Zioła na kaszel – jakie gatunki są najskuteczniejsze?

Kaszel to uporczywa dolegliwość. Na szczęście nie brakuje skutecznych środków, które go zwalczają. W sukurs przychodzi sama natura. Zioła na kaszel palacza, dla dzieci, na kaszel krtaniowy czy astmatyczny mogą skutecznie wspomagać medycynę konwencjonalną lub nawet alternatywą. Jakie zioła na kaszel są najlepsze?

Zioła na kaszel astmatyczny

O ile astmie oskrzelowej towarzyszy duszność, uczucie ucisku lub ciężkości w klatce piersiowej, astma kaszlowa jest trudna do zdiagnozowania. Jej widoczny objaw to uporczywy, chroniczny kaszel alergiczny, będący reakcją na alergeny. Jak w takiej sytuacji reagować? Można skorzystać z ziół, które prawdopodobnie pomogą, a na pewno nie zaszkodzą. Co więcej, sprawdzają się w zwalczaniu kaszlu o innym podłożu.

• Tymianek właściwy (Thymus vulgaris) – można go stosować w formie naparu, a także jako przyprawę. Najskuteczniejsze jest korzystanie z olejku tymiankowego, np. w formie inhalacji. Ma właściwości wykrztuśne, rozkurczowe i przeciwbakteryjne. Przynosi ulgę przy kaszlu astmatycznym. Z ziela tymianku pozyskuje się do 2,6% olejku eterycznego, którego głównymi składnikami są m.in.: tymol (do 45%) i karwakol (25-60%).
• Babka lancetowata (Plantago lanceolata) – działa wykrztuśnie, oczyszcza drogi oddechowe i płuca z flegmy. Wspomaga leczenie wielu schorzeń górnych dróg oddechowych. W mniejszym zakresie stosuje się babkę jajowatą (Plantago ovata). Oba gatunki to zioła na kaszel mokry i suchy. Surowcem zielarskim są liście. Przygotowuje się je w formie naparu.
• Imbir (Zingiber) – picie naparu z imbiru, zwłaszcza świeżego, ułatwia oddychanie. Może pomóc w leczeniu bakteryjnego zakażenia dróg oddechowych. Imbir działa odkażająco i przeciwzapalnie.

Zioła na kaszel krtaniowy

Pod pojęciem „kaszlu krtaniowego” kryje się kaszel uporczywy, duszący, drażniący i suchy. Bywa symptomem alergii lub przeziębienia. Zioła na suchy kaszel w wielu przypadkach są znane i stosowane od czasów starożytnych. Przykład stanowi prawoślaz.

• Prawoślaz lekarski (Althaea officinalis) – surowcem jest korzeń zawierający wiele związków śluzowych, a ponadto pektyny, sacharozę, asparaginy, skrobię oraz glikozydy flawonowe. Często wchodzi w skład syropów na kaszel dla dzieci. Związki śluzowe działają osłonowo na błony śluzowe jamy ustnej i gardła, tworząc warstwę ochronną. To skuteczny środek na suchy kaszel. Stosuje się go przy anginie, zapaleniu krtani i bólu gardła. Jest znany od tysiącleci, wykorzystywano go m.in. w starożytnym Rzymie i krajach arabskich.
• Lukrecja gładka (Glycyrrhiza glabra) – korzeń jest składnikiem syropów na kaszel. Zawiera m.in. związki śluzowe. Łagodzi kaszel o różnorodnym podłożu, ale w szczególności sprawdza się w przypadku kaszlu suchego. Ponadto nawilża gardło i koi podrażnienia.

Zioła na kaszel palacza

Kaszel palacza to po prostu podrażnienie dróg oddechowym dymem papierosowym. Często objawia się odkrztuszaniem gęstej wydzieliny i chrypką. Zioła dla palaczy mają za zadanie ułatwić odkrztuszanie, nawilżać drogi oddechowe i łagodzić podrażnienia. Popularne zioła wykrztuśne na kaszel o takim charakterze to opisany powyżej tymianek i prawoślaz. Na tym jednak dary natury się nie kończą.:

• Porost islandzki (Lichen islandicus) – wykazuje skuteczność w suchym kaszlu, podrażnieniach lub stanach zapalnych jamy ustnej i krtani. Sprawdza się u palaczy. Działa bakteriobójczo i przeciwzapalnie. Jest częstym składnikiem pastylek do ssania i syropów na mokry kaszel. Można stosować w formie naparu. Pomaga także przy innych rodzajach kaszlu.
• Pomocniczo warto stosować oregano, rumianek, skrzyp polny i czystek.

Czy można stosować zioła na kaszel dla dzieci, kobiet w ciąży i karmiących piersią?

Zioła na kaszel u dzieci stosuje się ostrożnie. W przypadku wątpliwości zaleca się zasięgnąć porady lekarza. Konsultacje są wskazane zwłaszcza w przypadku kobiet w ciąży i matek karmiących. Za bezpieczne uznaje się takie rośliny jak:

• Prawoślaz lekarski,
• Babka lancetowata,
• Podbiał pospolity,
• Sosna zwyczajna.

A może zioła szwedzkie na kaszel?

Niezależnie od rodzaju i przyczyny kaszlu można skorzystać z uniwersalnej, szwedzkiej mieszanki ziół, stanowiącej uzupełnienie kuracji. To tradycyjny, naturalny lek stosowany prawdopodobnie od XVII w. Pomaga przy kaszlu, a także wielu innych dolegliwościach. Przyjmuje się go w postaci naparu.

W skład mieszanki szwedzkiej wchodzą:

• Aloes,
• Mitra,
• Szafran,
• Kamfora,
• Rabarbar,
• Kurkuma,
• Senes,
• Manna,
• Drakiew,
• Dziewięćsił,
• Arcydzięgiel.

Jak stosować zioła na kaszel?

Zioła na kaszel najczęściej przyjmuje się w formie naparów (liście, ziele, kwiaty) parzonych jak herbata oraz odwarów (korzenie) gotowanych przez 5-10 minut. Stosuje się ok. 2 łyżeczki rozdrobnionego surowca. Warto pić 2-3 szklanki dziennie przygotowanego napoju. Można również zastosować zioła do inhalacji na kaszel. Najwydajniejsze jest użycie inhalatora i olejków eterycznych. Można także wlać gorący napar do miski i wdychać ulatniające się opary po okryciu głowy np. ręcznikiem. Samodzielne sporządzanie naturalnych leków może być uciążliwe, dlatego wiele osób woli używać gotowych produktów, np. w formie syropów, soków, pastylek do ssania i tabletek.

Sprawdź również zioła na przeziębienie.

Zioła na kaszel – podsumowanie

Skutecznie zioła na kaszel działają nie gorzej od tradycyjnej medycyny, gdyż często są głównymi składnikami leków przeciwkaszlowych i wykrztuśnych. Dlatego warto korzystać z nich w szerokim zakresie. Nic nie stoi na przeszkodzie, by łączyć formy (inhalacje, picie, płukanie) i jednocześnie korzystać z 2-3 gatunków ziół.

Źródła:

1. Senderski E.; Prawie wszystko o ziołach; Podkowa Leśna 2007; Wydawca M. E. Senderski.
2. Ambroziak M.; Stanowska M.; Sikorska-Zimny K.; Tymianek – roślina o wielu zastosowaniach; Innowacje w Pielęgniarstwie i Naukach o Zdrowiu; 1 (4)/2020.
3. Szumny D.; Szypuła E.; Szydłowski M.; Chlebda E.; Skrzypiec-Spring M.; Szumny A.; Leki roślinne stosowane w chorobach układu oddechowego, Prace poglądowe, Dental and Medical Problems, 2007, (4) 40, str.: 507-515.
4. Studzińska-Sroka E.; Bylka W.; Porost islandzki – związki czynne, aktywność biologiczna; Farmaceutyczny Przegląd Naukowy; 2010; 7; str.: 23-27.