Dieta rozgrzewająca – na czym polega? Dietetyk wyjaśnia zasady!

Jesienny czas to okres częstszych przeziębień oraz zmniejszonej chęci do czegokolwiek. Warto w tym czasie wzmocnić swoją odporność oraz doładować się energetycznie! W tej sytuacji z pomocą przychodzi dieta rozgrzewająca organizm idealna na chłodniejsze chwile!

Co to jest dieta rozgrzewająca?

Dieta rozgrzewająca organizm to ciekawe rozwiązanie na okres jesienno-zimowy. Czym jest dieta rozgrzewająca? To nic innego jak sposób żywienia, który powoduje rozgrzanie organizmu za pomocą odpowiednio sporządzonych posiłków. 

Produkty rozgrzewające organizm to aromatyczne zupy i przyprawy oraz gorące napoje np. herbata i dania kuchni meksykańskiej czy indyjskiej. Powszechnie uważa się, że ludzki organizm podczas sezonu jesienno-zimowego zużywa więcej energii, np. na utrzymanie temperatury ciała na odpowiednim poziomie. Z tego właśnie względu polecane bywają produkty orazdania rozgrzewające, dzięki którym ciało nie będzie zużywało niezbędnej energii do podgrzania pokarmu w żołądku. 

Dieta rozgrzewająca a dieta pięciu przemian

Dieta rozgrzewająca bywa utożsamiana z elementem diety pięciu przemian – sposobu żywienia opartego na tradycyjnej medycynie chińskiej, w którym zaleca się jeść zgodnie z rytmem przyrody. Co to oznacza? Według diety pięciu przemian powinieneś spożywać adekwatnie do konkretnej pory roku, strefy klimatycznej oraz zgodnie z zegarem biologicznym, a także energią, jaką dane posiłki wnoszą. Na tej podstawie dieta rozgrzewająca jest łączona z kuchnią pięciu przemian. 

Zgodnie z tym sposobem żywienia produkty dzieli się na pięć kategorii:

• gorące,
• ciepłe,
• neutralne,
• zimne,
• chłodzące.

Podział ten przydatny jest szczególnie podczas zmieniających się pór roku – produkty wychładzające spożywane są latem, a rozgrzewające jesienią i zimą. Dzięki temu konkretne osoby mogą dostosować sposób żywienia indywidualnie, zależnie od własnych zwyczajów, odczuć i jednostek chorobowych. 

Dla kogo jest dieta rozgrzewająca organizm i na jakie choroby pomaga?

Pokarmy rozgrzewające organizm będą świetnym rozwiązaniem dla szerokiego grona konsumentów. Z takiego sposobu żywienia mogą skorzystać osoby, którym po prostu jest zimno. Niezależnie od tego czy odczuwają zimno w tym jednym konkretnym momencie, czy doznanie to utrzymuje się ciągle. Wskazaniem do stosowania diety rozgrzewającej są również pewne jednostki chorobowe, przez które bardziej odczuwane jest uczucie zimna niż w przypadku osób zdrowych. Do takich jednostek chorobowych zaliczamy:

• niskie ciśnienie krwi,
• anemia,
• niedoczynność tarczycy,
• choroba Hashimoto,
• niedobory żywieniowe – zbyt niskie spożycie energii, ale również niedobory witamin i składników mineralnych,
• nadmierny stres i przemęczenie,
• niska masa tkanki tłuszczowej, niedożywienie,
• starzenie się organizmu,
• alkoholizm.

Wskazania i przeciwwskazania dla diety rozgrzewającej

Przy niskim ciśnieniu krwi bardzo często nasilone jest odczuwanie zimna. Dlatego warto rozważyć częstsze używanie rozgrzewających przypraw i posiłków. Pamiętaj, że jest to jedynie walka z objawem, a nie z przyczyną problemu. Niskie ciśnienie krwi można podnieść domowymi sposobami, np. zwiększając aktywność fizyczną lub dbając o nawodnienie. Niezależnie od tego wszystkiego należy skonsultować problem ze specjalistą lekarzem. Sprawdź, co to jest hipotonia.

W przypadku anemii zwraca się szczególną uwagę na poprawę parametrów krwi, ponieważ jest to poważna jednostka chorobowa. Zmniejszona ilość krwinek czerwonych, które transportują tlen do narządów, powoduje niedotlenienie tkanek i zaburzenia metaboliczne wywołując zwiększone odczuwanie chłodu. Przy anemii należy znaleźć jej przyczynę i szybko zacząć działać. Pogłęb swoją wiedzę na temat tego, na czym polega anemia.

Niedobory żywieniowe szczególnie te wynikające z niedostatecznego spożycia energii przyczyniają się do uczucia chłodu, ponieważ organizm nie ma jej wystarczająco do utrzymana prawidłowej ciepłoty ciała. Rozwiązaniem tego problemu będzie przede wszystkim zwiększenie spożycia energii z dietą, wprowadzenie regularnych posiłków, a także rozgrzewających potraw. Sprawdź, jakie są najczęstsze błędy żywieniowe i ich następstwa.

A jak to jest w przypadku stresu? Niezależnie od przyczyny stresu czy to fizycznej, czy psychicznej organizm ludzki funkcjonuje wówczas inaczej niż podczas spokoju. W stresie mózg przekierowuje dobrze utlenowaną krew do najistotniejszych narządów ciała, czyli np. serca, a te mniej istotne takiej jak dłonie i stopy pozostają niedotlenione. Stąd uczucie zimnych dłoni i stóp. Dowiedz się, co mogą oznaczać zimne dłonie i stopy.

Podczas starzenia się organizmu zanikają również receptory ciepła, obniża się próg wrażliwości termicznej – inaczej odczuwany jest zarówno chłód jak i ciepło. Na szczęście w ich przypadku ruch i rozgrzewające potrawy i napoje również mogą pomóc, np. herbata z sokiem malinowym MalinaVital, cytryną i cynamonem. Przeczytaj, jak opóźnić starzenie się skóry.

Jakie są zasady diety rozgrzewającej?

Zasady diety rozgrzewającej są bardzo proste. Wystarczy komponować posiłki i wypijane napoje tak, aby same bezpośrednio dostarczały ciepła lub pośrednio za pomocą odpowiednich przypraw. Dieta rozgrzewająca to przede wszystkim pokarmy rozgrzewające podawane na ciepło. Propozycje takich śniadań to np. owsianka z przyprawami korzennymi i suszonymi śliwkami lub zupa dyniowa z chili – tak zupa jesienią to świetny pomysł na śniadanie! 

A jaki będzie rozgrzewający obiad? Może nim być danie dal z czerwonej soczewicy (pewnego rodzaju warzywny gulasz), rosół z dużą ilością włoszczyzny, a także większość potraw kuchni meksykańskiej (chilli con carne, chilli sin carne) i indyjskiej (polecam Butter Chicken bądź Tikka Masala). 

Poza potrawami warto wprowadzić rozgrzewające napoje. Szczególnie polecane są przeróżne herbaty wzbogacone o naturalne syropy, stanowiące źródło witaminy C np. syrop imbirowy Herbapol Kraków bądź o smaku malinowym, suplement diety w postaci soku Malina.

Produkty przy diecie rozgrzewającej

Produkty rozgrzewające to w głównej mierze spora grupa przypraw i ziół! Do najpopularniejszych z nich należą poniższe produkty.

• Imbir – jego wyrazisty ostry smak sprawdzi się idealnie podczas rozgrzewania organizmu! Ma szerokie zastosowanie, ponieważ nadaje się zarówno do dań kuchni azjatyckiej, przeróżnych zup krem, np. z dyni oraz jako dodatek do zimowej herbaty w towarzystwie soku z malin, cytryny, jak i poniższych przypraw.
• Cynamon – słodki, a zarazem wyrazisty smak cynamonu również posiada właściwości rozgrzewające. Cynamon zazwyczaj dodawany jest do deserów: słodkich ciepłych bułeczek, prażonych jabłek, czy szarlotki. Jednak jego zastosowanie jest dużo szersze, ponieważ możesz dorzucić go do herbaty, kawy, a nawet wytrawnego obiadu – wspomnianego dania Butter Chicken lub Tikka Masala.
• Kardamon – uznawany za jedną z najdroższych przypraw świata idealnie sprawdzi się jako dodatek do słodkich wypieków, a także likierów  i nalewek alkoholowych, które od czasu do czasu również mogą lekko rozgrzewać.

• Goździki – mają szerokie zastosowanie kulinarne, ale również lecznicze. Polecane bywają na ból zęba, ból głowy, a także wspomagają w walce z przeziębieniem. Możesz dodać je do herbaty, wina, a także słodkich wypieków i tradycyjnych dań.
• Anyż – ma działanie rozgrzewające, a także pomaga przy niestrawności i kaszlu. Jego specyficzny, wyrazisty smak idealnie komponuje się z daniami mięsnymi, warzywnym oraz przetworami owocowymi.
• Chilli – chyba każdy wie, jak bardzo papryczki chilli mogą rozgrzać! Obecna w chilli kapsaicyna odpowiada nie tylko za ostrość, ale również szereg prozdrowotnych właściwości. Ma działanie przeciwbakteryjne i przeciwcukrzycowe.
• Kurkuma – uznawana bywa za jedną z najzdrowszych przypraw! Rozgrzewa, stymuluje układ pokarmowy, wspomaga układ krążenia, a także ma działanie przeciwzapalne. Kurkuma ma specyficzny smak, ale nawet delikatna szczypta będzie pasowała dosłownie do każdego posiłku i napoju.
• Czosnek – nasz rodzimy rozgrzewający superfood! Od wieków stosowany w medycynie ludowej oraz w kulinariach. Ze względu na jego właściwości – zwiększa wydzielanie ciepła w organizmie, często sięgamy po niego podczas przeziębienia lub grypy. 

Pokarmy rozgrzewające to przede wszystkim takie, w których wykorzystywane są wspomniane przyprawy. Możesz je ze sobą łączyć, mieszać wedle uznania i szaleć w kuchni. 

Na początek warto zagłębić się w tajniki kuchni meksykańskiej czy azjatyckiej (szczególnie indyjskiej i tajskiej), ale nasze typowo polskie dania również mogą rozgrzewać! Rosół, zupy krem, gulasze, leczo, owsianki, a także herbaty z przyprawami to dobry sposób na rozgrzanie organizmu w polskim stylu. Pokarmy i produkty rozgrzewające w niektórych przypadkach mogą zastąpić leki na odporność i np. suplement diety Żurawina. Oczywiście jeżeli rezygnacja z leków została wcześniej skonsultowana z lekarzem.

Znasz już przepis na rozgrzewającą dietę!

Dieta rozgrzewająca to nic innego jak sposób żywienia, w którym staramy się rozgrzać organizm. Wykorzystując rozgrzewające przyprawy, możesz do woli szaleć w kuchni i zapomnieć o uczuciu chłodu w okresie jesienno-zimowym!

Źródła:

1. Czelej A., Kuchnia pięciu przemian dla początkujących. 1000 łatwych przepisów na bezglutenowe i wegetriańskie potrawy według Tradycyjnej Medycyny Chińskiej, Vital, 2020.
2. Gawęcki J., Żywienie Człowieka podstawy nauki o żywieniu, TOM 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2018.
3. Gawęcki J., Żywienie Człowieka zdrowego i chorego, TOM 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2017.
4. Narkiewicz M., Rozgrzewające przyprawy, Kwietnik, 2004.