolności psychomotoryczne można po jej zażyciu prowadzić pojazdy, co jest zdecydowanie odradzane przy starszych lekach z tej grupy. Więcej o tej grupie leków pisała lek. med. Aleksandra Malewska w artykule: Leki przeciwhistaminowe − co warto wiedzieć o leczeniu alergii?.

Duszący kaszel alergiczny łagodzą też skutecznie leki rozszerzające oskrzela oraz glikokortykosteroidy wziewne. Obie te grupy farmaceutyków możesz dostać w aptece wyłącznie na receptę. Preparaty rozszerzające oskrzela dają bezpośrednią ulgę w ataku duszności i zaleca się je do stosowania doraźnego. Glikokortykosteroidy przyjmuje się regularnie przez zalecony okres. Zmniejszają one reakcję alergiczną i łagodzą stan zapalny w obrębie błony śluzowej dróg oddechowych. Przy ich stosowaniu pamiętaj o prawidłowej technice inhalacji oraz przepłukiwaniu jamy ustnej po wykonywaniu wziewów, aby oczyścić ją z pozostałości leku. Więcej o tych lekach dowiesz się z tekstu: Glikokortykosteroidy w leczeniu m.in. alergii i astmy. Jak działają?.

Inną metodą ograniczenia objawów alergicznych w kontakcie z alergenem, tym samym i kaszlu alergicznego, jest immunoterapia, czyli odczulanie. Po zdiagnozowaniu alergii warto porozmawiać o tym z alergologiem. Terapia polega na podawaniu w konkretnych odstępach czasu rosnących stężeń alergenu i przyzwyczajaniu w ten sposób układu immunologicznego do normalnych reakcji na uczulający czynnik. Na jej skuteczność wpływa wiele elementów, w tym intensywności alergii i rodzaju uczulającego alergenu. Każdy przypadek najlepiej indywidualnie omówić z lekarzem. Więcej o odczulaniu przeczytasz tu: Odczulanie – jak wygląda i czy jest w ogóle skuteczne?.

Podsumowując: co zapamiętać o kaszlu alergicznym?

Co ważne, kaszlu alergicznego nie należy ignorować. Nawet jeśli objawy wskazują na to, że wynika z uczulenia, pojawia się tylko czasem w ciągu roku i nie przeszkadza aż tak bardzo, warto potraktować go poważnie. Alergia i kaszel leżą u podłoża astmy, nieleczone i słabo kontrolowane mogą z czasem przybierać na sile i predysponować do pojawienia się tej dolegliwości. Dlatego też lepiej zbadać przyczynę kaszlu i łagodzić alergię tak, aby uchronić się przed poważniejszymi chorobami.

Więcej o astmie alergicznej dowiesz się z mojego artykułu: Astma alergiczna: objawy choroby. Jak ją odróżnić od zwykłego kaszlu?.

Źródła:

1. Leynaert B., Neukirch C., Liard R. i wsp.: Quality of life in allergic rhinitis and asthma: a population-based study of young adults. J. Resp. Crit. Care Med., 2000
2. Bousquet J., Khaltaev N.: Global surveillance, prevention and control of chronic respiratory diseases: a comprehensive approach. Global alliance against chronic respiratory diseases. World Health Organization 2007
3. English R.G., Fairall L.R., Bateman E.D.: Keeping allergy on the agenda: integrated guidelines for respiratory disease in developing countries. Allergy, 2007