Dieta w chorobach nerek – zalecenia i zasady żywienia

Dieta dla chorych na nerki – zasady

O przewlekłej niewydolności nerek mówimy, gdy dochodzi do uszkodzenia tego narządu, które utrzymuje się dłużej niż 3 miesiące. Przyczyny tego stanu mogą być różne – od tych najczęściej zaburzających funkcje nerek, czyli cukrzycy i nadciśnienia tętniczego, po relatywnie rzadkie, np. nowotwór krwi nazywany szpiczakiem mnogim. Podstawowe zasady diety w przewlekłej niewydolności nerek przedstawiliśmy poniżej.

Ogranicz spożycie białka

Ograniczenie spożycia białka jest jednym z podstawowych sposobów hamowania postępu choroby. Pacjenci z niewydolnymi nerkami powinni zredukować spożycie produktów, takich jak:

• Mięso,
• Ryby,
• Jaja,
• Nabiał,
• Nasiona roślin strączkowych,
• Orzechy.

Upośledzenie funkcji narządu może mieć różne nasilenie, które będzie miało wpływ na rekomendowany poziom spożycia białka. W ostatnim ze stadiów przewlekłej niewydolności nerek, nazywanym mocznicą, ograniczenie udziału tego składnika pokarmowego w diecie zapobiega nadmiernemu powstawaniu szkodliwych toksyn. Na tym etapie choroby mogą istnieć wskazania do podjęcia dializoterapii lub do przeszczepu. W przypadku zastosowania wymienionych metod leczenia niektóre zasady diety (w tym zalecenia dotyczące obniżenia spożycia białka) są modyfikowane.  

Zredukuj spożycie produktów bogatych w sód, potas, fosforany

Sód, potas i fosforany mogą gromadzić się we krwi pacjentów z niewydolnością nerek, a ich nadmierny poziom wiąże się z ryzykiem niebezpiecznych zaburzeń elektrolitowych. Z tego względu pacjentom zaleca się ograniczenie ich ilości w diecie. Do produktów bogatych w sód zalicza się te artykuły, które zawierają dużo soli. W związku z tym należy unikać spożywania:

• Konserw,
• Wędlin,
• Serów żółtych i topionych,
• Kiszonek,
• Produktów instant i koncentratów spożywczych,
• Chipsów, solonych orzechów i innych słonych przekąsek.

Żywność o wysokiej zawartości potasu to przede wszystkim produkty roślinne:

• Pomidory i produkty wytworzone na bazie pomidorów (np. przeciery, koncentraty, soki),
• Ziemniaki,
• Banany,
• Brzoskwinie,
• Truskawki,
• Soki owocowe, np. jabłkowy, pomarańczowy,
• Orzechy,
• Nasiona roślin strączkowych.

Źródła fosforanów, na które uważać powinni pacjenci z przewlekłą niewydolnością nerek to m.in.: 

• Sery żółte i topione,
• Żółtka jaja,
• Kakao i czekolada,
• Pasztety, 
• Kabanosy,
• Podroby,
• Ryby, szczególnie zjadane z ościami (sardynki, szprotki),
• Nasiona roślin strączkowych,
• Grzyby,
• Orzechy.

Zmniejszenie spożycia sodu, potasu i fosforanów można osiągnąć również poprzez tzw. podwójne gotowanie. Produkty rozdrabniamy, płuczemy, a następnie gotujemy w dużej ilości nieosolonej wody. Wodę zmieniamy na świeżą podczas gotowania. W ten sposób usuwamy minerały z produktu – przechodzą one do wywaru, który nie jest spożywany.

Przyjmuj suplementy wapnia zgodnie z zaleceniami lekarza

Chorzy z przewlekłą niewydolnością nerek narażeni są na rozwój osteomalacji, czyli choroby polegającej na niedostatecznym wysyceniu kości wapniem i związanym z tym zwiększonym ryzykiem złamań. Z tego względu większość pacjentów powinna przyjmować suplementy tego składnika mineralnego w dawkach dobranych przez lekarza.

Dieta w chorobach nerek – przepis na kisiel z mango 

Na koniec zaproponujemy przepis na niskokaloryczny deser, który można wkomponować w dietę nie tylko osób zdrowych, ale też tych cierpiących na choroby nerek. Ze względu na wysoką zawartość wody sprawdzi się u pacjentów z ryzykiem kamicy nerkowej oraz chorujących na zapalenie pęcherza moczowego. Niska zawartość białka oraz sodu, potasu i fosforanów sprawia, że można zalecić go również osobom z przewlekłą niewydolnością nerek, o ile nie jest u nich konieczna istotna redukcja ilości spożywanych płynów.

Dieta na nerki – przepis na zdrowy kisiel z mango Jolanty Chojnowskiej

Czas przygotowania: 10 minut

Liczba porcji: 2

Składniki:

• 1/2 mango
• 2 i 1/2 szklanki wody
• 3 łyżeczki mąki ziemniaczanej
• 3 łyżeczki ksylitolu lub erytrytolu
• Ewentualnie: łyżka syropu z kwiatów czarnego bzu

Przygotowanie:

1. Mango dokładnie obierz ze skórki i zblenduj.
2. Powstały w ten sposób mus z mango przełóż do garnka, a następnie dodaj 2 szklanki zimnej wody lub wody z syropem z kwiatów czarnego bzu. Całość zagotuj. Po zagotowaniu gotuj jeszcze przez 4 minuty.
3. Mąkę ziemniaczaną rozpuść w ½ szklanki zimnej wody i dodaj ją do zagotowanych owoców, pamiętając o ciągłym mieszaniu. Teraz wystarczy, że jeszcze raz zagotujesz kisiel i przelejesz go do kubków. Smacznego!