Koper włoski – jakie ma właściwości? Jak go wykorzystywać w kuchni i domowej apteczce?

Koper włoski a laktacja i herbatka dla niemowląt na kolki

Koper włoski na kolki u noworodka to powszechnie znany lek. Przynosi ukojenie maluchom i jednocześnie zaspokaja pragnienie. Większość źródeł podaje, że fenkuł to jedno z najbezpieczniejszych ziół dla dzieci. Można go podać np. jako herbatkę (Humana, herbata koperkowa). Jednocześnie wiadomo, że koper włoski wpływa na laktację. Roślina przyśpiesza produkcję mleka u matek karmiących.

W ostatnich latach pojawiły się informacje na temat potencjalnej szkodliwości jednego ze związków zawartych w koprze – estragolu. Związek może mieć m.in. działanie estrogenne. Do tematu najlepiej podejść rozsądnie – nie przesadzać z częstotliwością stosowania. Korzystanie z kopru włoskiego najlepiej skonsultować z pediatrą, zanim sięgniesz po produkty apteczne takie jak: Lactosan Fix, saszetki lub Herbatka Fix, dla kobiety karmiącej.

Koper włoski – zastosowanie w kuchni

Koper włoski jako warzywo wzbudza zachwyt nie od dziś. W 1824 roku Thomas Jefferson pisał o nim:

 „Fenkuł stoi ponad innymi warzywami, jest on wspaniały... Żadne z warzyw nie dorównuje mu w smaku”.

Koper ma lekko anyżkowy zapach i słodkawy, nieco pikantny smak. Woń można osłabić przez obróbkę termiczną, np. gotowanie, pieczenie lub grillowanie. Pokrojone bulwy są dodatkiem do wielu potraw – od sosów po zupy. We Francji i Włoszech służą do wzmacniania smaku dań z jaj, twarogu, duszonych grzybów i ryb. Liście często dodaje się do sałatek i surówek. Nasiona nadają się do przyprawiania bulionów, pieczywa, ciast i słodyczy.

Wszystkie części fenkułu bardzo dobrze komponują się smakowo z mięsami (zwłaszcza drobiem, cielęciną i jagnięciną). Podobnie jak u kopru ogrodowego, baldachy można dodawać do kiszonych ogórków i innych przetworów. Roślina nadaje niepowtarzalnego smaku włoskiemu salami finocchiona i francuskiemu likierowi fenouillette.

Sprawdź też, jak poradzić sobie z bólem brzucha po przejedzeniu z pomocą kopru.

Koper włoski – zastosowanie w kosmetyce

Koper włoski ma zastosowanie w kosmetyce, chociaż nie jest aż tak popularny jak mniszek, rumianek, ogórek, pokrzywa czy wiele innych roślin. Znajduje zastosowanie w pielęgnacji cery (różnego rodzaju). W szczególności pasuje do cery trądzikowej i tłustej. Można używać go w formie naparu do przemywania twarzy, toniku lub maseczki. Kosmetyki na bazie kopru ograniczają powstawanie i widoczność zmarszczek. Przemywanie głowy zapobiega przetłuszczaniu się włosów. Zwiększa ich puszystość i przywraca im blask. Sprawdź również kosmetyki na łojotokowe zapalenie skóry.

Zbiór owoców, bulw i liści kopru włoskiego

Owoce kopru włoskiego dojrzewają nierównomiernie, dlatego zbiór w warunkach amatorskich przeprowadza się wielokrotnie (by uniknąć strat na wskutek osypywania się). Wyznacznikiem jest także pełna dojrzałość baldachu głównego. Rośliny ścina się i pozostawia do wyschnięcia, a po wysuszeniu młóci. Pozyskiwanie nasion może stanowić kłopot, dlatego lepiej kupić nasiona lub suplementy oparte na bazie fenkułu. Liście można zbierać na bieżąco, najlepiej młode, przed kwitnieniem. Bulwy często zbiera się w sierpniu.

Koper włoski a skutki uboczne

Koper włoski może wchodzić w interakcję z niektórymi lekami. Nie powinno się go stosować przy przyjmowaniu antybiotyków. Preparatów z fenkułu nie wolno używać w nadmiarze, np. kilku szklanek dziennie. Należy sięgać po niego doraźnie – na konkretny problem. Kuracje nie powinny trwać dłużej niż dwa tygodnie. Nadmierne dawki związków zawartych w nasionach kopru mogą powodować m.in. reakcje alergiczne, odurzenie oraz podrażnienie błon śluzowych żołądka i jelit.

Jakie witaminy ma koper włoski?

Witaminę A, C oraz witaminy z grupy B.

Ile razy dziennie można pić koper włoski?

Nie więcej niż dwie szklanki dziennie, najlepiej rozłożone na „raty”. Wyjątek stanowią kobiety w ciąży, matki karmiące i dzieci do 4 lat. W ich przypadku należy stosować mniejsze dawki, np. ½ szklanki doraźnie, np. na kolkę. Korzystanie z fenkułu najlepiej skonsultować z lekarzem.

Jak parzyć koper włoski dla niemowląt?

Owoce fenkułu zalewa się wrzątkiem, pozostawia pod przykryciem. Podaje się dziecku, gdy wystygnie.

Fenkuł – podsumowanie

Fenkuł to cenna przyprawa i naturalny lek. Stosowany rozsądnie pomaga na wiele dolegliwości. Ma silne działanie i nie powinno się tego bagatelizować. Nie można korzystać z niego w nadmiarze, gdyż wtedy zwiększa się ryzyko wystąpienia opisanych powyżej skutków ubocznych. Dotyczy to głównie nasion kopru włoskiego. Liście i bulwy z powodzeniem można dodawać do różnorodnych potraw.

Źródła:

1. Senderski M. E.; Prawie wszystko o ziołach; Podkowa Leśna 2007; Wydawca M. E. Senderski.
2. B-E van Wyk, Wink M.; Rośliny lecznicze świata; Wrocław 2004; MedPharm Polska.
3. Briggs M.; McVicor J.; Flowerdew B.; Wielka księga warzyw, ziół i owoców, 2007, Bellona.