Dieta w chorobie refluksowej – co można jeść a czego unikać przy refluksie?

Choroba refluksowa (GERD) to jedna z częstszych chorób przewlekłych układu pokarmowego. Może pojawić się w każdym wieku, a jej leczenie polega na wdrożeniu odpowiedniej farmakoterapii oraz zaleceń dietetycznych. Jak wygląda dieta przy refluksie? Co można jeść, a czego unikać? Kto jest najbardziej narażony na wystąpienie refluksu? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz poniżej.

Jakie są objawy refluksu żołądka?

Refluks żołądka charakteryzuje sięcofaniem treści żołądka do przełyku. Na jego rozwój ma wpływ kilka czynników, takich jak m.in. zaburzenia funkcjonowania dolnego zwieracza przełyku, nieprawidłowości anatomiczne układu pokarmowego oraz styl życia. Częstymi objawami refluksu są:

• zgaga,
• kaszel,
• niestrawność,
• zaburzenia snu,
• zapalenie krtani,
• ból w nadbrzuszu,
• pieczenie w żołądku,
• pieczenie w przełyku,
• ból w klatce piersiowej.

Jaka dieta przy refluksie?

Niektóre produkty spożywcze, zwłaszcza kwaśne, tłuste i pikantne, mogą działać drażniąco na żołądek, a także zmniejszać napięcie dolnego zwieracza przełyku, co przyczynia się do cofania treści żołądkowej. Ponadto pokarmy te wpływają na wzmożone wydzielanie kwasu żołądkowego, co zaostrza wyżej wymienione objawy.

Właściwie dobranadieta jest podstawą leczenia choroby refluksowej żołądka. Ma za zadanie łagodzić stan zapalny i zmniejszać wydzielanie kwasu solnego. Jej celem jest również neutralizacja kwasu żołądkowego. Te założenia najlepiej odzwierciedla dieta łatwostrawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie kwasu żołądkowego.

Dieta przy refluksie – podstawowe założenia:

• ogranicz solenie,
• wyeliminuj alkohol,
• pij mniej kawy i mocnej herbaty,
• odstaw wysoko przetworzoną żywność,
• zmniejsz spożywanie tłustych pokarmów,
• ostatni posiłek zjedz około 2-3 godziny przed snem,
• jedz potrawy, które mają umiarkowaną temperaturę,
• nie popijaj posiłków dużą ilością wody lub innych napojów,
• dokładnie przeżuwaj każdy kęs i nie spiesz się podczas jedzenia,
• spożywaj 4-6 mało objętościowych posiłków dziennie co około 3-4 h,
• potrawy gotuj w wodzie lub na parze, piecz i duś na bez dodatku tłuszczu,
• przez około 2 godziny po posiłku unikaj leżenia, dźwigania ciężkich przedmiotów i przebywania w pozycji pochylonej (ograniczy to cofanie się treści żołądkowej do przełyku).

Jeżeli dokuczliwe objawy refluksu nie mijają mimo stosowanej diety, skonsultuj się niezwłocznie z lekarzem, który przeprowadzi dokładny wywiad lekarski, zleci dalsze badania diagnostyczne i przepisze odpowiednie leki na refluks. Nieleczony refluks może prowadzić do wielu komplikacji zdrowotnych np. zwężenia przełyku, nadżerek i zapalenia przełyku, rozwoju przełyku Barretta, a nawet wystąpienia zmian nowotworowych.

Choroba refluksowa a styl życia

Modyfikacja diety powinna iść w parze wraz ze zmianą nawyków dotyczących stylu życia. Jakie dodatkowe kroki warto podjąć w celu zmniejszenia objawów refluksu?

• Ograniczaj stres,
• Zrezygnuj z palenia papierosów,
• Zadbaj o utrzymanie prawidłowej masy ciała,
• Noś wygodne i nieuciskające ubrania oraz bieliznę,
• Nie wykonuj aktywności fizycznej przez około 2 godziny po posiłku,
• Śpij w pozycji z wyżej uniesioną głową i tułowiem np. na dodatkowych poduszkach,
• Wprowadź umiarkowaną aktywność fizyczną np. jazdę na rowerze, trucht, spacery, pilates,
• Jeżeli są ku temu wskazania, można rozważyć przyjmowanie doustnych preparatów przeznaczonych do leczenia refluksu żołądkowo-przełykowego, takich jak np. Gastrotuss, syrop przeciw refluksowi lub Reflu-G, roztwór doustny.

Pamiętaj, że ryzyko wystąpienia refluksu zwiększają:

• używki,
• czynniki genetyczne,
• nieodpowiednia dieta,
• nadmierna masa ciała,
• niska aktywność fizyczna,
• picie dużych ilości kawy i napojów gazowanych,
• niektóre leki np. na nadciśnienie, przeciwbólowe, antydepresanty.

Co jeść przy refluksie?

Dieta przy refluksie powinna bazować na produktach łatwostrawnych i bogatych odżywczo. Przykłady produktów zalecanych w chorobie refluksowej:

• produkty zbożowe – jasne pieczywo i makarony, biały ryż, pieczywo graham, kasza manna, kasza kuskus, kasza jaglana,
• produkty mięsne i nabiałowe – chudy drób, chude ryby (dorsz, sandacz, mintaj), cielęcina, chuda wołowina, nabiał i mleko do 1,5% tłuszczu, jajka,
• warzywa – marchew, dynia, ziemniaki, cukinia, buraki, zielone warzywa liściaste, rzodkiewka, brokuły, ogórki, kalafior,
• owoce – owoce jagodowe, banany, melony, mango, brzoskwinie, arbuz, gruszki,
• strączki i ich przetwory – młody groszek i fasolka, tofu,
• tłuszcze – oleje roślinne w niewielkich ilościach np. oliwa z oliwek, olej rzepakowy,
• przyprawy – czarnuszka, koperek, majeranek, bazylia, oregano, imbir,
• desery – kisiel, budyń, galaretka, biszkopty, herbatniki, pudding ryżowy.

Co pić przy refluksie?

Osoby z chorobą refluksową powinny także zwracać uwagę na rodzaj wypijanych płynów. Niektóre zioła, napary lub soki działają łagodząco i wpływają na zmniejszenie stanu zapalnego układu pokarmowego.

Polecane napoje przy refluksie:

• sok z aloesu,
• woda kokosowa,
• woda niegazowana,
• napoje bezkofeinowe,
• chude mleko do 1,5%,
• napoje roślinne bez dodatku cukru,
• słaba herbata (owocowa lub liściasta),
• rozcieńczone soki owocowe i warzywne,
• buliony na bazie warzyw bez dodatku tłuszczu,
• kompoty, smoothie i koktajle z dozwolonych owoców,
• napary – rumianek, melisa, skrzyp, nagietek, lukrecja, imbir, szałwia lub liście malin.

Zobacz napar ziołowy Szałwia Dr. Max oraz napar ziołowy Malina Dr. Max.

Czego nie jeść przy refluksie?

Żywność bogata w tłuszcze, pikantna, o wysokim stopniu przetworzenia, a także niektóre napoje i warzywa mogą zaostrzać objawy choroby refluksowej. Czego nie wolno jeść przy refluksie?

Niewskazane produkty spożywcze:

• grzyby,
• wędliny,
• orzechy,
• czekolada,
• owoce cytrusowe,
• tłuste sery i mięsa,
• warzywa kapustne,
• warzywa cebulowe,
• kiszonki i kwaszonki,
• pieczywo cukiernicze,
• pieczywo żytnie razowe,
• esencjonalne zupy i sosy,
• kwaśne i pikantne potrawy,
• ostre, kwaśne i słone przyprawy,
• pomidory i przeciery pomidorowe,
• ciasta na bazie kremów i śmietany.

Niewskazane napoje:

• mięta,
• kakao,
• alkohol,
• napoje energetyczne,
• mocna kawa i herbata,
• woda i napoje gazowane,
• nierozcieńczone soki owocowe i warzywne.

Dieta przy refluksie − przepis Moniki Kaczorek na deser na słodko: płatki jaglane z jogurtem naturalnym i owocami

Czas przygotowania: 10 minut

Ilość porcji: 1

Składniki:

• Płatki jaglane 40 g,
• Jogurt naturalny 2% 120 g,
• Dobrze tolerowane owoce, przykładowo: mango (20 g) i przecierane maliny (20 g).

Przygotowanie:

1. Płatki jaglane ugotuj we wrzącej wodzie (około 4 − 5 minut).
2. Odsącz płatki na sitku. Odczekaj, aż wystygną.
3. Do naczynia nałóż opakowanie jogurtu naturalnego oraz przetarte owoce. Wymieszaj z płatkami jaglanymi.

Dieta przy refluksie − podsumowanie

Refluks to powszechny problem. Okazuje się jednak, że chorzy po wdrożeniu odpowiedniej diety i zaleceń dotyczących modyfikacji stylu życia mają szansę na długotrwałą remisję choroby. Dieta przy refluksie w głównej mierze bazuje na zasadach zdrowego odżywiania przy jednoczesnej rezygnacji z produktów, które mogą pobudzać wydzielanie kwasu solnego. Ważne jest też, aby nie bagatelizować objawów tej choroby, ponieważ nieleczony refluks wiąże się z wystąpieniem groźnych dla zdrowia powikłań.

Źródła: