Ząb zatrzymany − przyczyna silnego bólu

Ząb zatrzymany to w pełni wykształcony ząb, który z braku miejsca w jamie ustnej lub przez nieprawidłowy tor wyrzynania, nie może się prawidłowo wydostać na płaszczyznę zgryzu. Zobacz, jakie zęby najczęściej są zatrzymywane i jak wygląda usuwanie zębów zatrzymanych.

Co to jest ząb zatrzymany?

Jak wspominałam, ząb zatrzymany jest w pełni wykształcony. Ale z powodu braku miejsca w jamie ustnej lub złego toru wyrastania, nie może wyrząć z dziąsła.

Wyróżniamy zęby całkowicie zatrzymane i częściowo zatrzymane. Te pierwsze to takie, które tkwią w kości wyrostka całkowicie nią pokryte. Z kolei gdy korona zęba przykryta jest tylko błoną śluzową lub fragment korony zęba (1 z guzków) jest widoczny w jamie ustnej, to mówimy o zębach częściowo zatrzymanych.

Kiedy ząb ma jeszcze potencjał wzrostowy, czyli jego korzenie nie są w pełni uformowane, ale jednocześnie tkwi całkowicie w kości, to taki nazywamy go zębem niewyrznietym.

Zatrzymaniu może ulec każdy ząb w uzębieniu stałym. Zęby mleczne przeważnie nie ulegają retencji. Najczęściej zatrzymaniu ulegają 3. trzonowce (ósemki, żeby mądrości), ale spotyka się również zatrzymane kły i przedtrzonowce. Zęby sieczne zatrzymane są, kiedy istnieją dodatkowe twory takie jak zębiaki lub ząb mleczny, który jest poprzednikiem zęba zatrzymanego w dzieciństwie doznał urazu i uszkodził zawiązek zęba stałego.

Sprawdź też, skąd bierze się próchnica u dorosłych.

Pacjenci bardzo często nie zdają sobie sprawy, że posiadają zęby zatrzymane. Dopiero rutynowa kontrola, na której wykonywane jest zdjęcie wszystkich zębów, tj. zdjęcie panoramiczne, ujawnia problem zatrzymanych zębów. Zdarza się i to nierzadko, że w jamie ustnej przetrwaniu ulega ząb mleczny, a analogiczny ząb stały jest zatrzymany głęboko w kości wyrostka.

Ekstrakcja zęba zatrzymanego − czy jest konieczna?

Wszystko zależy od tego z jakim zębem masz do czynienia i jakie jest jego ułożenie względem sąsiadujących zębów i struktur anatomicznych.

Zatrzymane ósemki i usuwanie zębów zatrzymanych

To najczęściej spotykane u pacjentów zęby zatrzymane. Zęby 8. powinny pojawić się w jamie ustnej między 17 − 22 rokiem życia, z maksymalnym 5-letnim czasem tolerancji. Mówi się, że przynajmniej u połowy ludzkości zęby 3. powinny być profilaktycznie usunięte przed 30. rokiem życia.  W okresie, na który przypada wzrost 3. trzonowców wzrost żuchwy i szczęki jest już zazwyczaj zakończony, a uzębienie stale w pełni wykształcone. Z tych powodów ulegają one retencji. Jest na nie po prostu brak miejsca, a dodatkowo często mają one nieprawidłowe ułożenie.

Wyrzynanie zębów zatrzymanych może prowadzić do takich patologii jak: torbiele zawiązkowe, ropnie, nawracające, przewlekłe zapalenie okołokoronowe, zapalenie kości, bóle samoistne, szczękościsk, obrzęk. Dowiedz się więcej o przyczynach szczękościsku: Szczękościsk − co go powoduje?

Rozwiązaniem problemu, zatrzymanych 3. trzonowców jest zabieg chirurgiczny, który w przypadku powikłań przeprowadza się w osłonie antybiotykowej. Ekstrakcja zatrzymanego zęba 8. jest dość poważnym zabiegiem chirurgicznym, podczas którego lekarz musi znieść nadmiar kości nad zębem, a następnie wyłuszczyć go z kości wyrostka.

Przed wykonaniem zabiegu konieczne jest wykonanie diagnostyki rentgenowskiej w postaci zdjęcia panoramicznego, a w bardziej skomplikowanych przypadkach przy głębokiej retencji zęba w kości, gdy sąsiaduje on z nerwem zębodołowym dolnym powinno się wykonać tomografię stożkową, CBCT okolicy zatrzymanego zęba. Robi się to po to, żeby dokładnie zobrazować przyległe struktury anatomiczne w trójwymiarze. Niejednokrotnie lekarz musi podczas zabiegu odciąć koronę zęba i usunąć pojedynczo jego korzenie tak, żeby usunąć ząb nie uszkadzając tym samym nerwu, nie doprowadzając tym samym do jego porażenia. Po zabiegu konieczne jest szycie rany i zastosowanie się do zaleceń pooperacyjnych.

Sprawdź też, jak używać nici dentystycznej.

Zatrzymane kły i przedtrzonowce i ich uswanie

Ich retencja jest spowodowana niskim stopniem rozpuszczenia korzeni zębów mlecznych, urazem zawiązka zęba mlecznego, nieprawidłową kolejnością wyrzynania zębów stałych, zbyt małym obszarem w łuku zębowym, nieprawidłowościami występującymi, np. przy rozszczepie podniebienia. Z przyczyn wtórnych, ogólnych możemy wyróżnić: niedobór witaminy D, zaburzenia hormonalne, choroby układowe lub wadliwą pracę mięśni.

Wraz z rozwojem ortodoncji, standardowym postępowaniem przy zatrzymanych kłach, siekaczach i przedtrzonowcach, stało się skojarzone leczenie ortodontyczno-chirurgiczne, które ma sprowadzić zatrzymanie zębów do łuku zębowego. W pierwszym etapie następuje odtworzenie miejsca w łuku zębowym na zatrzymany ząb przy pomocy aparatu stałego tak, żeby odsunąć go od korzeni sąsiadujących zębów i uniknąć ich uszkodzenia (tzw. resorpcji korzeni).

Sprawdź też, skąd się bierze przerost dziąseł.

W drugim etapie, podczas zabiegu chirurgicznego, ząb zostaje odsłonięty śródoperacyjnie, z wklejeniem zamka wraz z ligaturą drucianą i wyprowadzeniem jej do światła jamy ustnej i zaszyciu rany. Niejednokrotnie zdarza się, że zatrzymane kły czy siekacze dodatkowo otoczone są rozległymi torbielami zawiązkowymi (zmiana powstającą wokół korony zatrzymanego zęba), które należy odbarczyć przy zabiegu chirurgicznym. Następnie ząb zatrzymany jest „ciągnięty” do reszty łuku zębowego w oparciu o pozostałe zęby połączone aparatem i prawidłowo w nim ustawiany przez lekarza ortodontę. Pozwala to na odtworzenie nie tylko prawidłowych warunków czynnościowych narządu żucia, ale także na uzyskanie zadowalającej estetyki i uniknięcia destrukcji korzeni sąsiadujących zębów przez nacisk zęba zatrzymanego na przyległe struktury anatomiczne.